Wednesday, May 28, 2014

जिवनाथ चौधरी र मुकेश चौधरी बीच ‘डिल’ भएकै हो त ?


मुकेश चौधरी
 द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
जनकपुर बम काण्ड सम्बन्धि जनकपुरका सभाषद संजय कुमार साह र अर्जुन सिंह भनिने मुकेश चौधरी बीच भएको वार्तालाप सम्बन्धि अडियो टेपका लागि मुकेशले जीवनाथ चौधरीसँग डील गर्न थुप्रै प्रयास गरेको प्रमाणहरु खुल्न आएको छ ।
 २०६९ साल बैशाख १८ गते जनकपुरको रामानन्द चौकमा गराइएको बम विस्फोटनबाट ५ जनाको मृत्यु भएको थियो भने दर्जनौं मान्छे घाइते भएका थिए ।  उक्त घटनाको जिम्मेवारी मुकेश चौधरीले लिएका थिए । तिनै मुकेश चौधरी र घटनाका लागि निर्देशन दिएको जनकपुरका सभाषद संजय साहसँगको कुराकानीको टेप संजयका शत्रु जिवनाथ चौधरीलाई विक्री गर्नका लागि मुकेशले विभिन्न प्रस्तावहरु गरेको खुलेको छ । 
मुकेश चौधरीले जिवनाथ चौधरीलाई सन् १९ अगस्त २०१२ देखि २८ सेप्टेम्बर २०१२ सम्म पठाएका विभिन्न एसएमएसको विवरणलाई हेर्ने हो भन्ने दुवै जना बीच डिलका लागि कुराकानी भएको हुन सक्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ ।  मुकेश चौधरीले टेप लिकआउट गर्नका लागि ५० लाख रुपैयाँको प्रस्ताव गरेको देखिन्छ । मुकेशले प्रस्ताव गरेको डिल नस्वीकारे जिवनाथका विपक्षीलाई नै टेप विक्री गर्न सक्ने र उनको शत्रु संजय साहलाई प्रमाण दिईसकेपछि उनलाई कानुनबाट जोगाउन सकिने मनसाय समेत मुकेशको हुन सक्ने समेत प्रस्तावको क्रममा पठाइएका वाक्यहरुबाट अर्थ लगाउन सकिन्छ । 
जीवनाथ चौधरी
मुकेश चौधरीको भारतीय मोवाइल नम्बर ९१७८९७५०४३७५ बाट जिवनाथ चौधरीको मोबाइल नम्बर ९८५४०२००१३ मा पटक पटक गरेको एसएमएस का आधारमा दुवै जना बीच डिल भएको हो कि भन्ने आशंका उत्पन्न भएको छ । धनुषा जिल्ला अदालतमा जिल्ला प्रहरी धनुषाले प्रमाणको रुपमा एसएमएसलाई पनि आधार बनाएको देखिन्छ । प्रहरीले मुकेश चौधरीले गरेको एसएमएसका विवरण प्रस्तुत गरेपनि जिवनाथ चौधरीको मोवाइलबाट एसएमएस मार्फत जवाफ फर्काइएको हो वा होइनन त्यस सम्वन्धि कुनै कुरा उल्लेख गरेको देखिदैन । 
एकातर्फ मुकेश चौधरीले जनकपुर बम काण्ड गराउनका लागि संजय साहसँग ओम प्रकाश यादव मार्फत भारु ५ लाख रकम पेशकी स्वरुप लिएको देखिन्छ भने अर्को तर्फ संजय साहसँग डिल गरिएको 
मुकेश चौधरीले जिवनाथ चौधरीलाई गरेको एसएमएस विवरण यस प्रकार छ ।
१९ अगस्त २०१२, आइतबार, विहान १०ः३५
जनकपुर बम काण्ड संजय साहले नै गराएको थियो । यो बम काण्ड तपाईलाई ज्यानले नै मार्ने उद्देश्यले गरिएको थियो । म संग घटनाको पुरा सत्य विवरण छ ।
१९ अगस्त २०१२, आइतबार, विहान ११ः३९
वबलबपउगचाबह२नmबष्।िअयm, एबकक धयचम स् ज्ञद्दघद्धछज्ञद्दघद्धछत्त, यो मेल खोलेर चेक गरिलिनुस ।
२१ अगस्त २०१२, मंगलबार, मध्यान्ह १२ः१४
तपाई काम गरिरहनु भएको छ । उत्ता तपाईको शत्रु तपाईको घर र होटलमा विष्फोट गराउने तयारीमा छन् । म तपाईलाई पटक पटक फोन गर्न सक्दिन ।
२२ अगस्त २०१२, बुधबार, विहान ११ः१४
तपाईले मेल चेक गर्नुभएको छ भने पक्कै पनि जनकपुर बम काण्ड सँग सम्बन्धित संजय टकला र मुकेश चौधरी बीच भएको वार्तालापको सानो स्याम्पल टेप सुन्नु नै भएको होला । तसर्थ तपाईले यो बुझि सक्नु भएको होला कि मसँग संजय टकलाको विरुद्ध के के छन् । जुन दिन बम काण्ड सम्बन्धित पुरा टेप सबैको सामुने आउनेछन्, दुनियाँको कुनै पनि ताकतले टकला र उसको गुरगालाई फाँसीमा झुन्डिनबाट कुनै कानुनले बचाउन सक्दैन । चौधरी साहव, संजय टकलाको बर्वादिको सहि किम्मत लगाउनु होला । पुरा काला सच्च तपाईको हातमा हुनेछ । जवाफ हुन सके एसएमएसको माध्यमले नै दिनु होला ।
२२ अगस्त २०१२, बुधबार, राति ८ः५९
चौधरीजी, अलि व्यस्त रहेको कारण मैले तपाईलाई फोन गर्न सकिन्न ।

