Tuesday, January 14, 2014

राजन मुक्तिले ग¥यो थुप्रै खुलासा

अजय अनुरागी
जनकपुरधाम............
धनुषा लक्ष्मीपुर वगेवा–७, कुम्हरौरा गाउँ बस्ने महेन्द्र झाको नाति डा.विद्यानन्द झाको कान्छो छोरा हुन रंजित झा उर्फ राजन मुक्ति । २०४३ सालमा जन्मिएका रंजित २०५६ सालमा सरस्वती मा.बि. जनकपुरबाट एसएलसी उत्तीर्ण गरी अनुग्रह नारायण कलेज विहारबाट प्रविणता प्रमाण पत्र र स्नातक तह (राजनीति शास्त्र) विषय लिई उत्तीर्ण गरेका हुन । २०६२÷०६३ को आन्दोलन पछि सिरहा घर भएको नागेन्द्र पासवानको ज्वाला समुहमा लागि करिव १ वर्ष जति पोलिट व्यूरो सदस्यको रुपमा उनी कार्यरत थिए । उक्त संगठनमा धनुषा ढल्केवर वडा नंं. ८ वस्ने रामपृत महत्तोको छोरा वर्ष ४० को सुर्यदेव सिंह भन्ने श्रीचन महत्तो, धनुषा महेन्द्रनगर नजिक पर्ने हरिहरपुर(३ बस्ने किशुन महत्तोको छोरा वर्ष ३२ को टाइगर सिंह भन्ने सुरेश महत्तो, सोही गाउँका भागवत महत्तोको छोरा कमलदेव महत्तो, महोत्तरी किशानपुर(४ का प्रेम टोल बस्ने रामअवतार महत्तोको छोरा वर्ष ३५को आहुत सिंह भन्ने मकेश्वर महत्तो समेतको व्यक्तिहरुको समुह थियो । उनीहरुलाई उक्त समुहका सदस्यहरुलाई ज्वाला सिहको संगठनको विस्तारको क्रममा राजनले महोत्तरीमा तुल्सीदास भन्ने सखीचन महत्तो, सिरहाका तुफान सिंह विद्रोही भन्ने विनोद सदा समेतलाई ज्वाला समुहमा आवद्ध गराएका थिए । उक्त समयमा ज्वाला सिंहको पार्टीमा सप्तरीका रणवीर सिंह भन्ने रामनारायण यादव, विवश विद्रोही, प्रताप भन्ने झवर साह, क्रान्ति भन्ने विरेन्द्र साह संलग्न थिए । बाँके वर्दीया को जिम्मेवारीमा भारतीय नागरिक भगत सिंह भन्ने अजुर्न सिंह, जनकपुर(१४ का विजुली सिंह भन्ने राकेश मिश्रा ज्वाला सिंह समुहमा आवद्ध थिए । श्रीचन महत्तोको टिममा जनकपुर(७ का वर्ष २५ को बलराम पठान भन्ने अनिल सदा, जनकपुर(८ शान्तिपुर बस्ने अजय भन्ने भरत यादव (नरेश) समेतका व्यक्तिहरु थिए । सोही क्रममा ज्वाला सिंह सँगै चन्दा लिने पार्टीको काम कारवाही सम्बन्धमा कुरा नमिलेपछि पार्टीबाट विद्रोह गरी ७ फागुन २०६५ मा जनतान्त्रिक तराई मुक्ति मोर्चा राजन समुह नामक छुट्टै समुह गठन गरी राजन मुक्तिले संयोजकको रुपमा पहिलो प्रेस विज्ञप्ती जारी गरेका थिए । अलग पार्टी स्थापना गरे पश्चात राजनले धनुषा हरिहरपुर(३ का वर्ष ३२को सुरेश महत्तो, धनुषा लक्ष्मीपुर बगेवा(३ वस्ने अविनाश मुक्ति भन्ने गणेशमान साह, महोत्तरी किशानपुर(४ वर्ष ३५ को आहुत सिंह भन्ने मकेश्वर महत्तो, सप्तरी तिलाठी वस्ने वर्ष २७ को उत्कर्ष मुक्ति भन्ने राजीव झा, सिरहा घर भएका पारस मुक्ति भन्ने राम सोभित यादव (हाल सिरहा कारागारमा रहेको) , महोत्तरीको तुफान सिंह मुक्ति भन्ने मुस्लिम केटा र सलाम भन्ने फिरोज लगायतका टिम सक्रिय थियो ।  उक्त समयमा राजीव झालाई सप्तरी जिल्ला हेर्ने, राम सोभित यादवलाई सिरहा, अविनाश मुक्ति भन्ने गणेशमान साहलाई धनुषा, मकेश्वर महत्तोलाई महोत्तरी, र लालरतन मुक्ति भन्ने निर्दली चौधरीलाई सर्लाही जिल्लाको जिम्मेवारी राजनले सुम्पेका थिए । त्यसताका भारत विहारको सितामढीको अतिथि होटेलमा पार्टीको मिटिङ गर्ने गरिन्थ्यो ।
    संविधान सभाको चुनाव पछि प्रचण्ड सरकारसँग वार्ता गर्न राजीव झाको नेतृत्वमा मनोज मुक्ति, राम सोभित यादव संम्मिलित ३ सदस्यीय टोली वार्तामा आएका थिए । वार्ताको क्रममा अविनाश मुक्तिको हत्या भएपछि वार्ता भंग गरेपनि राजिव झा अलग्गिए । राजनका अनुसार त्यसबेला तुफान सिंह समेतका कार्यकर्ताहरुले पार्टी छोडिसकेको थियो । उक्त समयमा प्रत्येक जिल्ला प्रमुखहरुसँग ३ देखि ४ वटा सम्म पेस्तोलहरु रहने गथ्र्यो र पार्टीबाट तिनीहरु अलग्गिदा हतियार पनि सँगै लिएर गएको राजन मुक्तिको भनाई छ ।
     राजन मुक्तिका अनुसार उनले सञ्चालन गरेको पार्टीको केन्द्रिय समितिमा धनुषा लक्कड(८ बस्ने मटन यादवको नाति, श्यामदेव यादवको छोरा वर्ष २६ का जय मुक्ति भन्ने बुलन यादव, महोत्तरी साढा(२ वस्ने कुमकुम सिंह भन्ने कौशल किशोर सिंहको छोरा वर्ष २८ को भास्कर मुक्ति भन्ने दिपक सिंह, महोत्तरी वथनाहा(४ अजय मुक्ति भन्ने दिपक कुमार सिंह एसटीएफ कमाण्डर, वथनाहा(४ का विभिशन ठाकुरको छोरा वर्ष २७ को सुरज मुक्ति भन्ने दिपेन्द्र ठाकुर एसटीएफ कमाण्डर र वथनाहा(१ का सत्यनारायण झाको छोरा वर्ष २८ को संजीव झा एसटीएफ कमाण्डर तथा सुचना संकलकको रुपमा काम गरिरहेका छन ।  भाष्कर मुक्तिको मातहतमा जनकपुरका शिवदास भन्ने व्यक्ति रहेको राजनले प्रहरी समक्ष वयान दिएका छन । त्यसैगरी भारतको सितामढी जिल्लाका सितामढी टाउन वस्ने वर्ष ३८ को तोफेल खान, अशोकजी भन्ने अशोक यादव र सुरसण्डका नितिन तिवारी समेत आफ्नो पार्टीमा आवद्ध भई हातहतियार तथा सवारी साधनको वन्दोवस्ती गर्ने तथा खरिद विक्रीमा सहयोग गरिरहेको राजनले प्रहरी समक्ष बयान दिएका हुन ।