२३ अगस्त २०१२, विहिबार, विहान ११ः१८
पुरा पच्चास लाख लाग्ने छ । हो वा होइन, तपाई माथि निर्भर छ । रह्यो कुरा संजय टकलाको, टेप आउट हुने वित्तिकै संजय मात्र होइन बरु अरु थुप्रै मान्छेहरु पनि जेल जाने छन् । टेप आउट भएपछि मलाई पनि धेरै कठिनाईको सामना गर्नुपर्ने हुनसक्छ । तपाई बच्चा जस्तो नसोच्नुस् । तपाईको दुश्मन शान्त भएर बस्नेबाला छैन ।
२४ अगस्त २०१२, शुत्रबार, दिनको २ः१८
म केही जरुरी कामले बाहिर गइरहेको छु । केही दिन हाम्रो कुराकानी हुन सक्ने छैन । र तपाईको म्याटरमा मैले सुरेन्द्रलाई तपाईसँग कुरा गर्न भनिसकेको छु । सुरेन्द्रको नामले तपाईलाई फोन आउने छ । तपाई उसंग कुरा गरेर फाइनल गर्न सक्नुहुनेछ ।
२५ अगस्त २०१२, शनिबार, दिउँसो २ः००
सुरेन्द्र ।
२५ अगस्त २०१२, शनिबार, दिनको २ः११
सुरेन्द्रले तपाईलाई फोन लगाईरहेको छ । कुरा गरिहाल्नुस् ।
२६ अगस्त २०१२, आइतबार, दिनको ५ः४८
चौधरीजी, सुरेन्द्रसँग मेरो कुराकानी भयो । यदि तपाईलाई टेप लिनुछ भने पेमेन्ट पहिले गर्नुपर्छ । भोलिसम्म तपाईले फाइनल जवाफ दिनु पर्छ । यदि भोलिसम्म तपाईको जवाफ आउँदैन भने डिल क्यान्सिल ।
२७ अगस्त २०१२, सोमबार, दिनको ५ः२४
चौधरीजी, तपाईले फाइनल जवाफ दिनुभएन । म तपाईको विपक्षीसँग पनि डिल गर्न सक्छु ।
२७ अगस्त २०१२, सोमबार, दिनको ५ः२७
तपाईको विपक्षीलाई स्याम्पल पठाइदिएँ ।
२७ अगस्त २०१२, सोमबार, राति १०ः४७
डिल क्यान्सिल ।
२८ सेप्टेम्बर २०१२, शुक्रबार, विहान १०ः५९
कसैले बताएको थियो कि तपाईको सोच परिवर्तन भईसकेको छ । तर, बताउनेले गलत बताएको थियो । मलाई कुरा गर्ने कुनै सौक छैन ।
उक्त एसएमएसका सम्बन्धमा जिवनाथ चौधरीलाई सोध्दा उनले पनि मुकेशले एकतर्फी रुपमा एसएमएस गरेको मोबाइलमा संग्रह गरेर राखेका एसएमएस देखाउँदै आफुलाई फसाउन तथा पैसा माग गर्नका लागि समेत एसएमएस पठाएको हुन सक्ने द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । 
मुकेश चौधरीले पठाएको एसएमएस धनुषा प्रहरीका तत्कालिन प्रमुख पुरुषोत्तम कँडेल, प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक माधव जोशी, सिआइवी प्रमुख (हालका आइजीपि) उपेन्द्र कान्त अर्याल र प्रहरी महानिरीक्षक कुबेर सिंह राणा समेतलाई एसएमएस देखाई बम काण्डका मुख्य अभियुक्त संजय साहलाई कारवाही गर्न मौखिक उजुरी गरेको जिवनाथ चौधरीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । 
बम विष्फोट भएको दिन बम विष्फोट हुनुभन्दा पाँच मिनेट अगाडि मात्र मुकेश चौधरीले “भाईजी जल्दी निक्लु” अर्थात दाई छिटो निस्कनुस भनेर जिवनाथ चौधरीलाई एसएमएस गरेको चर्चा पनि हुने गरेको छ । उनले उक्त एसएमएसलाई आधार मानि प्रशासनलाई तत्कालै जानकारी गराएको भए बम विष्फोटनबाट भएको मानविय क्षतिलाई न्युन गर्न सकिन्थ्यो वा क्षतिलाई पुर्नतः रोक्न सकिन्थ्यो भन्ने जनकपुरमा चर्चा हालसम्म पनि भईनै रहेको छ । उक्त सबालमा जिवनाथ चौधरीले आफुलाई कुनै पनि एसएमएस नआएको दावी गर्छन । 
यदि मुकेश चौधरीले त्यस्तो कुनै पनि एसएमएस मलाई गरेको छ भने जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषा र धनुषा जिल्ला अदालतमा समेत मेरो मोवाईल कलको कल डिटेल्स छ, त्यहाँबाट पनि पत्ता लगाउन सकिने भन्दै आफुलाई संजय साहले बदनाम गराउन र बम काण्डको अनुसन्धान प्रक्रियालाई डाइभर्ट गर्न योजना तहत षडयन्त्र गरेको जिवनाथ चौधरीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् ।  
बम विष्फोट भएका दिन विस्फोट गर्नु भन्दा पहिला मैले नै जिवनाथ चौधरीलाई भीडबाट निस्कन फोन गरेको थिएँ भनेर मुकेश चौधरीले प्रहरी समक्ष गरेको बयान कागजमा उल्लेख गरिएको छ । जीवनाथ चौधरीसँग बराबर कुराकानी भइरहन्थ्यो, जिवनाथ चौधरीले मेरो पार्टी सहयोगको लागि धेरै पटक चन्दा सहयोग गरेको थियो, त्यसैले निजलाई मार्ने कुनै योजना थिएन भनेर मुकेश चौधरीले अदालतमा गरेको बयान कागजमा उल्लेख छ । यस सबालमा जिवनाथ चौधरीले पनि मुकेश चौधरीले प्रकाश विद्यार्थीको नाउँले आफुलाई चन्दा सहयोग गर्नका लागि फोन गरेको द एक्सक्लुसिभ समक्ष स्वीकार गरेका छन् । 
तर, आफुले कुनै पनि हालतमा सहयोग नगर्ने बताएपछि उनले जिविसका तत्कालिन एलडिओ सुर्यकान्त झा, इन्जिनियर शम्भु मिश्र, कर्मचारी युनियनका अध्यक्ष ज्ञानेन्द्रदेव लगायतलाई फोन गरी चन्दा मागेको कुरा कल डिटेल्सबाट पनि हेर्न सकिने जिवनाथ चौधरीले बताएका छन् । 
बम विस्फोट हुनुभन्दा केही दिन अगाडि मात्र प्रकाश विद्यार्थीको नाउँले मुकेश चौधरीले आफुलाई जनकपुरको एमाले कार्यालयमा बम विस्फोटन गराएको र चन्दा नदिए तपाईको होटल सिताप्यालेसमा समेत बम विस्फोट गराईदिने चेतावनी दिएको जिवनाथ चौधरीले बताएका छन् । आफुसँग पटक पटक मोवाइलमा कुराकानी    भएको देखाएर बम विस्फोटनमा समेत फसाउन मात्र मुकेशले आफुलाई फोन गरेको हुन सक्ने जिवनाथले बताएका छन् ।



२०७१ जेष्ठ ११ गते आईतबार

संजय साह र जिवनाथ चौधरी किन बने एक अर्काको ‘जानी दुश्मन’ ?

संजय साह 
द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............

संजय साह र जिवनाथ चौधरी एक अर्काका जानी दुश्मन हुन भनेर जनकपुरमा जो कोहीले पनि भन्ने गर्छन । दुवै जनालाई जनकपुरमा मानिसहरुले ‘डन’, ‘माफिया’, र ‘गुण्डा’ को समेत संज्ञा दिने गरेका छन् । यद्यपि संजय साह एक राजनीतिक व्यक्ति समेत हुन । उनी संविधानसभाको चुनावमा  धनुषा निर्वाचन क्षेत्र नं. ४बाट दुई पटक सभाषद निर्वाचित भईसकेका छन् । उनी हाल सदभावना पार्टीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष समेत हुन।  यसका अतिरिक्त भौतिक राज्य तथा निर्माण मन्त्रालयका पुर्व राज्य मन्त्रि समेत भईसकेका व्यक्ति हुन । उनी अहिले निलम्वित सभाषद हुन । हाल उनलाई जनकपुर बम काण्डको मुख्य अभियुक्तको रुपमा धनुषा जिल्ला अदालतले थुनामा राखि मुद्दाको पुर्पक्ष गर्ने आदेश अनुरुप सिरहा कारागारमा थुनुवा बन्दीको जिवन व्यतित गरिरहेका छन् । अर्को तर्फ जिवनाथ चौधरी जिल्ला विकास समिति धनुषामा सह लेखापालको रुपमा कार्यरत एक कर्मचारी हुन । रामानन्द युवा क्लवको पुर्व अध्यक्ष समेत रहिसकेका चौधरी अहिले जिल्ला विकास समितिमा भ्रष्टाचार गरेको आरोपमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले विशेष अदालतमा मुद्दा दायर गरेको छ । उनी अहिले निलम्वित कर्मचारी हुन । यसका साथै उनी होटेल सिताप्यालेसका संचालक समेत हुन । दुवै जनाको समानता के हो भने छोटो समयमै अकुत सम्पत्ति हासिल गरेका छन भने दुवै जना आ(आफ्नो पदबाट निलम्बित छन् । संजय साह जेलमा गएपछि जिवनाथ चौधरी प्रति इङ्गित गर्दै नेकपा एमालेका केन्द्रिय सदस्य रघुविर महासेठले पत्रकार सम्मेलनमा जनकपुरका एक जना डन संजय साहको प्रवृतिलाई निरुत्साहित गर्न अर्को डनलाई सघाएको भएपनि उक्त डन पनि अब शक्तिशाली बन्न खोजेको आरोप लगाएका थिए । महासेठ जस्तै जनकपुरमा थुप्रै मानिसहरु संजय जेल गइसकेपछि अब जिवनाथ चौधरी झन सशक्त डन हुने खतरा रहेको आँकलन गर्न थालेका छन् ।
 जिवनाथ चौधरी 
किन भयो दुश्मनी ?
जिल्ला विकास समिति धनुषाका तत्कालिन सभापति राम चरित्र साहको कार्यकालमा संजय साहले जिविसबाट अन्दाजी बार्षिक रु. ४ लाखमा कवाडी ठेक्का लिएका थिए । कवाडको ठेक्का लिएको भएपनि राजमार्गमा आवतजावत गर्ने सवारी साधनहरुबाट आलु, प्याज, चामल, दाल, फलफुल, गाईभैसी सबैबाट राजश्व असुली गर्ने गर्थे । जिवनाथ चौधरीका अनुसार राजश्व दिन नमान्ने सबारी साधनका डूाइभर र कन्डक्टरलाई संजयका मान्छेहरुले कुटपिट गरी जवरजस्ती कर असुली गर्ने गर्थे । यसरी ४÷५ लाखको ठेक्कामा करोडौं रुपैयाँ अवैध तरिकाले संजयले कमाउन थालेपछि २०५८ साल तिर कवाड ठेक्का संजयलाई जिविसले सोझै नदिई प्रतिस्पर्धा गर्न लगाईयो । ४÷५ लाखमा पाउने ठेक्का प्रतिस्पर्धा गरी संजयले रु. १ करोड १० लाखमा कवाडको ठेक्का लिए । प्रथम किस्ता वापत २० लाख रुपैयाँ जिविसमा संजयले जम्मा गरे र करिव ९०÷९२ लाख रुपैयाँको ग्यारेन्टी नेपाल बंगलादेश बैंकमा जम्मा ग¥यो । बाँकी किस्ताको समय सकिएपछि पनि संजय साहले बुझाउन बाँकी रहेको रकम जिविसमा नबुझाएपछि जिविसले संजयलाई रकम भुक्तानी गर्न पटक पटक ताकेता ग¥यो । यता संजय साहले ठेक्कामा धेरै घाटा भएको हुनाले राजश्व मिनाहा गरिदिन जिविसलाई आग्रह ग¥यो । जिवनाथ चौधरीका अनुसार राजश्व मिनाहा गर्ने अधिकार जिविसलाई नभएको कारण उक्त रकम जम्मा गर्न जिविसले नेपाल बंगलादेश बैंकलाई पटक पटक पत्र लेख्यो । तर पनि नेपाल बंगलादेश बंैकले रुपैयाँ जम्मा गर्न नमानेपछि जिविसले नेपाल राष्टू बैंकलाई पत्र लेख्यो । त्यसपछि २४ घण्टा भित्र रकम भुक्तानी गरिदिन नेपाल राष्टू बैंकले नेपाल बंगलादेश बैंकलाई पत्र लेखेपछि बंगलादेश बैंकले जिविसलाई रकम बुझाएको थियो । त्यसपछि बंगलादेश बैंकले धितोमा राखेको संजयको जग्गा लिलाम गरी रकम असुली गरेको जिवनाथ चौधरीले बताएका छन् । चौधरीका अनुसार, संजयलाई के लाग्यो भने जिवनाथले नै गरेर ठेक्का कम्पिटिशनमा लिनुपरेको र राजश्व मिनाहा पनि हुन नदिनमा चौधरीले नै तत्कालिन एलडिओलाई सहमत गराएको आशंकामा संजयले आफुसँग दुश्मनी गरेको हो । यसका अतिरिक्त आफु पार्ट टाइममा विभिन्न संघ संस्थामा काम गर्न थालेपछि बढ्दै गएको लोकप्रियता र सामाजिक क्रियाकलापमा आफ्नो रुचि बढ्न थालेपछि संजय म बाट तर्सिएर मसँग दुश्मनी मात्र गरेनन् मेरो ज्यान समेत लिन पटक पटक गुण्डाहरुलाई परिचालन गरेको जिवनाथ चौधरी बताउँछन् । संजयले योजना बनाई राम विनोद यादव, ओम प्रकाश यादव र भरत झा समेतको सहयोगमा मेरो घरमा डकैती गर्न लगाएको जिवनाथ चौधरीको आरोप छ । संजय साहले मधेसमा रहेको भुमिगत आपराधिक समुहहरुसँग साँठगाँठ राखि आफु माथि सांघातिक हमला गराएको जिवनाथले आरोप लगाएका छन् । जिवनाथका अनुसार संजयकै निर्देशनमा भुमिगत समुहका आकाश त्यागी भन्ने श्रीराम यादवले जनकपुरको विश्वकर्मा चौक नजिक आफुमाथि गोली प्रहार गराएको, अर्जुन सिंह र प्रकाश विद्यार्थी भन्ने मुकेश चौधरी मार्फत संजयले जनकपुर बम काण्डमा आफुलाई मार्न भनी बम विस्फोट गराएको घटनाबाट पनि संजय साह मेरो ज्यानको पछाडि कति हदसम्म हात धोएरै परेको जिवनाथ चौधरीले बताएका छन् । आफुमाथि जहिले पनि संजयले आक्रमण गर्न लगाएको भएपनि आफु पनि संजय विरुद्ध आक्रामक नभई रक्षात्मक अवस्थामा रहि कानुनको सहाराबाट संजयलाई कानुनी कारवाही हुनुपर्छ भन्ने बाटो नै अख्तियार गरेको जिवनाथ चौधरीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । आफुले कहिल्यै पनि कसैको अपहरण, हत्या, लुटपाट तथा जवरजस्ती जग्गा कव्जा नगरेको, गरेको छु भने कसैले पनि देखाओस अनि मात्र आफुलाई माफिया वा गुण्डा भन्न मिल्ने तर्क राख्दै जिवनाथ चौधरीले आफु जहिले पनि समाजको सेवाका लागि अग्रसर रहेको बताएका छन् । यति कम समयमै कसरी अकुत सम्पत्ति आर्जन गरेको सबालमा बैंकको ऋणबाट व्यापार, व्यवसाय गरी सम्पत्ति आर्जन गरेको चौधरीले बताएका छन् । जग्गा व्यवसाय, निर्माण व्यवसाय र होटेल व्यवसायबाट आफुले सम्पत्ति आर्जन गरेको चौधरीको दावी छ ।