पारिवारिक सदस्य र सम्पत्तीबारे खुलासा
परिवारमा आमा गिता देवी झा, बाबु डा.विद्यानन्द झा, दाई मनोज झा (मनोज मुक्ति), भाउजु नगिना देवी झा, ६÷७ महिनाको भतिजी योगन्या झा रहेको राजन मुक्तिले प्रहरी समक्ष परिवारिक परिचय दिएका छन् । आर्थिक अवस्था ठिकै रहेको, लक्ष्मीपुर वगेवा(७ मा ४ कठ्ठामा २ तले घर वाहेक अन्य जमिन नभएको, अन्य जग्गा जमिन भए एकिन थाहा नभएको राजनले बताएका छन् । सवारी साधनमा द्यच् घण्म्द्दण्घघ नम्बरको मोटरसाइकल रहेको छ । घर परिवार सदस्यहरु भारत विहारको मधुवनी जिल्लामा प्राइभेट क्लिनिक सञ्चालन गरी वसेको, दाई मनोज दिल्लीमा एमडीको अध्ययन गरिरहेको राजनले प्रहरी समक्ष बताएका छन् । भारतको सितामढी पञ्चायत चकमैना वडा नं. ११ वस्ने रामनन्दन झाको छोरा मनोज झा भनी पञ्चायतबाट कार्ड बनाई सोही कार्डको आधारमा आइसीआइसी बंैकमा सेभिङ एकाउण्ट खोलेको राजनले बताएका छन । तर, उक्त एकाउन्टमा बैंक व्यालेन्स के कति रकम छ यकिन थाहा नभएको उनले बताएका छन ।
    पक्राउ पर्नु अघिसम्म भारत पटना मिखना पहाडी स्थितमा दिपु भन्ने व्यक्तिको घरमा डेरा लिई वस्दै आएको उनले बताएका छन । राजन मुक्तिले ७ अषाढ २०६३ मा जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषाबाट बंशजको आधारमा नागरिकता प्रमाण पत्र समेत प्राप्त गरेका छन । प्रशासकिय अधिकृत उमेश कुमार पोखरेलले जारी गरेको उक्त नागरिकताको प्रमाणपत्रमा राजन मुक्तिको जन्म १७ असोज २०४३ मा भएको उल्लेख छ । राजनले १२ अषाढ २०६३ मा राहदानी समेत लिइसकेको उल्लेख छ ।
चन्दा बारे खुलासा
राजन मुक्तिले हातहतियार खरिद गर्नका लागि र सोही हतियार प्रयोग गरी आतंक मचाउनका लागि जनकपुरका विभिन्न व्यापारी, संघ संस्थाका मालिक, कर्मचारीहरुबाट चन्दा लिने गरेको प्रहरी समक्ष वयान दिएका छन ।
     जानकी मेडिकल कलेजका प्रिन्सिपल ओपी पाण्डेसँग प्रत्येक वर्ष रु.४ लाख ५० हजार, एभरेष्ट गु्रपका जिएम बजाजसँग  प्रत्येक वर्ष रु.३ लाख ५० हजार, केडिया गु्रपका राजेश केडिया सँग प्रत्येक वर्ष रु. ३ लाख, निलम स्टोर्सका मदन जैनसँग रु.५० हजार, राजकुमार मेडिकलसँग रु.१ लाख, पप्पु माडवारीसँग रु. १ लाख, हिमालय प्लाईका म्यानेजरसँग रु.७५ हजार, नाम गोप्य राखिएको विभिन्न व्यक्तिहरुसँग रु.५० हजार, रु.२ लाख गरी चन्दा लिएको राजनले प्रहरी समक्ष स्वीकार गरेका छन । टेलिफोन र एसएमएसबाट व्यापारी, उद्योगपति, कर्मचारी, सर्वसाधारण व्यक्तिहरुलाई भय त्रासमा पारी चन्दा लिने गरेको उनले स्वीकारेका हुन । राजनका अनुसार भाष्कर मुक्ति भन्ने दिपक सिंह, जय मुक्ति भन्ने बुलन यादव र अजय मुक्ति भन्ने दिपक कुमार सिंह समेतका कार्यकर्ताले विभिन्न व्यक्ति, संघ संस्था, व्यापारी, कर्मचारीहरुसँग समेत चन्दा लिने गरेका थिए । चन्दाको रकम हातहतियार खरिद गरी अपराधिक कार्यमा प्रयोग गर्न एवम समुहका सदस्यहरुको दैनिक बस्न खान समेतको व्यवस्थाको खर्च हुने गरेको राजनले प्रहरी समक्ष बताएका छन । तर, अदालतमा उनीमाथि लागेको सम्पुर्ण अभियोगहरुमा इनकारी गरेको बताइन्छ ।
जनकपुर बम काण्डका बारेमा
राजन मुक्तिको नेतृत्वमा रहेको जनतान्त्रिक तराई मुक्ति मोर्चा (राजन समुह), अर्जुन सिंह र प्रकाश विद्यार्थी भन्ने मुकेश चौधरीको तराई जनतान्त्रिक पार्टी मधेस, र विद्यार्थी लिवरेशन प्रन्ट नागराज भन्ने उमेश तिवारीको पार्टी तराई कोवरा राजन प्रताव भन्ने प्रफुल्ल यादवको मधेस मुक्ति टाइगर्सको संयुक्त वैठक भारतको लखनऊको दयालपुर स्थित मुकेश चौधरीको कोठामा वैठक वसी कार्यगत एकता गर्ने तर एक आपसमा विलय नहुने गरी सहमति भयो । सहमति भई भए गरेका कामहरुको सामुहिक जिम्मेवारी लिने समेत निर्णय गरिएको थियो । सोही क्रममा पार्टीको अस्तित्व देखाउनको लागि धनुषामा बम विस्फोटन गराउने कुरा उठेको थियो । त्यसपछि रामानन्द चौकमा बम विस्फोटन गराउने निर्णय गरेको राजन मुक्तिले प्रहरी समक्ष बयान दिएका छन ।
    उनका अनुसार राजन समेत मुकेश चौधरीले विस्फोटक पदार्थ पठाई कार्यकर्ताहरु परिचालन गरी १८ बैशाख २०६९ मा जनकपुरको रामानन्द चौकमा बम विस्फोटन गराइएको थियो । उक्त विस्फोटनमा परि ५ जना सर्वसाधारणको मृत्यु, ३२ जना घाइते भएको थियो । घटना पश्चात जनकपुरमा आतंक फैलाउन सकिएकोले तत्काल प्रयोग गर्दै आएको मोवाइलबाट जनकपुरका पत्रकारहरुलाई एसएमएस र फोन गरी घटनाको जिम्मेवारी लिएको राजन मुक्तिले प्रहरी समक्ष बयान गरेका छन ।