जिविसमा भ्रष्टाचार प्रकरण
जिविस धनुषामा कुल १ करोड १३ लाख रुपैयाँ भ्रष्टाचार गरेको अभियोगमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले जिवनाथ चौधरीसँगै १६ जना कर्मचारी र ७१ जना उपभोक्ता समितिहरु गरी कुल ८७ जना विरुद्ध विशेष अदालतमा मुद्दा दायर गरेको छ । जनकपुरमा जो कोही पनि जिवनाथ चौधरी मार्फत नै जिविस धनुषामा भ्रष्टाचार हुने गरेको बताउने गर्छन । जिविस धनुषाकै कर्मचारीहरुका अनुसार पनि कुनै पनि एलडिओ सह लेखापाल रहेका जिवनाथ चौधरीको अनुमति विना कुनै पनि योजना वा कार्यक्रम तय गर्न सक्दैन्थे, वा भनौं जिविसमा जिवनाथको इसारा वेगर पत्ता पनि हल्दैन्थ्यो । जिविसका कुनै पनि कर्मचारीहरु जिवनाथ विरुद्ध बोल्ने आँट गर्दैनथे । तर, जिवनाथ चौधरी भने आफुले जिविसमा भ्रष्टाचारै नगरेको दावी गर्छन । अख्तियारले लगाएको मुद्दा सामाजिक सुरक्षा भत्ताको पेश्की फर्छौट सँग सम्बन्धित भएको हुनाले उक्त कुराको जवाफदेही सम्बन्धित गाविसका गाविस सचिवहरु रहेको चौधरीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । अख्तियारमा पनि आफुले भ्रष्टाचार गरेको कुनै प्रमाण फेला नपरेको तर, केही राजनीतिकर्मीको दबाबका कारण आफ्नो चरित्र हत्या गर्न र आफुलाई बदनाम गराउन मात्र प्रपन्च रचिएको चौधरीले बताएका छन् । आफुले तत्कालिन एलडिओ केदार बोगटीलाई समेत धाक धम्की नदिएको तथा एलडिओले पनि आफु बच्न मलाई फसाउन प्रचारबाजी गरेको उनले बताए ।
संजय साह माथि भ्रष्टाचारको आरोप
आफुमाथि भ्रष्टाचारको अभियोग लाग्दा जनकपुरका तथा कथित नागरिक समाज, समाजसेवी, गौसंरक्षण मञ्च र मधेस क्रान्ति फोरमले जिविसमा तालाबन्दी गर्नुका साथै जनकपुर पनि बन्द गराए, नगरमा विरोध प्रदर्शन पनि गरिरहे तर, संजय साह माथि पनि भ्रष्टाचार गरी अकुत सम्पत्ति हासिल गरेको अभियोगमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले एक एक महिनामा तारेखमा बोलाउँदा ती नागरिक समाजहरु कहाँ थिए भन्ने जिवनाथ चौधरी प्रश्न गर्छन ।
संजय साहले ४ वर्षको आफ्नो सभाषदको कार्यकालमा संसदीय वजेट वापत प्राप्त हुने बार्षिक रु.१० लाखको दरले जम्मा रु. ४० लाखबाट विद्यालयहरुमा कम्प्युटर वितरण र खेलकुद सामग्री वितरणका नाममा नक्कली विल भरपाई तयार गरी कुनै पनि विद्यालयलाई एउटा पनि सामान नदिई अर्थात सामान नै खरिद नगरी जिविस धनुषाबाट सम्पुर्ण रकम झिकी भ्रष्टाचार गरेको चौधरीको आरोप छ । साह राज्य मन्त्रि भएको बेलामा आफ्नो पदको दुरुपयोग गरी कर्मचारीहरुको सरुवा बढुवामा करोडौ रकम कमिशन लिएको, सडक मरम्मतको नाउँमा शहरी विकास तथा भवन निर्माण विभाग डिभिजन कार्यालय जनकपुर धनुषामा ५ करोड भन्दा वढीको अख्तियारी पठाई आफ्नै पार्टी मधेसी जनअधिकार फोरम लोकतान्त्रिकका नेता तथा कार्यकर्ताहरुलाई जनकपुर नगरपालिकाको विभिन्न वडाहरुमा उपभोक्ता समितिको अध्यक्ष बनाई, कामै नगरी प्राविधिक र कार्यालय प्रमुखलाई धाक धम्की दिई मुल्याङ्कन गराई सम्पुर्ण रकम संजय साहले आफै भ्रष्टाचार गरेको जिवनाथ चौधरीले आरोप लगाएका छन् ।
अबैध जग्गा कब्जाको आरोप
संजय साहले जनकपुर नगरपालिका वडा नं.२ स्थित रहेको रामजानकी मन्दिरको टूष्टको नाउँमा रहेको ३० कठ्ठा जग्गा किर्ते, जालसाजी र मिलेमतोमा अबौंको जग्गा आफ्नो नाउँमा गराएको जिवनाथ चौधरीले आरोप लगाएका छन् । आफुले कहिल्यै पनि कुनै गुठी वा मठ मन्दिरको जग्गा अबैध तरिकाले नहड्पेको, यदि त्यसो हो भने कसैले सावित गरेर देखाईदिओस चुनौति दिँदै जिवनाथ चौधरीले संजय साहले मन्दिर, गुठी र सरकारी जग्गाहरु समेत किर्ते गरी आफ्नो नाउँमा पारित गराउने गरेको आरोप लगाएका छन् । यति मात्र होइन रत्न सागर मन्दिरका महन्थ बैकुण्ठ दासले विभिन्न मठ मन्दिरका जग्गाहरु अवैध तरिकाले अनधिकृत रुपमा विक्री गरिरहेको र वैकुण्ठलाई संजय साह पक्राउ पर्नु अघिसम्म उनले नै संरक्षण गरिरहेको चौधरीले आरोप लगाएका छन् ।
क्यासिनो प्रकरण
जिवनाथ चौधरीले संचालन गरेको होटेल सिताप्यालेसमा केही महिना अघि क्यासिनो संचालन गर्न लागेको सबालमा जनकपुरमा चौतर्फी विरोध भएको थियो । गौसंरक्षण मञ्चका केन्द्रिय अध्यक्ष जगदिश महासेठले विज्ञप्ति जारी गरी उक्त क्यासिनोबाट जनकपुरका यूवाहरु विग्रने, जुवाको लत लागेर भविष्य नै वर्वाद हुने र जनकपुरको भविष्य नै अन्धकारमा पर्ने र होटेल मालिक धन कमाउने भन्दै विरोध प्रदर्शन समेत गरेका थिए । उक्त सबालमा जिवनाथ चौधरी भन्छन,“ मेरो होटेल वन स्टारको हो र मैले नेपाल सरकारको पर्यटन तथा नागरिक उडययन मन्त्रालयबाट अन्तराष्टिूय विमान स्थल र तारे होटेलमा विद्युतिय मनोरञ्जनात्मक खेल संचालन गर्ने अनुमति लिएका हेप्पी आवर प्रा.लि. काठमाण्डौ सँग सम्झौता गरेको थिएँ । विदेशी पर्यटनहरुको लागि मात्र र नेपाली नागरिक बाहेकलाई मात्र उक्त मनोरञ्जन लिन तथा कुनै पनि गैरकानुनी काम नगराउन जनकपुर नगरपालिकाबाट समेत इजाजत लिईसकेको हुनाले मैले सम्झौता गरेको थिएँ । आफु पनि समाजसेवामा लागेको हुनाले स्थानियवासीहरुको आग्रहलाई दृष्टिगत गर्दै मैले उक्त सम्झौता गरे पनि संचालन हुन दिइन ।”
राकेश नेपाली हत्या प्रकरण
माओवादीको भातृसंगठन वाइसिएलका नेता राकेश नेपालीको भारत विहारको सितामढीमा गोली प्रहार गरी हत्या गरिएको थियो । उक्त हत्या प्रकरणमा जिवनाथ चौधरीको नाउँ मुछिएको थियो । चौधरीले नै भारतीय सुटरलाई सुपारी दिई हत्या गर्न लगाएको आरोप समेत लागेको थियो । उक्त सबालमा जिवनाथ चौधरीले तत्काल केही कुरा नगर्ने र उक्त सबाल समेत अहिले नसोध्न द एक्सक्लुसिभलाई आग्रह गरेका थिए । 
जिवनाथ चौधरीले संजय साह विरुद्ध लगाएका यी सम्पुर्ण आरोपहरुको खण्डनका लागि संजय साह जेलमा भएका कारण उनको धारणा उपलब्ध हुन सकेन । 

२०७१ जेष्ठ ११ गते आईतबार

एडिबीको राजनीतिकरण

जनकपुर नगरपालिकाका पुर्व मेयर बजरंग साहको अगुवाईमा
एडीबी परियोजना बचाउ अभियान अन्र्तगत निकालिएको जुलुस ।
द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
जनकपुर नगरपालिका एकीकृत शहरी विकास आयोजना कार्यान्वयन इकाईले आयोजना अन्त्य नभएको स्पष्ट पारेको छ । आयोजना व्यवस्थापक गंगा प्रसाद यादवले विहिवार एक प्रेस विज्ञप्ति जारी गरी जनकपुर नगरपालिका भरको २६ किलो मिटर सडक र सोही दुरीमा ढल र फूलगामामा तय भएको व्यवस्थित ल्याण्डफिल साइटको निर्माण्ँको आयोजना का कार्यहरु संचालनमा नै रहेको जनाएका छन ।    फोहर व्यवस्थापन गर्ने कार्यको लागि विगतमा गुठी संस्थान केन्द्रीय कार्यालय र जनकपुर नगरपालिका बिचमा २०७० साल असार ३१ गते फूलगामा गाविसमा १२ विघा १७ कठ्ठा १७ दशमलव ५ धुर जग्गा २० वर्षे लिजमा लिने गरी सम्झौता भैसकेको र उक्त स्थानको माटो परिक्षणको कार्य समेत सम्पन्न भैसकेको जनाइएको छ । फूलगामामा ल्याण्डफिल्ड साइटको जग्गा राजर्षि जनक विश्वविद्यालयको लागि प्रस्तावित जग्गा भएको भनी विभिन्न व्यक्तिबाट आएको अभिव्यक्तिका कारण परियोजनामा केही ढिलाई मात्र भएको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।   एडिबीको कार्य तत्कालै सुचारु गर्न जनकपुरधाममा सक्रिय विभिन्न युवा क्लबहरुले माग गरेको छ । जनकपुरधामको शौन्दर्यीकरणको निम्ति एडिबीको सहयोगमा संचालित २६ किलोमिटरको पक्की सडक र वैज्ञानिक प्रविधिबाट फोहोर व्यवस्थापन गर्न फूलगामामा निर्माण गर्ने भनिएको ल्याण्डफिल्ड साइटको कार्य तत्काल सुचारु गर्न माग गरेको हो । एडिबी परियोजना बचाउ संघर्ष समितिको माग प्रति समर्थन जनाउदै क्लबले परियोजना तत्कालै सुचारु गराउन दवाव दिने निर्णय गरिएको समितिद्वारा जारी विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।   एडिबी परियोजना बचाउ संघर्ष समितिको विहिवार बसेको वृहत भेलामा राम युवा कमिटी, राम जानकी युवा कमिटी, महावीर युवा कमिटी, गणेश युवा कमिटी, जिरो माइल युवा कमिटी, भैरव युवा कमिटी, जनकपुर युथ क्लब, जनकपुर युवा मंच, रामानन्द युवा क्लब, चनचेतना युवा कल्वले समर्थन जनाएको छ । यस्तै युवा नेपाल, जनकपुर अंचल ग्यास व्यवसायी संघ, समाजवादी युवा लिग, जनक युवा क्लब, माई युवा कमिटी, कुर्मी समाज सेवा समिति र अमृत युवा कमिटीले समर्थन जनाएको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।    
एडीबी बचाऔं जनकपुर बनाऔं अभियान अन्तर्गत 
जनकपुरको जनक चौकमा शुक्रबार देखि 
अनिश्चित कालिन धर्नामा बसेका अभियानीहरु ।

केही राजनीतिक दलका अगुवाले आफनो व्यक्तिगत स्वार्थ पुरा गर्न फूलगामामा सर्वेक्षण र डिजाइन समेत भई टेण्डर गर्ने अन्तिम समयमा अवरोधको सृजना गर्न थालेको संघर्ष समितिले ठहर गरेको छ । नेपाली कांग्रेस नगर कार्य समितिले एडिबी परियोजना बचाउ संघर्ष समितिको कार्यको विरोध गरेको छ । नेपाली कांग्रेस नगर कमिटी जनकपुरले जनकपुर नगरपालिकाको समग्र विकासमा महत्वपूर्ण मानिएको एसियाली विकास बैंकको एकीकृत सहरी विकास परियोजनाका सन्दर्भमा नेपाली काग्रेसप्रति गरिएको नकारात्मक प्रचारमा सत्यता नभएको सो पार्टीले स्पष्ट गरेको छ ।  सो पार्टीको जनकपुर नगर कार्यसमितिद्वारा बिहीबार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा पार्टी जिल्ला सभापति रामसरोज यादवले परियोजनाको तेस्रो चरणको कार्यक्रमअन्तर्गत ल्यान्डफिल्ड क्षेत्रका लागि भनी चयन गरिएको पूmलगामा गाविस उपयुक्त नभएको तथ्यतर्फ ध्यानाकर्षण गराउदा परियोजना फिर्ता जानेजस्ता भ्रम उत्पन्न गरिएको  बताए ।  परियोजनाबाट निर्माण हुने सडक तथा ढलको सर्वे डिजाइन सम्पन्न हुन लागेको र त्यसको प्रतिवेदन पनि यथाशीघ्र सम्बन्धित निकायमा स्वीकृतिका लागि जाने अवस्था रहेको बताउदै उनले ल्यान्डफिल्ड क्षेत्रका बारेमा स्थानीय निकायका एक हजारभन्दा बढी जनताले हस्ताक्षर गरी सो स्थलमा ल्यान्डफिल्ड साइट निर्माण गर्न नहुने भनी नगरपालिका तथा जिल्ला प्रशासनमा लिखित निवेदन दिएको र विमानस्थल विस्तार गर्दा चराचरुङगीहरुको अवस्थालाई ध्यानमा राखी सो क्षेत्रबारे पुनविर्चार गर्न ध्यानाकर्षण गराइएको हो भने ।    एडिबीको परियोजना समाप्त हुन लागेको भनी बदनियत पुर्ण तरिकाले भ्रामक र कपोकल्पित तरिकाले प्रचारवाजी, नाराबाजी तथा नौटंकी ढंगले हस्ताक्षर अभियान संचालन गर्ने गरेको जनाएका छन् । उनले संघर्ष समितिका संयोजक पूर्व मेयर बजरंग प्रसाद साहको भ्रमपुर्ण कार्यको भत्र्सना समेत गरेका छन् । 
फूलगाममा ल्याण्डफिल्ड साइट निर्माण हुन नसक्ने भन्दै १ हजार भन्दा बढी स्थानियहरुले हस्ताक्षर समेत गरेकाले स्थानियको इच्छा विपरित फूलगामामा नै ल्याण्डफिल्ड साइट निर्माण गर्न लगाउनु धोका हुने उनले तर्क गरेका छन् ।   उक्त स्थल प्रस्तावित राजर्षि जनक विश्वविद्यालयका लागि पहिला नै छनोट भैसकेकाले फूलगामामा ल्याण्डफिल्ड साइट निर्माण गर्न नमिल्ने तर्क गरेका छन् ।  धनुषाको पुष्पलपुर, सिनुरजोडा, धारापानी तथा   गोपालपुरमा विकल्पका रुपमा लिनुपर्ने उनले माग गरेका छन् । 