मिति ः २०७०/०९/२८

राजन मुक्तिको ‘उमेर २७, अपराध ३१’



अजय अनुरागी
जनकपुरधाम............
राजन मुक्ति भन्ने रंजित झाको उमेर २७ वर्ष हो । उनी विरुद्ध थप २७ वटा गम्भीर प्रकृतिका मुद्दा धनुषा जिल्ला अदालतमा दायर गरिएको छ । र, ४ वटा मुद्दामा यस अघि नै सजाय पाइसकेका छन । धनुषामा कुनै एक व्यक्ति विरुद्ध यति संख्यामा एक साथ मुद्दा चलेको यो पहिलो पटक हो । हुन त धनुषामा संगठित अपराध विरुद्धको मुद्दा पनि पहिलो पटक नै चलेको हो ।
जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय धनुषाले जनतान्त्रिक तराई मुक्ति मोर्चाका सुप्रिमो राजन मुक्ति भनिने रंजित झा लगायत उक्त समुहका ९ जना विरुद्ध संगठित अपराध अन्तरगत धनुषा जिल्ला अदालतमा मुद्दा दायर गरेको छ । राजन मुक्तिसँगै महोत्तरी साढा २ का मोर्चाका पोलिट व्युरो सदस्य रहेको भाष्कर मुक्ति, संतोष भन्ने दिपक सिंह, धनुषा लक्कड ८ का मोर्चाका पिविएम कमाण्डर जय मुक्ति भन्ने बुलन यादव, महोत्तरी बथनाहा ४ का एसटीएफ कमाण्डर अजय मुक्ति भन्ने दिपक कुमार सिंह, बथनाहा ४ का मोर्चाका एसटीएफ कमाण्डर सुरज मुक्ति भन्ने दिपेन्द्र ठाकुर, बथनाहा १ का मोर्चाका एसटीएफ कमाण्डर एवम सुचना संकलक संजीव झा, भारत सितामढी जिल्लाका सितामढी टाउन बस्ने मोर्चाका सदस्य तोफेल खान, अशोकजी भन्ने अशोक यादव र भारत सितामढी सुरसंडका मोर्चाका सदस्य नितिन तिवारी विरुद्ध दुई वटा संगठित अपराधको मुद्दा चलाइएको छ । त्यसैगरी राजन मुक्ति लगायत अन्य अभियुक्तहरु  विरुद्ध १० वटा कर्तव्य ज्यान, दुई वटा बम विस्फोटन र एक वटा ज्यान मार्ने उद्योग गरी कुल १५ वटा अभियोग सहित धनुषा जिल्ला अदालतमा मुद्दा चलाइएको छ । त्यसैगरी जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषा अन्तरगत १२ वटा हातहतियार तथा खरखजानाको मुद्दा चलाइएको छ । मुद्दाको प्रकृति र सम्वेदनशिलताका कारण राजन मुक्ति लगायत अन्य प्रतिवादीहरुको मुद्दाको सुनुवाई बन्द इजलासमा भइरहेको भन्दै जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय धनुषाका जिल्ला न्यायाधिवक्ता परमेश्वर पराजुली भन्छन,“अभियोग पत्रको सक्कल फाइल सिल बन्द गरेर अदालतमा बुझाइएको छ । साक्षीहरुको गोपनियता कायम राख्नका लागि सांकेतिक नाम साथ अभियोग पत्र तयार गरिएको छ ।” सरकारी वकिल पराजुली भन्छन,“मैले आफ्नो पेशागत जीवनमा जिल्ला प्रशासन र जिल्ला अदालतमा एक साथ वढीमा आठ वटा सम्म अभियोग पत्र दायर गरेको थिएँ । तर, २७ वटा अभियोग पत्र एक दिनमा एक जनाका विरुद्ध दायर गर्नुपर्दा आफुलाई पनि अचम्म लागेको छ ।”
    राजन मुक्तिले दिएका प्रेस वक्तव्य, उनको फेसबुक स्टेटस, प्रहरीको प्रतिवेदन, केही साक्षीहरुले आएर गरेको कागज, पहिले गरेको अपराधिक पृष्ठभुमि, प्रहरीको प्रतिवेदन लगायतलाई आधार बनाई अभियोग पत्र दायर गरिएको पराजुलीले बताएका छन् । जनकपुर बम काण्डमा राजन मुक्तिलाई प्रतिवादी बनाई पहिले नै धनुषा जिल्ला अदालतमा दर्ता गरिएको कारण त्यसमा थप केही पनि बयान गर्न नसकिएको हुनाले उक्त बम काण्डमा स्थानिय व्यक्ति कसको संलग्नता हो भन्ने कुरा उक्त घटनाका मुख्य योजनाकारका रुपमा रहेका अर्जुन सिंह भन्ने मुकेश चौधरी पक्राउ परेपछि मात्र सार्वजनिक हुन सक्ने पराजुली बताउँछन । त्यसैगरी जिल्ला शिक्षा कार्यालय महोत्तरीका शाखा अधिकृत लालकिशोर झा हत्याको जिम्मा लिएका राजन मुक्ति विरुद्ध थप प्रतिवादीहरुको नाउँ खुल्न आएपछि पुरक अभियोग समेत दर्ता गरिएको पराजुलीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । उक्त घटनामा रत्नसागर मन्दिरका महन्थ वैकुण्ठ दास वैष्णव प्रमुख योजनाकार रहेको प्रहरीले अभियोग लगाएको छ ।
बायाँबाट क्रमशः हथकडीमा पारस मुक्ति भन्ने राम सोभित यादव, राजन मुक्ति भन्ने रंजित झा र अजय मुक्ति भन्ने दिपक कुमार सिंह लाई धनुषा जिल्ला अदालतबाट बयान गराई जिल्ला प्रहरी कार्यालय लग्दै प्रहरी ।
    धनुषाका प्रहरी उपरीक्षक उत्तम राज सुवेदी भन्छन,“ राजन मुक्तिले प्रहरी समक्ष बयान दिँदा धेरै कुरा लुकाए । संगठनबारे मात्र खुलासा गरे । तर, जनकपुर बम काण्ड होस वा लालकिशोर झा हत्या काण्ड, सबैको जिम्मेवारी आफैले लिएर अन्य अभियूक्तहरुलाई बचाउने काम गरेको छ । अन्य अभियूक्तको नाउँ नभने जेलमा रहँदा जेलबाट छुट्नका लागि तिनीहरुले सहयोग गर्न सक्ने राजनको अनुमान हुन सक्ने हाम्रो ठम्याई छ ।”
    यति ठुलो संख्यामा अपराधका अभियुक्त बनाइदा पनि वढीमा सर्वश्व सहित जन्म कैदको सजाय मात्र हुन सक्ने न्यायाधिवक्ता पराजुलीको भनाई छ । राजन मुक्ति विरुद्ध जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषाले हातहतियार तथा खरखजानाको मुद्दामा यस अघि पनि जरिवाना गरिसकेको छ । धनुषाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी बसन्त राज गौतमको इजलासबाट ६ भद्रौ २०६९ मा फरार प्रतिवादी राजन मुक्तिको हकमा रु.१ लाख जरिवाना, अर्को प्र.जि.अ.हरिकृष्ण उपाध्यायको इजलासबाट रु.१ लाख जरिवाना, प्र.जि.अ.कमलेश्वर प्रसाद सिन्हाको इजलासबाट रु. ६ हजार जरिवाना फैसला नै भइसकेको छ । त्यसैगरी धनुषा जिल्ला अदालतमा ५ वटा मुद्दाहरुमा राजन मुक्तिका विरुद्ध मुद्दा दर्ता भई विचाराधिन अवस्थामा रहेको छ ।
राजन मुक्तिमाथि ३१ घटनाको अभियोग
२० अषाढ २०६४ मा राष्टिूय धान बाली कार्यक्रम हर्दीनाथका प्रावधिक सिरहा मलहनिया २ का राजकुमार जोशीलाई अपहरण गरी धनुषाको गोपालपुर ८ स्थितमा लगि राजन मुक्ति समेतका ६ जनाले गोली हानी हत्या गरेको प्रहरीले बताएको छ । ३२ साउन २०६४ मा धनुषा वटेश्वर ९ बस्ने लालबहादुर लामाको घरमा राजन मुक्तिकै कमानमा हतियारसमेत लिई आएका डाँकाहरुले लामालाई कुटपिट गरी घाइते बनाउनुको साथै घरबाट डाँका गरेको प्रहरीले आरोप लगाएको छ । ६ कार्तिक २०६७ मा धनुषाको जिल्ला मालपोत कार्यालयमा बम विस्फोट गराएको, ११ कार्तकि २०६७ मा जिल्ला शिक्षा कार्यालय जलेश्वरका शाखा अधिकृत लालकिशोर झालाई जनकपुर ७ मा गोली प्रहार गरी हत्या गरेको, ३२ साउन २०६४ मा धनुषा लक्ष्मीनिया ४ का गहेन्द्र कुमार श्रेष्ठको घरबाट रु ३ लाख २५ हजार ५ सय बराबरको धनमाल डाँका गरी लगेको प्रहरीको आरोप छ ।
    त्यसैगरी १९ मंसिर २०६५ मा जनकपुर ४ बस्ने इन्जिनियर कृष्ण कुमार मिश्रलाई गोली प्रहार गरि हत्या गर्ने प्रयास गरेको, ३० मंसिर २०६५ मा कुमार निरौलालाई गोली प्रहार गरी हत्या गरेको, २१ बैशाख २०६२ मा जनकपुर १ घर भई जनकपुर चुरोट कारखाना लिमिटेडमा कार्यरत कर्मचारी श्रवण कुमार श्रेष्ठ अपहरण गरी छातीमा गोली हानी हत्या गरेको, ६ असोज २०६५ मा धनुषा महेन्द्रनगर ७ स्थित हिमालयन पलाई इन्डस्टिलीजमा गार्डको काम गर्ने सखुवा महेन्द्रनगर १ का कुमार खडकालाई गोलि हानी हत्या गरेको, २३ भद्रै २०६६ मा जनकपुर ११ का रामप्रसादसाहलाई गोली प्रहार गरी हत्या गर्ने प्रयास गरेको, १४ माघ २०६४ मा धनुषा दिगम्बरपुर ५ का मदन मुक्ताङलाई गोली प्रहार गरी हत्या गरेको, १२ अषाद २०६५ मा जनकपुर ४ मा डेरा गरी बस्ने जनकपुर नगरपालिकाका अभरसियर पदमा कार्यरत रौतहट इनरवा बारी ७ का जितेन्द्र साहलाई गोली हानि हत्या गरेका प्रहरीले आरोप लगाएको छ ।
    ३ अषाढ २०६५ मा धनुषा गोदार स्थित महेन्द्र राजमार्गमा क्रसर मिलमा कार्यरत मदन जोशी र लक्ष्मण दास मोटरसाइकलमा गइरहेको अवस्थामा बम प्रहार गर्दा लक्ष्मण दासको मृत्यु भएको २६ भदै्र २०६४ मा धनुषाको बघचौडामा रहेको राज इट्टा उद्योगमा कार्यरत केदार कटुवाललाई इट्टा उद्योगबाट अपहरण गरी कञ्चटमा गोली हानी हत्या गरेको, २३ फागुन २०६४ मा जनकपुर चुरोट कारखाना अगाडी जनकपुर १४ बस्ने बिजय गुरुङ र सुगुरजोडा बस्ने भोला यादवलाई गोली हानी घाइते बनाएको प्रहरीको आरोप छ । २० अषाढ २०६५ मा जनकपुरको रघुपति होटलमा सुतली बम विस्फोट गराएको, २६ अषाढ २०६५ मा जनकपुरमा केयर नेपालको कार्यालय अगाडी सुतली बम विस्फोट गराएको, र २ मंसिर २०६५ मा जनकपुर २ स्थित डा.कल्पना बछाडको नसिंङ होम अगाडी सुतली बम विस्फोट गराएको प्रहरीको दावी छ ।
    २०६७ सालमा सिरहामा तत्कालिन नेकपा माओवादीका व्यूरो सदस्यलाई गोली प्रहार गरेको, २०६५ सालमा एमाले सर्लाही जिल्ला कमिटी सदस्यलाई गोली प्रहार गरी हत्या गरेको प्रहरीको आरोप छ । त्यसै गरी ५ अषाढ २०७० मा महोत्तरीको मनरा गाविसमा अजय कुमार सिँंह र उनको श्रीमति सोनाम सिंहलाई गोली प्रहार गरी घाइते बनाएको, १० श्रावण २०७० मा महोत्तरीको जलेश्वरमा मधेसी जनअधिकार फोरमको पार्टीका सचिव प्रगास साहलाई गोली प्रहार गरी घाइते बनाएको, २ अषाढ २०७० मा मनरा गाविसमा विकास कुमार सिंह र शैलेन्द्र मण्डल माथि गोली प्रहार गरी घाइते बनाएको प्रहरीले आरोप लगाएका छन ।


मिति ः २०७०/०९/२८

मापदण्ड विपरित दर्जनौं डेन्टल क्लिनिक सञ्चालित, सम्बन्धित निकाय मौन


द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............

जनकपुर अञ्चल अस्पतालकै छेउमा रहेका धनुषा डेन्टल केयरका सञ्चालक डाक्टर उमेश यादव विगत दुई वर्ष देखि उच्च शिक्षा अध्ययनका लागि भारतमा बसोवास गर्दै आएका छन् । तर उनका डेन्टल सेन्टर बन्द भएको छैन न त कुनै डाक्टर नै सेन्टर चलाउँछन् । त्यस्तै, डा. यादवकै डेन्टल सेन्टर भन्दा केहि पर रहेको राजदेवी डेन्टल  क्लिनिकका सञ्चालक डा. राजिव शर्मा उच्च शिक्षा अध्ययनकै लागि दुई वर्ष भन्दा बढी समय देखि चिनमा रहेका छन् । तर उनका पनि क्लिनिक न बन्द भएको छ न त कुनै डाक्टरले सञ्चालन गरेका छन् ।माथिका दुई क्लिनिक प्रतिनिधिको रुपमा मात्र यहाँ उल्लेख गरिएको छ । जनकपुर सहित धनुषाका अधिकांश डेन्टल होस्पिटल तथा क्लिनिकहरु डाक्टर बिना नै वर्षौं देखि सञ्चालनमा रहेको पाइएको छ । सम्बन्धित निकायकै मिलोमतोमा  ति क्लिनिक तथा अस्पतालहरु वर्षौ देखि सञ्चालन हुदै आएको बताइन्छ । जनकपुरका माँ भगवति डेन्टल हस्पिटल, जन सेवा डेन्टल, युनिक डेन्टल,ऊँ डेन्टल क्लिनिक त्यस्तै, कोरियन डेन्टल, तारापट्टी सिरसियाका सोनाक्षि डेन्टल लगायतका डेन्टल सेन्टरहरु पनि बिना चिकित्सक नै वर्षो देखि सञ्चालन हुदै आएको श्रोतको भनाई छ । त्यस्तै, नेपाल डेन्टल एशोसिएसनका धनुषा शाखाका पुर्व उपाध्यक्ष विजय प्रसाद साहले सञ्चालन गरेको नेपाल डेन्टल हाउस पनि बिना चिकित्सक सञ्चालन हँुदै आएको बताइन्छ । सम्बन्धित निकायको फितलो अनुगमन तथा मिलोमतोमा ति डेन्टल सेन्टरहरु सञ्चालनमा रहेका श्रोतको भनाई छ ।
    नेपाल डेन्टल एशोसिएशन धनुषाका अध्यक्ष डा.रवि पाण्डे भन्छन,“हाम्रो जानकारीमा आए अनुसार माँ भगवति डेन्टल हस्पिटलमा एक जना चिकित्सक डा.सन्तोष पजियार मात्र कार्यरत छन । अस्पताल हुनका लागि कम्तिमा सात देखि आठ वटा चेयर र पाँच देखि सात वटा डाक्टरहरु कार्यरत हुनुपर्दछ । बजरंग डेन्टलमा सतेन्द्र मिश्र नामको व्यक्ति जो डाक्टर नै होइन, क्लिनिक चलाईरहेका छन ।”
    जनकपुरमा थुप्रै डेन्टल अस्पतालहरु मापदण्ड नै पुरा नगरी पनि सञ्चालनमा रहेको, क्लिनिकहरुमा क्वेकहरुद्वारा विरामीको उपचार हुनेगरेको डा.पाण्डेको स्वीकारोक्तीले पनि जनकपुरका डेन्टल अस्पताल र क्लिनिकहरुको वेथितिलाई पुष्टि गर्छ । अध्ययनको क्रममा यदि चिकित्सक वाहिर गएको छ र पनि उसैको बोर्ड र लेटर प्याडमा उपचार जारी नै रहन्छ भने त्यो गलत कुरा हो र त्यसलाई नियन्त्रण गर्ने काम जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयको रहेको उनको भनाई छ ।
    डा.पाण्डे भन्छन,“ नेपाल डेन्टल एशोसिएशन धनुषा डेन्टल क्षेत्रमा क्वेकरी र जेनरल प्रेक्टिसलाई कुनैपनि हालतमा बढावा दिन चाहँदैन । निकट भविष्यमै जिल्ला जनस्वास्थ्य, डेन्टल एशोसिएशन र जिल्ला प्रशासन कार्यालयका प्रतिनिधि सम्मिलित टोलीले समग्र डेन्टल सेन्टरको अनुगमन गरी मापदण्ड विपरित सञ्चालनमा रहेका क्लिनिकहरुलाई बन्द गराईने छ ।”
यस सम्बन्धमा जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय धनुषाका प्रमुख उपेन्द्र प्रसाद भगतले पनि चिकित्सक बिना नै डेन्टल क्लिनिक सञ्चालन गर्नु गैर कानुनी रहेको बताए । जनशतिmको अभावमा जनस्वास्थ्य कार्यालयले वर्षमा मात्र दुई पटक अनुगमन गर्दै आएको उनको भनाई छ ।    
    डेन्टल क्लिनिक अनुगमनमा खटेका कर्मचारीले अहिले सम्म रिर्पोट नबुझाएको उल्लेख गर्दै उनले भने,‘त्यस्ता क्लिनिकलाई कारवाही गर्ने काम जनस्वास्थ्यलाई मात्र छैन, अरु निकायलाई पनि छ, ति निकायहरुले पनि कदम चाल्नुपर्छ ।’ त्यस्ता क्लिनिकहरुलाई किन कारवाही हुदैन भन्ने सबालमा उनले भने,‘ जनशतिmको अभाव छ, अनुगमन गर्ने हामीसँग त्यति समय पनि हँुदैन,अन्य धेरै कामहरु हुन्छ, यो हाम्रो जिम्मेवारीको विषय मात्र होइन, यसमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयलाई पनि अगाडी आउनुपर्छ ।’ एक त जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालयले डेन्टल क्लिनिकहरुलाई नाम मात्रको अनुगमन गरि अनुगमनका नाममा आउने लाखौं रकम प्रमुख लगायतले हजम गर्ने गरेका छन् भने अर्को तिर कहिले काहीं अनुगमन गरिएपनि त्यस्ता  क्लिनिकहरुबाट अनुगमन गर्ने कर्मचारीहरुले नै अवैध रकम लिई छाडने गरेको श्रोतको भनाई छ । नत्र तिनीहरुले अनुगमनको रिपोर्ट किन सार्वजनिक गर्दैनन ? एक  डेन्टल सञ्चालकले भने,‘जनस्वास्थ्यले अनुगमनको नाममा रकम मात्र असुली गर्छन, उनीहरुलाई क्लिनिकमा डाक्टर छ÷छैन ? मापदण्ड पुरा गरेको हो कि होइन ? कुनै मतलव हुदैन,मात्र रकम कसरी असुल गर्ने भन्ने सोच हुन्छ ।’


मिति ः २०७०/०९/२८

क्रिकेटर दिपक कसरी बन्यो सार्प सुटर अजय मुक्ति ?



अजय अनुरागी
जनकपुरधाम............