२०७१ जेष्ठ ११ गते आईतबार

गंगासागर सफाई अभियान जनकपुर विकासमा बीजबिन्दु त होईन ? -रोशनकुमार झा

 
रोशनकुमार झा

गंगासागरको एक कुनामा प्रहरीहरु खटेका छन् । अर्को कुनामा नेपाली सेना छन् । बीचमा नागरिक समाजका व्यक्तिहरु । त्यस्तै एउटासमूहमारहेका महिलाहरु पनि कोदालो उठाएका छन् । युद्धस्तरमा काम भईरहेको छ, मानौ कुनै उत्सवको तयारी भईरहेको होऊन । विवाहपञ्चमी, रामनवमी, छठ वा त्यस्तै कुनै पर्वको बेलाको जस्तै । तर यो कुनै धार्मिक उत्सव भने होईन । यतिकैमा एक व्यक्ति आउँछन् र एउटा भाँडोमा ‘जुस’ खन्याउन थाल्छन् । यो ‘जुस’ गंगासागर सफाईमा खटिएका अभियानीहरुको लागि कसैले पठाईदिएका छन् । अर्को तर्फबाट एक जना पानीका ‘कार्टुन’हरु ल्याउँदैछन् । कसले ल्याउँदैछन् भन्ने कुरा धेरैैलाई थाहा छैन, धेरैले वास्ता पनि गरेको छैन । तर सबैले त्यो पानी तिर्खाएको बेलामा खाईरहेका छन । हो गंगासागर सफाई अभियान मेलामय भएको छ । जहाँ सबैले ‘धार्मिक आस्थाजस्तै’ दानपुन्य गर्ने अवसर पाएका छन । यो दान आर्थिक होईन, भौतिक हो । श्रमदान हो । 
उता पानीबाट फोहर निकाल्ने क्रममा एक जना प्रहरीको खुट्टा काटिएको छ । जुनियर रेडक्रसका एक टोली उता लाग्छन् संगै छन् नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषाका पुर्व सभापति रामाशिष यादव । आज गंगासागर सफाई अभियान, जनकपुर सफलतापुर्वक ११ सप्ताह पुरा गरेको छ । 
पत्रकार ध्रुवकुमार झा, कलाकार घनश्याम मिश्र, युवा नेता सरोज मिश्रा, युवा अभियानकर्मी तनवीर आलमलगायतकाहरु पेखरी भित्र पसेर फोहर निकाल्दैछन् । गंगा दशहरासम्म गंगासागरलाई नुहाउनयोग्य बनाउनु यस अभियानको लक्ष्य हो । 
Clean Janakpur, Green Janakpur अभियान अन्तर्गत क्बखभ ज्ष्कतयचष्अब िएबिअभक नाम दिएर सुरु गरिएको अभियानले जनकपुरमा एउटा आन्दोलनको रुप लिएको छ । केहि सिमित व्यक्तिहरुको सत्प्रयासबाट सुरु भएको यो अभियान अहिले जनकपुरको साझा अभियान बनिसकेका छन । 
जनकपुरको चर्चित ‘वेलकम होटल’का मालिक विजय झुनझुनवालाले, चिया गफमा गंगासागर प्रदुषित भएको कुरा उठाउँछन् । र यसको संरक्षण गर्न पाईला चाल्नु पर्ने प्रस्ताव राख्छन् । नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषाका पुर्व सभापति रामाषिश यादवले यस प्रस्तावलाई मुर्तरुप दिनुपर्ने भन्दै योजना बनाउन थाल्छन् । मानवअभिकारकर्मी विजय दत्त तत्काल गंगासागरको सफाई अभियानकैरुपमा सुरु गर्नु पर्ने भन्दै सबै क्षेत्रसंग समन्वय गर्न थाल्छन् । यता मानव अधिकारकर्मी अधिवक्ता राजकुमार महासेठ कोदालो उठाउँछन् र सुरु हुन्छ, प्रसिद्ध गंगासागरको सफाई सम्बन्धी अभियानरुपी महायज्ञ । यस यज्ञमा आहुति दिने सामानहरुको सरञ्जाम गर्न जनकपुर अञ्चल प्रहरी कार्यालयका वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक शिव लामिछानेले । उनीसंगै आएका प्रहरीहरुले सफाई गरिरहेको हेर्दा भगवान रामचन्द्रले लंका जाने क्रममा बनाउन लगाएका रामसेतु निर्माणका लागि खटेका बाँदरहरुको कल्पना आउन थाल्छ । 
अहिले गंगासागर सफाई अभियानमा पत्रकार, महिला समूह, व्यापारी, सेना, शसस्त्र प्रहरी, नेपाल प्रहरी, मानव अधिकारकर्मी, नागरिक समाज, विद्यार्थीलगायत सबै क्षेत्रका व्यक्तिहरु क्रियाशील भएका छन । प्रत्येक शनिवार हुने सफाई अभियानमा सयौंको संख्यामा मानिसहरुको उपस्थिती हुन थालेका छन । कसैलाई बोलाईँदैन, कसैलाई काममा लगाईँदैन, सबैले आफुले सक्ने जति काम गर्छन्, आफुले हेरेजति काम गर्छन । काम गर्न नसक्नेहरु पोखरीको डिलमा बसेर अभियानकर्मीहरुको हौसला बढाउँछन् स हरहर महादेव, र जय जानकीको गुँजले वातावरण छिन छिनमा थर्कमान हुन्छ । मन  अह्लादित बन्ने गरेको छ । 
गंगासागर सफाई अभियान पछिल्लो समयमा विद्यालयहरुमा पस्न थालेको छ । जनकपुरका ठुला विद्यालयहरुमा गएर विद्यार्थीहरुलाई सरसफाईप्रति चेतना जगाउनु, उनीहरुलाई अभियानमा सरिक गराउनु र उनीहरुलाई सुन्दर जनकपुर निर्माणका लागि उत्प्रेरित गर्नु अभियानको उद्देश्य हो । यसबाट भावी पुस्ताले जनकपुर पुनर्निमानमा संलग्न हुने विश्वास लिईएको छ । सरसफाई अभियानको विद्यालय पस्ने कार्यक्रमले सफलता पाउन थालेको छ । विद्यार्थीहरु बैनर, प्लेकार्ड लिएर गंगासागरको डिलसम्म पुग्छन् । सरसफाई गर्छन । र त्यसैगरि ¥याली गर्दै फर्कन्छन । उनीहरु गंगासागर पोखरीको छेऊछाउमा भएका घरहरुमा पनि पस्छन् । गंगासागर सफा गर्नु पर्ने आवश्यक्ता बोध गराउँदै फोहर पोखरीमा नफाल्न आग्रहगर्छन । यसै अभियानको प्रतिफल हो गंगासागर सफा हुँदैछ । 
गंगासागर सफाई अभियानकोमुख्य विशेषता हो की यो स्वस्फुर्तरुपमा सुरु भएको छ । यो ‘डोनर’द्वारा गरिने प्रायोजित कार्यक्रम होईन । यो पुर्ण ‘भोलुन्टरीज्म’मा आधारित छ । अभियानीहरु अन्तस्करणको आवाज सुनेर, अभियानको सुरुवात गरेका छन । थपिएका अभियानीहरु पनि आत्माको आवाज सुनेरै सरिक भएका छन । सरसफाईमा प्रयोग हुने सामानहरु विभिन्न व्यक्तिहरुले किनि दिएका छन् । कतिपय अभियानीहरु घरबाटै बोकेर ल्याउँछन् । सरसफाईमा आउनेहरुलाई सम्मानको भावले हेरिन्छ । नआउनेलाई सार्वजनिकरुपमा अह्वान गरिन्छ । कुनै प्रचार छैन् । कुनै तामझाम छैन् । न नामको लोभ छ न दामकै लोभ । अभियानको सुत्रपात गर्नेहरुलाई खानलाउन पुगेकै छ । अभियानीहरुमा समर्पण र निरन्तरता छ । यो विशुद्धरुपमा अभियान हो । यसको कुनै संगठन छैन । तर संगठितरुपमा काम हुन्छ । 
गंगासागर सफाई अभियानको अर्को चरणमा पण्डितहरुसंग अन्तक्र्रिया गरिनेछ । उनीहरुलाई गंगासागरमा निर्माल नफाल्न लगाउन आग्रह गरिनेछ । त्यस्तै ‘गंगा आरती’ गर्ने योजना पनि हो अभियानको । गंगासागरको डिलमा ‘लाईटीङ्ग’ गर्नका लागि नेपाल विद्युत प्राधिकरणलाई आग्रह गरिएको छ । यस्ता अनेक योजनाहरु छन् जुन अभियानले बनाएकोछ र सबै योजनाहरु कर्यान्वयन हुने जनकपुरबासीले आशा गरेका छन् । अभियानका मुख्य हर्ताकर्ताहरुको छवि तथा उनीहरुको स्वार्थहीन क्रियाकलापले उनीहरुमाथिको विश्वास बढ्दैछ । 
जनकपुर अन्धकारपुर्ण नगरी हो । बहुदल आएपछि जनकपुरको विकास अधोगति तिर उन्मुख हुन थालेको जानकारहरु बताउँछन् । अझ मधेश आन्दोलनले जनकपुरलाई विकासको सवालमा ५० वर्ष पछाडी धकेलिदिएको छ । जनकपुर पुनर्निर्माणको प्रतिक्षामा काकाकुल भएका छन् । यस्तो परिस्थितीमा झरी भएर आएका छन् जनकपुर नागरिक समाजका यी एक दर्जन अगुवाहरु । यसले जनकपुरवासीमा एउटा आशाको सञ्चार गरेका छन् । युरोप पुनर्निर्माण काललाई ईतिहासमा ‘रिनाशा’ भनेर बुझिन्छ । त्यसही ‘रिनाशा’को सञ्चार जनकपुरमा त हुन लागेको छैन ? सम्भव छ, यी अगुवाहरुले विगतम आर्जनको प्रतिष्ठा, यिनीहरुको जनकपुरमा रहेको प्रभाव र उनीहरुको संकल्पले जनकपुरमा राम्रो दिन आउन थालेको संकेत गरेको छ । जनकपुरको आकाशनै फाटेको समयमा एउटा कुनाबाट रफु गर्ने कामको सुरुवात भएको छ ।
अहिलेको आवश्यक्ता भनेको यो अभियानलाई अरु पोखरी तिर विस्तार गर्नु हो । पोखरीको सफाई तथा संरक्षणको काम पुरा भए जनकपुरको आधा कायाकल्प आफै हुनेछ । जनकपुरको सौन्दर्य भनेकै यहाँका पोखरी र मठमन्दिरहरु हुन । त्यसपछि यो अभियानलाई अरु क्षेत्रतिर पनि बढाउँदै लानु पर्छ । दोस्रो चरणमा जनकपुरका व्यापारिक प्रतिष्ठानका बोर्डहरु मैथिली भाषामा लेखाउने अभियान सुरु गरियो भने उत्तम हुनेछ । जनकपुर मिथिलाको केन्द्र हो र यहाँको हरेक कुराहरु मैथिली भाषामा भएमात्र यसको पहिचान जोगिनेछ । Clean Janakpur, Green Janakpur  Save / Historical Janakpur अभियानले जनकपुरको विकासमा क्रान्ति ल्याउने आशासहित । अस्तु ।