महोत्तरी वथनाहा(४ का रामसेवक सिंहका नाति जइवेन्द्र सिंहका २९ वर्षिय छोरा हुन दिपक कुमार सिंह । नेपाली कांग्रेस महोत्तरी जिल्ला कमिटीको सदस्यको रुपमा रहेका जइवेन्द्रको छोरा दिपक क्रिकेट खेलाडी थिए ।
    १९ वर्षको उमेर छँदा दिपक जनकपुरको तर्फबाट युएईमा क्रिकेट खेल्ने तयारीमा थिए । क्रिकेटको तयारीकै क्रममा दाहिने खुट्टा फ्याक्चर भएपछि क्रिकेटको जीवन नै सकिएको अनुभुति गरिरहेका दिपक जनकपुरको मोडेल क्याम्पसको कक्षा १२ को जाँच पनि दिसकेका थिए । तर परीक्षामा अनुत्तीर्ण भएपछि दिपक झनै निराश भए । त्यसपछि भारत विहारको सुरसण्ड स्थित एक कलेजबाट प्रविणता प्रमाण पत्र तह (इन्टरमेडियेट) उत्तीर्ण गरी घर आएका थिए । सोही क्रममा गाउँकै २८ वर्षिय दिपेश भन्ने सौरभ मिश्राले अविनाश मुक्ति भन्ने मान्छेसँग भेटघाट गर्ने प्रस्ताव राख्यो । अविनाश मुक्तिसँग भेटघाट भएपछि अविनाशले दिपकलाई भारतको सुरसण्डको एउटा सिनेमा हल अगाडी राजन मुक्ति भन्ने रंंजित झासँग चिनजान गरायो ।
दिपक सिंह उर्फ अजय मुक्ति
     तराईको मुक्तिको लागि आफु भुमिगत राजनीतिमा लागेको भन्ने राजनले दिपकलाई विश्वास दिलाए पछि दिपक पनि राजन मुक्तिको पार्टीमा काम गर्ने सहमत भए र उनीहरुको पार्टीमा आवद्ध भए । र, दिपकको नयाँ नाम ‘अजय मुक्ति’ पार्टीले नामाकरण गरेको थियो । उक्त पार्टीले महोत्तरी र धनुषा जिल्ला हेर्ने एसटीएफ कमाण्डर, शुटरको रुपमा काम गर्ने जिम्मेवारी उनलाई पार्टीले प्रदान ग¥यो । राजन मुक्तिको पार्टीमा आवद्ध भएका दिपक उर्फ अजय मुक्ति अहिले प्रहरी हिरासतमा छन् । संविधानसभा चुनाव विथोल्नका लागि हतियार सहित परिचालित भएको बेला धनुषाको तुल्सीयाही(७ स्थित खोला नजिकबाट दिपकको साथबाट ढ mm को पेस्तोल(१, गोली(२, म्यागजीन(१ र लागु औषध साथ पक्राउ गरिएको धनुषा प्रहरीको दावी छ । प्रहरी समक्ष गरिएको वयानमा राजन मुक्तिको निर्देशनमा भारत सितामढी सुरसण्डका २९ वर्षिय नितिन तिवारी र सितामढीकै अशोकजी भन्ने अशोक यादवले कुनै पनि घटनालाई अन्जाम दिनका लागि हतियार र सवारीसाधन उपलब्ध गराउने गरेको दिपकले बताएका छन । घटना गराउनु अगाडी लागु औषध सेवन गर्ने, एकहोरो भए पश्चात घटना गराउँदा मोटरसाइकलमा दुई जना आई गोली हानी फरार हुने गर्दथे र घटना पश्चात बोर्डरमा गई राजन मुक्तिलाई घटनालाई अन्जाम दिइएको भन्ने खवर गर्थे । र, राजन मुक्लिेले मिडियामा फोन गरी घटनाको जिम्मेवारी लिने गर्थे । अजय मुक्तिले समेत मोर्चामा रहेका कार्यकर्ताहरुको बारेमा प्रहरी समक्ष बयान दिएका छन । उनका अनुसार राजन मुक्ति सुप्रिमो रहेको उक्त पार्टीमा ३०÷३१ वर्ष मोटो छोटो राजन सँगै वस्नेगरेका संतोष भन्ने व्यक्तिलाई राजनले चिनाएको हो । यसका अतिरिक्त भारतमा रहेका व्यक्तिहरुमा राजन मुक्तिको हातहतियार व्यवस्था गर्ने, चन्दा एवम आर्थिक हेर्ने अशोकजी र नितिन तिवारी रहेको दिपकले प्रहरी समक्ष  बयान दिएका छन । उनी आफै, महोत्तरी बथनाहाका दिपेश भन्ने सौरभ मिश्रा, बथनाहाका संजीव झा राजन मुक्तिको सुटरको रुपमा काम गर्ने गरेको स्वीकारेका छन । यसका अतिरिक्त पार्टीका अन्य कार्यकर्ताहरुमा महोत्तरी जलेश्वर (१ खैराटोलका विमलेश भन्ने व्यक्ति, यकिन ठेगाना थाहा नभएको विनय पाण्डे, धनुषा विन्धीका मैदुन भन्ने मुस्लमान, महोत्तरी बथनाहाका मनोज झा, महोत्तरीको महोत्तरी गाउँका मदन भन्ने व्यक्तिहरु पार्टीको तराईका जिल्लाहरुमा कार्यसमिति रहेको भनी राजन मुक्तिले आफुलाई जानकारी गराएको दिपकले प्रहरी समक्ष बयान दिएका छन । राजन मुक्तिले ती व्यक्तिहरुसँग एक आपसमा सम्पर्क गर्न नदिने गरेको दिपकले बताएका छन । राजन भारतमा सितामढी र पटनामा होटेलमा फ्लायट लिई बस्ने गरेको तथा आपराधिक कार्यलाई अन्जाम दिन होटेलमै बसेर योजना बनाउने तथा मिटिङ गर्ने गरेको दिपकले बताएका छन् ।
दिपकलाई धनुषाको तुल्सीयाही जव्दी ७ बाट सिमावत्र्ती प्रहरी, विषेश सुचना तथा प्राविधिक सहयोगका आधारमा पक्राउ गरिएको प्रहरीले बताएका छन । प्रहरीका अनुसार सिंहले धनुषा र महोत्तरीमा थुप्रै अपराधिक घटनाहरु गराई फरार रहेको थियो ।
दिपकले ३० मंसिर २०६५ मा जनकपुर ४ का कुमार निरौला, ३ पौष २०६५ मा चितवन जगतपुर ९ वस्ने छिन्नमस्ता सशस्त्र प्रहरीगण वर्दीवास दरवन्दी भई सपही वेश क्याम्पमा कार्यरत सशस्त्र प्रहरी हवलदार मंगल हरिजनलाई गोली प्रहार गरी हत्या गरेको प्रहरीले आरोप लगाएको छ । यसैगरी १९ मंसिर २०६५ मा जनकपुर ४ वस्ने कृष्ण कुमार मिश्रलाई, ३ वैशाख २०७० मा जनकपुर ४ स्थित अशोक सिन्हाको घरमा वस्ने महोत्तरी इटहर्वा( ८ का उपेन्द्र ओझालाई गोली प्रहार गरी घाइते वनाएको प्रहरीले दावी गरेको छ । त्यसैगरी ५ अषाद २०७० मा महोत्तरीको मनरा ८ मा स्थानीय अजय कुमार सिंह र उनको श्रीमति सोनम सिंहलाई, १० साउन २०७० मा महोत्तरीको जलेश्वर ५ स्थित खैरा चौकमा रहेको मधेसी जनअधिकार फोरमको कार्यालय भित्र जलेश्वर ६ वस्ने उक्त पार्टीका सचिव प्रगास साहलाई र २ अषाढ २०७० मा मनरा ८ का विकास कुमार सिंह र शैलेन्द्र मण्डललाई दिपकले गोली प्रहार गरी घाइते बनाएको प्रहरीको दावी छ । त्यसैगरी जानकी मेडिकल कलेजका संचालक अशोक सिन्हा संग पटक पटक गरी रु १ लाख ६४ हजार नगद चन्दा लिएको तथा जनकपुर तथा महोत्तरीका विभिन्न पेशामा संलग्न इन्जिनियर, उद्योगी, व्यापारी, संघ संस्था, राष्टू सेवक, शिक्षक, कर्मचारीहरु समेतबाट चन्दा असुलेको प्रहरीले बताएका छन ।
विभिन्न घटनाको क्रममा बरामद गरिएका ९ एमएमको पेस्तोल थान १, सोको गोली २ र म्याग्जीन १ संगै २ थान मोवाईल र लागु औषधिहरु समेत प्रहरीले सार्वजनिक गरेका थिए । २०६३ साल देखि राजन मुक्तिको समुहमा आवद्ध रहेका सिंह विगतमा भारतमा अपहरण तथा शरिर बन्धक मुद्दामा भारतमा पक्राउ भई १३ महिना जेल सजाय काटेको तथा १० माघ २०६७ मा जनकपुर ७ बाट हातहतियार सहित पक्राउ परी जेल पठाईएको र १२ फागुन २०६९ मा धरौटीमा छुटेको बताएका छन ।