२०७१ जेष्ठ ११ गते आईतबार

रेल्वे कर्मचारीहरुको व्यवस्थापन सम्बन्धि प्रतिवेदन

द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
नेपाल रेल्वे कम्पनीले प्रदान गर्दै आएको रेल्वे सेवा हाल पुर्णतःबन्द भइसकेको छ । जयनगर(जनकपुर(वर्दिवास खण्डमा हाल ब्रोड गेज रेल लाइन विस्तार हुन गइरहेको हुँदा रेल्वे सेवा विस्तार एवं विकास गरी पुननिर्माण समेत गर्ने सिलसिलामा हाल रेल्वे सेवा बन्द भइसकेको अवस्थामा छ । उक्त निर्माण सम्बन्धि कार्य सम्पन्न भई पुनः रेल्वे सेवा सञ्चालन हुन कम्तीमा पनि ३ वर्ष लाग्ने बुझिन आएको छ । यता रेल्वेमा कार्यरत कर्मचारीहरुको माग र कर्मचारी व्यवस्थापन सम्बन्धमा १८ पुष २०७० मा एक महिना भित्र सुझाव सहितको प्रतिवेदन पेश गर्न उच्चस्तरिय कमिटि गठन भएको छ । रेल विभागका महानिर्देशक अनन्त आचार्यको संयोजकत्वमा, भौतिक पुर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयका उपसचिव राजेन्द्र नेपाल, शाखा अधिकृत राजेश पन्थी, रेल विभागका कानुन अधिकृत ऋषि पौडेल, नेपाल रेल्वे कम्पनीका कर्मचारीहरु अमर बहादुर कार्की, चन्देश्वर ठाकुर, कपिलदेव राय, ललन झा, अरुण कुमार कापर र निमित्त महाप्रवन्धक रामेश्वर यादव सहितको १० सदस्यीय कमिटिले प्रतिवेदन समेत पेश गरिसकेको छ ।
नेपाल सरकारले रेल विभाग समेत स्थापना गरी सञ्चालनमा ल्याएको र सार्वजनिक लेखा समितिले समेत रेल्वे विभाग मार्फत रेल्वे सेवा सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएको समेत अवस्था देखिँदा अब कम्पनीलाई यथावत् रुपमा सञ्चालन गरी निरन्तरता दिनु व्यवहारिक दृष्टिकोणबाट समेत औचित्यपुर्ण रहेको नदेखिएको हुँदा कम्पनी ऐन अन्तर्गतको कार्यविधि पुरा गरी कम्पनी विघटनको प्रक्रिया अघि वढाउन उचित देखिन्छ भनी उक्त प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
रेल्वे सेवा बन्द भएपछि सुनसान जनकपुर रेल्वे स्टेशन ।
कम्पनीमा हाल स्थायी ४९ जना, अस्थायी १०८, करार १, ज्यालादारी २ समेत गरी जम्मा १६० जना कर्मचारी रहेको देखिएको हुँदा कम्पनी विघटन गर्नु अघि निज कर्मचारीहरुलाई अवकास हुँदा प्रदान गर्ने सेवा सुविधा रकमको वारेमा समेत एकिन हुनुपर्ने देखिन्छ । उपयुक्त सुविधा रकमको वारेमा निर्धारण भएपछि प्रथम चरणमा स्वेच्छिक अवकासको लागि निश्चित समयावधि दिई दरखास्त माग गर्ने र सो को आधारमा अवकास दिने नीति अवलम्वन गर्न उपयुक्त देखिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।
कम्पनीका अस्थायी, ज्यालादारी र करार सेवाका कर्मचारीहरुले भौतिक पुर्वाधार तथा यातायत मन्त्रालयमा पेश गरेका मागहरुमा जयनगर(जनकपुर(वर्दिवास खण्डमा हाल ब्रोड गेज रेल लाइन विस्तार हुन गइरहेको हुँदा यथावत रुपमा ब्रोर्डगेज रेल्वेमा समेत सेवा गर्ने वातावरण तयार गरी प्रकृया पुर्याई स्थायी गर्न र कथंकदाचित सेवाबाट वञ्चित हुनुपर्ने अवस्था आएमा प्रति कर्मचारी रु. १५ लाख सुविधा पाउने गरी व्यवस्था मिलाउन समेत उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
 नेपालको एक मात्र जनकपुर(जयनगर खण्डमा चल्ने रेल्वे सेवाको व्यवस्थापन, संचालन एवं रेखदेख तत्कालिन नेपाल यातायात संस्थानबाट हुँदै आएकोमा उक्त संस्थान नेपाल सरकार (मन्त्रिपरिषद) को मिति २०५८÷८÷१५ को निर्णयबाट वि.सं. २०५८ मार्ग मसान्त देखि लागु हुने गरी विघटन भएको र त्यसरी विघटन भए पश्चात रेल्वे सेवाको हकमा कम्पनी कानुन अन्तर्गत छुट्टै कम्पनी दर्ता गरी सो मार्फत सञ्चालन गर्ने भन्ने समेत निर्णय भए बमोजिम कम्पनी ऐन अन्तर्गत नेपाल रेल्वे कम्पनी मिति २०६१÷२÷१८ मा स्थापना भई सञ्चालनमा आएको अवस्था देखिन्छ ।
 तत्कालिन श्रम तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालयको प्रस्ताव बमोजिम नेपाल सरकार (मं.प.) को मिति २०६८÷७÷८ को निर्णयबाट श्रम तथा यातायात मन्त्रालय अन्तर्गत रहेको नेपाल रेल्वे कम्पनी लिमिटेड तथा यसका सम्पुर्ण जायजेथा दायित्व समेतलाई भौतिक योजना तथा निर्माण मन्त्रालय अन्तर्गत रेल विभागमा स्थानान्तरण गर्ने भन्ने निर्णय भएको समेत देखिन्छ । उक्त निर्णयको लागि पेश गरिएको प्रस्तावमा नेपाल सरकारले रेल विभाग गठन गरिसकेको र व्यवस्थापिका संसद सार्वजनिक लेखा समितिले यस कम्पनीलाई रेल विभाग अन्तर्गत सञ्चालन हुने गरी आवश्यक व्यवस्था गर्ने गराउने गरी निर्देशन समेत भएकोले रेल विभाग मातहत स्थानान्तरण गर्ने प्रयोजनार्थ मन्त्रिपरिषदमा निर्णयार्थ प्रस्ताव गरिएको व्यहोरा उल्लेख भएको प्रस्तावमा उल्लेखित व्यहोराबाट नेपाल सरकारले रेल विभाग गठन गरिसकेको सन्दर्भमा रेल्वे कम्पनीको छुट्टै अस्तित्व कायम राखि राख्न आवश्यक नठानी सो सम्बन्धि कार्य रेल विभागबाटै गराउने आशय रहेको देखिन्छ । उक्त निर्णयबाट कम्पनीको साथसाथै त्यसको सम्पुर्ण जायजेथा दायित्व रेल विभागमा हस्तान्तरण भएको अवस्थालाई विचार गर्दा हाल पनि कम्पनी कानुनतः अस्तित्वमा नै रहेको तर त्यसका सम्पुर्ण जायजेथा र दायित्व रेल विभागमा हस्तान्तरण भएको देखिएबाट नेपाल रेल्वे कम्पनी हाल जायजेथा तथा दायित्व विनाको कम्पनीको रुपमा रहेको व्यवहारिक अवस्था देखिन्छ । कर्मचारी अवकाश गर्दा कम्पनीबाट उपलब्ध गराइने रकमको हकमा विचार गर्दा कम्पनी स्थापना संगै कर्मचारी सम्बन्धी कुनै पनि नियम विनियम निर्माण भई लागु भइसकेको अवस्था विद्यमान नरहेको हुँदा तत्सम्बन्धी नियमलाई आधार मानी कर्मचारीलाई प्रदान गर्ने सुविधा सम्बन्धमा यकिन गर्न सकिने अवस्था देखिदैन । स्थायी कर्मचारीको हकमा साविकको नेपाल यातायात कर्मचारी सेवा शर्त विनियमावली बनाई लागु गर्नु भनी निवेदक रामेश्वर यादव समेत विरुद्ध नेपाल सरकार श्रम तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालय रहेको रिट नं. ३०२८ को मुद्दामा मिति २०६६÷४÷३२ मा सर्वोच्च अदालतबाट फैसला भएको देखिएको हुँदा सोलाई आधार मानि सेवा सुविधा एकिन गर्न कुनै अप्ठेरो देखिँँदैन । तर अस्थायी करार तथा ज्यालादारीमा कार्य गर्ने कर्मचारीको हकमा भने निजहरुलाई अवकास दिँदा के कस्तो सुविधा उपलब्ध गराउने भन्ने सम्बन्धमा कुनै नीतिगत एवं कानुनी आधार नदेखिएता पनि लामो अवधि देखि सेवारत् कर्मचारीलाई उचित क्षतिपुर्ति स्वरुपको रकम उपलब्ध गराउनु राज्यको दायित्व समेत भएको हुँदा त्यस्ता कर्मचारीलाई उचित क्षतिपुर्ति  स्वरुपको रकम उपलब्ध रकम निश्चित गरि प्रदान गरिनु आवश्यक देखिन्छ । यसै मन्त्रालय अन्तर्गतको नेशनल कन्स्टूक्सन कम्पनी नेपाल लि. विघटनको प्रकृया अगाडि बढाउने क्रममा त्यसमा कार्यरत ज्यालादारी एवं करार कर्मचारीहरुलाई समेत सुविधा प्रदान गरी अवकास दिनको लागि यस मन्त्रालयबाट उपयुक्त आर्थिक प्याकेज कार्यक्रम अर्थ मन्त्रालयमा पेश भएको सम्बन्धमा पनि यस समितिले जानकारी लिँदा त्यस्ता कर्मचारीलाई निजामति सेवा ऐन तथा नियमावली बमोजिम निजामती कर्मचारीले पाए सरहको औषधोपचार खर्च प्रदान गर्ने एवं उपदान रकमको हकमा त्यसरी निजामती कर्मचारीले पाउने रकममा देहाय बमोजिम हुन आउने रकम थप गरि सुविधा उपलब्ध गराउने गरी मन्त्रालयबाट निर्णय भई अर्थ मन्त्रालयमा सहमति माग भएको देखिन्छ ।
(हेर्नुस बक्स)
१ निजामती सेवा ऐन, २०४९ को दफा ३६ बमोजिम प्राप्त हुने उपदान ः
(क) पाँच वर्षदेखि दश वर्षसम्म सेवा गरेको निजामती कर्मचारीले आफुले काम गरेको प्रत्येक वर्षको निमित्त आखिरी आधा महिनाको तलब,
(ख) दश वर्षभन्दा वढी पन्ध्र वर्षसम्म सेवा गरेको निजामती कर्मचारीले आफुले काम गरेको प्रत्येक वर्षको, निमित्त आखिरी एक महिनाको तलब,
ग) पन्ध्र वर्षभन्दा बढी वीस वर्षभन्दा कम सेवा गरेको निजामती कर्मचारीले आफुले काम गरेको प्रत्येक वर्षको निमित्त आखिरी डेढ महिनाको तलब,
उपचार खर्च नियम ९४ ः
निजामती कर्मचारीले सेवा अवधिभरमा राजपत्रांकित श्रेणीको कर्मचारी भए १२ महिना बराबरको, राजपत्र अनंकित प्रथम श्रेणी र सो सरहको श्रेणी विहिन कर्मचारी भए १८ महिना बराबरको र अन्य राजपत्र अनंकित र श्रेणी विहिन कर्मचारी भए २१ महिना बराबरको खाइपाई आएको तलब रकम सम्म उपचार खर्च बापत पाउने छ ।