मिति ः २०७०/०९/२८

नाटक र अभिनय विना म बाँच्नै सक्दिन–मदन ठाकुर, वरिष्ठ रंगकर्मी



एसएलसी पनि उत्तीर्ण नभएका, सैलुन सञ्चालन गरेर जिविकोपार्जन गर्छन मदन ठाकुर । तर, रंगमञ्चमा स्थापित अभिनेताको रुपमा पहिचान बनाएका ठाकुरको अभिनयलाई राष्ट्रिय तथा अन्तराष्ट्रिय मञ्चमा समेत सबैले लोहा मान्ने गर्छन । वरिष्ठ रंगकर्मी ठाकुरसँग विभिन्न विषयमा द एक्सक्लुसिभका सम्पादक अजय अनुरागीले गरेको वार्तालापको सम्पादित अंश प्रस्तुत छ ः

तपाई रंगकर्मी कसरी बन्नु भयो ?
म बाल्यकाल देखि भैंसी चराउने गर्दा भैंसीमा चढेर गित गाउने गर्थे । साथीहरुले गित सुन्दा राम्रो गाउँछस भनेर भन्थे । सोही क्रममा जनकपुरमा साउन महिनामा झुला लाग्ने गथ्र्यो । झुलाको अवसरमा जनकपुरका कुटीहरुमा लोक नाँच आयोजन हुन्थ्यो । कलवार कुट्टीमा पनि सोही अवसरमा नाँच आएको थियो । मैले उक्त मञ्चमा गित गाउने भनेर भन्दा गाउन दियो । त्यहाँ मैले हिन्दी गित ‘मेरे नैना सावन भादो फिरभी मेरा मन प्यासा’ गाएँ । संजोग वस त्यो नाँच हेर्न योगेन्द्र साह नेपाली र मेरो दाजु राम अषिश ठाकुर पनि आउनु भएको रहेछ । त्यसपछि नेपाली जीले मलाई भन्नुभयो, राम्रो गाउँछौ । तिमी मेरो क्लव आधुनिक नाटय कला परिषदमा आऊ भनेर भन्नु भयो । मलाई पनि अन्धोलाई के चाहियो, दुईटा आँखा भनेझै म त्यहाँ गएर दुई वर्ष नाटक सिक्ने मौका पाएँ । ५÷७ वटा हिन्दी नाटक मैले खेलें । त्यसपछि डा.धीरेश्वर झा ‘धिरेन्द्र’ र नेपाली जीहरुले नाटकलाई व्यवस्थि तगर्न एउटा रंगमञ्च नै स्थापना गर्नुपर्छ भनेर मिथिला नाटय कलापरिषद ‘मिनाप’ गठन गर्नुभयो । त्यहाँ देखि म रंगमञ्चमा लागेको हो ।
तपाईको विचारमा रंगमञ्च भनेको के हो ?
मेरो विचारमा रंगमञ्च भनेको समाजको एउटा दर्पण हो । समाजमा हुने विसंगति,कुरिती, विकृतिलाई हटाउन नाटक एउटा सशक्त माध्यम हो । समाज रुपान्तरणको लागि जनताको चेतना बढाउन नाटकले अहम योगदान पुर्याउँछ ,भन्ने मेरो विश्वास छ । नाटक प्रति मेरो आस्था र समर्पण पनि छ । नाटक मार्फत समाजमा हुने क्रियाकलापलाई प्रत्यक्ष रुपमा उतारन सकिने हुनाले नाटकलाई म समाजको वास्तविक दर्पण भन्छु । मान्छेले कुनै कुरा व्यक्त गर्न सकिरहेको छैन भने नाटक मार्फत व्यक्त गर्न सक्छ ।
तपाई नाटकमा कहिले देखि किन लाग्नु भयो ?
म २०३४ साल देखि नाटकमा लागेको छु । नाटक नै एउटा यस्तो विधा छ जसमा आफ्न्तवाद, परिवारवाद, नातावाद चल्दैन । यो एउटा स्वक्ष विधा हो । त्यसैले समाजको विकृतिहरु विरुद्ध रुपान्तरणको लागि ,समाजलाई एउटा नयाँ बाटो देखाउनको लागि नै मैले नाटकमा लागेको हो । अभिनय भनेको रस हो, अभिनयमा सरसता हुन्छ । निरसता छैन । कसैको दुखमा रुनु, सुखमा हास्नु, समाजलाई राम्रो बाटोमा डो¥याउनु कलाकारको विशेषता हो ।
तपाईको जीवनबाट यदि अभिनयलाई हटाइदिने हो भने तपाईलाई कस्तो लाग्ला ?
यदि मेरो आयु अझै २० वर्ष बाँकी छ भने मेरो जीवनबाट अभिनय हटाइदियो भने ५ वर्ष पनि बाँच्न सक्दिन होला । अभिनय विना म बाँच्नै सक्दिन ।
किन होला ?
किन भने अभिनयले नै समाजप्रतिको दायित्वको बोध गराउँछ । सबैले आ(आफ्नो क्षेत्रबाट समाजका लागि योगदान गरिरहेका हुन्छन । हामी अभिनेता अभिनय गरेर नै समाजका लागि काम गरिरहेका हुन्छौं । नाटक खेलेर मलाई आत्म संतुष्टि हुन्छ , अरु जुनसुकै काम गरेर पनि मलाई संतुष्टि भेट्न सक्दैन ।
के तपाईले नाटक मार्फत समाजमा भएका विकृतिहरुलाई हटाउन सक्नु भयो त ?
त्यो त समाजले मुल्याङकन गर्ने हो । हामीले मिथिला समाजमा रहेको विकृति, दाइजो प्रथा, बालविवाह, बोक्सी प्रथा लगायत थुप्रै विकृतिहरु विरुद्ध नाटक मञ्चन ग¥यौं । मलाई लाग्छ विकृति हटेको पनि छ । कतिपय मान्छे नाटकबाट प्रभावित भएर दाइजो नलिईकनै विहे पनि गरेका छन । बालविवाह हटेको छ । हजारौं मान्छेले नाटक हेर्छन तर ती भीड मध्ये एक जनाले पनि कार्यान्वयन गर्न सकेको छ भने मेरो नाटक र ,मैले गरेको अभिनयको सफलता त्यही नै हो जस्तो मलाई लाग्छ । रंगमञ्च मार्फत मान्छेको चेतनाको स्तर वढेको छ ।
जनकपुरको रंगमञ्चको अवस्था अहिले कस्तो छ ?
एउटा कलाकारको हैसियतले भन्नु पर्दा वास्तवमा रंगमञ्चको जुन अवस्था पहिले थियो त्यसमा अहिले धेरै गिरावट आएको छ । रंगमञ्चको कार्यक्रमहरु नियमित रुपमा भइरहेको छैन । पहिलेको गति भन्दा अहिले कमी आएको छ ।
किन कमि आएको होला ? रंगकर्मीहरुका कारण वा अन्य रोजीरोटी वा जिविको पार्जनका कारण कमी आएको हो ?
थुप्रै कारण हरु छ । आर्थिकै कारण हो भन्ने मलाई लाग्दैन । आर्थिक समस्या त पहिले पनि थियो । त्यतिबेला त रंगमञ्चको काम रुकेको थिएन । बास्तविक कारण के हो भने रंगकर्मीलाई रंगकर्म तर्फ डो¥याउने एउटा अगुवाको खाचो छ । अहिलेको अगुवा पहिलेको जस्तो जवर्जस्त छैन । अगुवा पोख्त भएन ।
पहिलेको र अहिलेको मिनापमा के फरक आएको छ ?
पहिलेको मिनापमा आत्मियता थियो जुन अहिले खत्तम भएको छ ।
मिनाप पहिले अभियानको रुपमा काम गथर््यो र अहिले पैसाको लागि काम गर्छ भन्ने आरोप लागिरहेको छ नि ?
मान्छेले आरोप लगाउनु आफ्नो ठाउँमा हो । मिनाप पैसा उन्मुख भईदिएको भए आज नाटक घर बनिसकेको हुन्थ्यो । होला, कुनै कुनै व्यक्ति मिनापको आवरणमा पैसा कमाइराखेको होला तर समग्रमा मिनापले फाइदा उठाइरहेको छैन ।
महेन्द्र मलङिया गइसकेपछि मिनापको रौनक पनि गैइसकेको अनुभुति त भइरहेको छ नि ?
मैले त भनेकै हो । त्यस्ता महान पुरुष जो अगुवा हुनुहुन्थ्यो जनकपुरबाट गएपछि मिनापको पनि रौनक घटेकै हो । के हुन्छ कुनै काममा अगुवा आफै रमेपछि अनुयायी पनि सँगसँगै रम्न थाल्छन । तर, त्यसको कमी हामीले पनि महसुस गरिरहेका छौं ।
तपाईहरु अब वरिष्ठ रंगकर्मी भइसक्नु भएको छ । मलङिया सरको विकल्प तपाईहरुमध्ये कोइ एक अगाडी आउनु पथर््यो नि ?
समयको चक्र हो । कोइ न कोई आउँछ । अहिलेको समय मिनापको लागि दुखदायी हो । रंगमञ्चको लागि पनि दुखदायी हो ।
अरु नयाँ मान्छेहरु किन जुडिरहेका छैनन्, नाटकमा ?
नाटकको वातावरण बनेको छैन ।
नाट्य महोत्सव हुँदा जस्तो सुकै प्रतिकुल परिस्थितिमा पनि सयौं दर्शक त हुन्छन । यो भन्दा कस्तो वातावरण चाहियो तपाईलाई ?
दर्शक त एकदम छ । रंगमञ्चलाई माया गर्ने दर्शकको कमी छैन जनकपुरमा । दर्शकबाट कुनै सिकायत छैन । नाटक गर्ने रंगमञ्चको जुन समुहहरु छन, तिनीहरु बीच पनि समन्वय हुन सकिरहेको छैन ।
रंगमञ्चमा महिला पात्रहरुको पनि वृद्धि हुन सकिरहेको छैन । समाजले आफ्ना छोरीलाई रंगमञ्चमा किन जान दिइरहेको छैन ?
होइन महिला पात्रको अभाव छैन । महिलाहरुमा अभिनय गर्ने उत्सुक्ता वढी नै छ । अभिभावक पनि आप्mनो छोरीलाई रंगकर्मी बनाउन चाहन्छन् । मात्र के हो भने विश्वासको आवश्यकता छ । विश्वासिलो मान्छे भएपछि छोरीलाई पनि रंगमञ्चमा पठाउन अभिभावक हिचकिचाउँदैनन । अहिले पनि १० देखि १२ वटा महिला रंगकर्मीहरु जनकपुरमा छन ।
यूवा पुस्तालाई पनि रंगमञ्चमा जोड्न सकिएन नि ?
यूवा पुस्तालाई रंगमञ्चमा ल्याउने संस्कार नै गलत भयो । पहिले यूवा पिढी नाटकमा आउँदा नाटक सिक्न र समर्पणका लागि ल्याइन्थ्यो । आज यूवा पिढी पैसा कमाउन भनेर नाटकमा आउन त आउँछन तर पैसा नदेखेपछि टिक्दैनन । हामीले अनिल चन्द्र झा, प्रकाश झा, विष्णुकान्त मिश्र जस्ता यूवालाई ल्याएकै हो । तिनीहरु किन स्थापित भयो भने तिनीहरुमा नाटक खेल्ने इन्टरेष्ट थियो, पैसा कमाउने उद्देश्य थिएन ।
तपाईहरुको नाटकमा खासै परिवर्तन नआएको दर्शकको गुनासो पनि छ नि ?
हैन परिवर्तन आएको छ । जस्तै ‘बुधियार छौरा आ राक्षस’ नाटकमा हामीले परिवर्तन ल्यायौं । त्यसैगरी हामीले दिल्लीमा भएको मलङिया नाटय महोत्सवमा पनि मन्चनगरेको नाटक ‘ओकरा आँगनक बारह मसा’ मा पनि परिवर्तन भएकै हो । विराटनगरमा प्रर्दशन भएको ‘एक छल गदहा’ मा पनि परिवर्तन भएको छ । विस्तारै हुँदैछ । नाटकको वातावरण बनेपछि आधुनिक तरिकाले नाटक मन्चन हुनेछ ।
नाटकको वातावरण नबन्नुमा मिनापको वर्तमान नेतृत्व कति जिम्मेवार छन ?
त्यो त समाजले हेर्ने हो । समाजले नै मुल्याङकन गरिरहेका छन कि मिनापको कुन नेतृत्वमा के थियो र अहिले के भईरहेको छ ।
के नयाँ नयाँ नाटक नलेखिदा पनि तपाईहरुलाई अप्ठ्यारो भएको हो ?
नयाँ नाटक नलेखिनु नै सबै कारण होइन । वातावरण बन्यो भने जतिबेला पनि नाटककै चर्चा हुनथाल्छ । र, जनकपुरमा खस्किएको नाटकको गति फेरी बढ्ने छ । त्यसपछि नयाँ नाटकहरु पनि लेखिन थालिनेछ ।
तपाई जातिको हिसावले हजाम हो र जनकपुरमा सैलुन खोली हजामत पनि गर्नुहुन्छ । नाटक खेलेकै कारण समाजवाट तपाईले कस्तो प्रतिकृया पाउनु भएको छ ?
समाजले मलाई धेरै ठुलो सम्मान दिएको छ । त्यसको कारण नाटक मात्र हो । समाजले दिएको इज्जत प्रतिष्ठा मेरोलागि धेरै ठुलो कुरा हो । हजाम जनकपुरमा धेरै छन तर म अभिनेता भएकै कारण समाजले मलाई सम्मान दिएको छ ।
जनकपुरको कलाकारले मञ्चन गर्ने नाटक राष्टिूय अन्तराष्टिूय मञ्चमा कस्तो स्थान बनाउन सफल भएको छ ?
काठमाडौ होस वा दिल्ली जुन सुकै ठाउँमा जनकपुरका कलाकारद्वारा अभिनित नाटकलाई सबैले लोहा मानेका छन । जनकपुरका कलाकार खास गरी मिनापका कलाकार नाटकमा आफ्नो जीवन नै दाउमा लगाउँछन । त्यसकारण अन्य क्षेत्रका नाटक भन्दा मिनापको नाटक उत्कृष्ट हुन्छ । आधुनिक रंगमञ्चको हिसावमा लाइटिङ र टेक्निकल कुरामा पछाडि परेपनि अभिनयको मामलामा मिनापका कलाकार अग्रस्थानमा छन ।
नाटकमा तपाई स्थापित हुनुमा श्रेय कसलाई दिनुहुन्छ ?
महेन्द्र मलङिया सर । अहिले उहाँभन्दा पनि केही आधुनिकता र नयाँपन नाटकमा जुन आएको छ त्यसमा रमेश रञ्जनको धेरै ठुलो भुमिका र योगदान छ । र, नाटकलाई अगाडिसम्म लैजाने क्षमता पनि छ, रमेश रञ्जनमा ।
नाटकबाट रोजीरोटी पनि चल्दैन भने किन मान्छे यसप्रति आकर्षित हुने ?
जनकपुरमा कहिलेपनि नाटक मुल रोजगारीको विषय बनेन । म फुल टाइमर हजाम हो । रोजीरोटीको लागि मैले सैलुनमा मान्छेको कपालकाटेर पैसा कमाउँछु । त्यसरी नै सबै जना अन्य कामहरु गरेर पैसा कमाउँछन । र, नाटकलाई एउटा अभियान र समर्पणको रुपमा लिएकै कारण सबैको रोजीरोटी पनि चलेको छ र नाटक पनि चलेको छ ।
तपाईले धेरै नाटक खेल्नुभएको छ । ती मध्ये कुन नाटकको कुन पात्र तपाईको लागि सर्वोत्कृष्ठ हो ?
मैले करिव ५० वटा फरक फरक नाटकको ५सय भन्दा वढी मञ्चन गरिसकेको छु । नाटकको सबै पात्रको अभिनय राम्रै हुन्छ । तर मैले ओरिजनल काममा गरेको कम्पनीको अभिनय मेरोलागि सर्वोत्कृष्ठ हो ।
तपाईको समकक्षी रंगकर्मी मध्ये तपाईको कुन रंगकर्मीको अभिनयलाई सवभन्दा वढी मनपराउनु हुन्छ ?
हुन त मेरा समकक्षीहरु धेरै छन तर मेरो जोडिदारको रुपमा रमेश रञ्जनको अभिनयलाई म कहिलै विर्सन सक्दैन । हामी दुवै जनाको जोडीले गरेको अभिनयमा जीवन्तता आउँथ्यो । रमेश रञ्जनको अभिनयमा एउटा अलगै जादु हुन्थ्यो ।

मिति ः २०७०/०९/२८

जागिर अञ्चल अस्पतालमा, काम निजी प्याथोलोजीमा


द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............

जनकपुर अञ्चल अस्पतालका प्याथोलोजि विभागमा काम गर्ने कर्मचारीहरु जागिर अञ्चल अस्पतालमा खाने गरेपनि काम भने निजी प्याथोलोजिहरुमा गर्नेगरेका छन । अञ्चल अस्पतालमा कार्यरत चिकित्सकहरु नै जागिर अस्पतालमा भएपनि काम निजी अस्पताल तथा क्लिनिकहरुमा गरेझै प्याथोलोजि विभागमा कार्यरत कर्मचारीहरु अस्पतालमा काम गर्ने समय अवधिमा बाहिर निजी प्याथोलोजीहरुमा काम गर्छन । अञ्चल अस्पतालको दशौं तहमा कार्यरत प्याथोलोजिस्ट राजकुमार महत्तोको ‘प्याथो क्लिनिक’, आठौं तहमा कार्यरत मेडिकल टेक्नोलोजिस्टका रुपमा कार्यरत अरुण कुमार मल्लिकको ‘मल्लिक प्याथोलोजि’, राम विनय साहको ‘विनय डायग्नोस्टिक सेन्टर’, ल्याव टेक्निशियन ओम यादवको ‘ओम प्याथोलोजि’, राम सुफल यादवको ‘पवन प्याथोलोजि’, सन्तोष ठाकुरको मेडिकल सुप्रिटेन्डेन्ट डा.बलराम मिश्रको क्लिनिक नजिक एउटा प्याथोलोजि, गुनानन्द साहको पेठिया रोडमा एउटा निजी प्याथोलोजी सञ्चालनमा छ । त्यसैगरी ल्याव असिस्टेन्ट वसन्त मेहताको डा. सुर्यनारायण यादवको क्लिनिक नजिक ‘मेहता ल्याव’ सञ्चालनमा छन ।
जनकपुर अञ्चल अस्पतालका मेडिकल टेक्नोलोजिस्ट अरुण कुमार मल्लिकले सञ्चालन गरेको निजी मल्लिक प्याथोलोजी ।
जनकपुर अञ्चल अस्पतालको नियम अनुसार प्याथोलोजि विभागमा काम गर्ने कर्मचारीहरुले विहानको ९ बजेदेखि दिउँसो २ बजे सम्म काम गर्नुपर्ने हो तर, त्यहाँ कार्यरत कर्मचारीहरु १० बजे आउने र हाजिरी गरेर ११ बजे बाहिरीने गरेका छन । ११ बजे देखि १ बजे सम्म ती कर्मचारीहरु आफ्नै लगानीमा सञ्चालन गरेका निजी प्याथोलोजिहरुमा काम गर्ने गर्छन । १ बजे अञ्चल अस्पतालमा आएर २ बजे फेरी बाहिरीन्छन । यसरी २ घण्टा पनि अञ्चल अस्पतालमा काम गर्दैनन्, प्याथोलोजिका कर्मचारीहरु ।
जनकपुर अञ्चल अस्पतालका मेडिकल प्याथोलोजिस्ट डा.राजकुमार महत्तोले सञ्चालन गरेको निजी प्याथो क्लिनिक ।

कर्मचारीहरुको गैरअनुसाशनात्मक कार्य रोक्नको लागि मेडिकल सुप्रिटेन्डेन्ट डा.बलराम मिश्रको कुनै चासो देखिदैन । किन भने मेसु मिश्रको पनि आफ्नो निजी क्लिनिक छन् र अन्य निजी नर्सिङ होमहरुमा पनि काम गर्छन । जनकपुर अञ्चल अस्पताल विकास समितिका पुर्व अध्यक्ष कुमर कान्त झा भन्छन,“ अस्पतालको ओपिडी नै पुरा समय चल्दैन, चिकित्सकहरु नै बस्दैनन भने प्याथोलोजिका कर्मचारी बस्ने कुरै आउँदैन । अस्पताल विकास समितिका अध्यक्ष र मेसु त्यसका लागि सबैभन्दा वढी जिम्मेवार व्यक्ति हुन ।” अञ्चल अस्पतालमा बाहिरको तुलनामा प्याथोलोजि टेस्ट सस्तो छ । प्याथोलोजिस्ट, मेडिकल टेक्नोलोजिस्ट, ल्याव निरीक्षक, ल्याव टेक्निसियन, ल्याव असिस्टेन्ट र कार्यालय सहयोगी गरी कुल १६ जना जनशक्ति कार्यरत छन । उपकरण पनि पर्याप्त छ । तर पनि त्यहाँ जाँच गराउन ओपिडीमा काम गर्ने चिकित्सकहरु डायग्नोसिस लेख्दैनन । अस्पताल स्रोतका अनुसार चिकित्सक र प्याथोलोजि दुवैको मिलेमतोमा डायग्नोसिस गर्न अञ्चल अस्पतालको ल्यावमा नपठाई कार्यरत कर्मचारीहरुका निजी प्याथोलोजिमा पठाउने गरिन्छ ।
जनकपुर अञ्चल अस्पतालका मेडिकल टेक्नोलोजिस्ट राम विनय साहले सञ्चालन गरेको निजी विनय डायग्नोस्टिक सेन्टर ।
     त्यस वापत प्याथोलोजिका कर्मचारीहरुले चिकित्सकहरुलाई ५० प्रतिशत सम्म कमिशन दिने गर्छन । जनकपुर अञ्चल अस्पताल अहिले ५ सय बेडको लागि मन्त्रालयमा प्रस्तावित छ । जनकपुरको ल्यावलाइ क्षेत्रिय ल्याव बनाइने कुरा चलिरहेको छ । तर अस्पतालको प्याथोलोजिबाट एउटा गाउँको प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रमा पाइने सुविधा पनि भेटिदैन । यसरी रमिते मात्र बनेका विकास समितिका अध्यक्ष कामेश्वर झा र मेसु डा.बलराम मिश्रलाई सम्बन्धित निकायले कारवाही गरिनुपर्ने आवश्यकता देखिन्छ ।

मिति ः २०७०/०९/२८

सहिद पत्रकार उमाको स्मृति दिवस मनाइयो


द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
प्रथम महिला सहिद पत्रकार उमा सिंहको पाँचौ स्मृति दिवस शनिबार विविध कार्यक्रम गरी मनाइएको छ । जनकपुरका पत्रकारहरुले प्रत्येक वर्षझै यस वर्ष पनि जनकपुरमा विविध कार्यक्रम सहित पत्रकार सिंहको स्मृति दिवस मनाएको हो । स्मृति दिवसको अवसरमा क्रान्तिकारी पत्रकार संघ धनुषा शाखाले श्रद्धाञ्जली सभाका साथै रक्तदान कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ । पत्रकार सिंहको अन्तिम समयमा रगत अभावकै कारणले मृत्यु भएकोले उनकोे स्मृति दिवसको अवसरमा रक्तदान कार्यक्रमको आयोजना गरेको संघका अध्यक्ष दिपेन्द्र प्रसाद सिंहले बताए । जनकपुर अंचल अस्पतालको प्रांगनमा रहेको रेडक्रसको कार्यालयमा विहान १० बजे कार्यक्रमको आयोजना गरिएको थियो । उक्त कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषा शाखाका अध्यक्ष रामअशिष यादव, निवर्तमान उपाध्यक्ष अनिल मिश्र , क्रान्तिकारी पत्रकार संघका केन्द्रिय सदस्य शैलेन्द्र महत्तो, गोविन्द महत्तो, राजकमल सिंह, वृषेश यादव, मनिका झा, मनिका खतिवडा, कासिन्द्र शर्मा लगायतका पत्रकारहरु र सुरक्षाकर्मीहरु गरी कुल २८ जनाले रक्तदान गरेका थिए ।  त्यसैगरी नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषा शाखाको अध्यक्ष रामअशिष यादवको अध्यक्षतामा शहिद पत्रकार उमा सिंहको स्मृति दिवमा श्रद्धाञ्जली सभा आयोजन गरिएको थियो । जनकपुरस्थित रेडियो टुडेमा कार्यरत महिला पत्रकार सिंहलाई विक्रम सम्बत २०६५ साल पुस २७ गते जनकपुरको रजौल स्थित डेरामा बसेको बेला अज्ञात समूहले धारिलो हतियार प्रहार गरि विभत्स तरिकाले हत्या गरेका थिए । उनको हत्यामा संलग्न मुख्य योजनाकार स्वामी भनिने उमेश यादव पक्राउ परी जेल चलान भइसकेको छ । उमाको हत्या भएको करिव ४ वर्ष ८ महिना पछि मुख्य अभियुक्त यादवलाई गत भदौ ३१ गते सुदुरपश्चिमको कैलाली जिल्लाको धनगढीबाट पक्राउ गरिएको थियो । त्यस्तै हत्याको कारक मानिएकी उनकी भाउजु ललिता सिंह र नेमलाल पासवान जम्म कैदको सजाय भोगिरहेका छन, भने माओवादी सम्बद्ध श्रवण यादवले जेलबाट मुक्ति पाइसकेका छन् । उनकी दाजु र बुबालाई माओवादीले अपहरण गरी हत्या गरेका थिए । उनी स्वयम पनि छोटो समय अपहरणमा परी मुक्त भएकी थिइन । उमाका हत्याका मुख्य अभियुक्त उमेश यादव पक्राउ परेपनि उमाको हत्या किन गरिएको हो त्यसको रहस्य हालसम्म यथावत छ । त्यसैगरी उमाको हत्यामा संलग्न भएका दर्जनौं व्यक्तिहरु अझैपनि कानुनको कठघरामा आउन सकेका छैनन ।

मिति ः २०७०/०९/२८