निजामती अनुसारको उपदान रकममा नेशनल कन्सटूक्सन कम्पनी नेपाल लि.मा थप गर्न प्रस्तावित गरिएको थप उपदान रकम
क. पाँच वर्षदेखि दश वर्षसम्म सेवा गरेकोलाई प्रतिवर्ष आधा महिनाको दरले थप सुविधा दिने ।
ख) दश वर्ष भन्दा वढी १५ वर्ष सम्म काम गरेकोलाई प्रतिवर्ष एक महिनाको दरले थप सुविधा दिने ।
ग) १५ वर्ष भन्दा बढी सेवा गरेकोलाई प्रतिवर्ष डेढ महिनाको दरले थप सुविधा दिने ।
निजामती व्यवस्था भए भन्दा फरक किसिमबाट अर्थात निम्नानुसार ल्ऋऋल् मा उपचार खर्च दिइएको ः
२० वर्ष पुरा नोकरी अवधि मानि २४ महिना बराबरको खाइपाई आएको तलब बराबर हुने रकम जति वर्ष काम गरेका छन् दामाशाहीले हिसाव गरी हुने आउने रकममा उपचार खर्च बापत सोध भर्ना लिएको रकम भए कट्टा गरी बाँकी रकम उपचार खर्चबापत दिने ।

अस्थायी, करार र ज्यालादारी कर्मचारीलाई सुविधा प्रदान गर्दा करिव ५ करोड रुपैयाँ आवश्यक पर्ने देखिएको हुँदा सो सम्बन्धि बजेटको उचित प्रबन्ध हुनुपर्ने प्रतिवेदनमा सिफारिस गरिएको छ ।
अवकास सम्बन्धि नीति अवलम्बन गर्दा पहिलो चरणमा स्वेच्छिक अवकासको नीति अवलम्बन गर्ने र उल्लेखित सुविधा लिई स्वेच्छिक अवकासमा जान नचाहि कुनै कर्मचारी बाँकी रहेमा त्यस्ता कर्मचारीको हकमा नेपाल सरकारले पछि उचित निर्णय गरी व्यवस्थापन गर्न मनासिव देखिन्छ । स्थायी कर्मचारीको हकमा नेपाल यातायात संस्थान विघटन हुँदा अवकासमा परेका कर्मचारीले पाएको सुविधामा असर नपर्ने गरी सेवा सुविधा सम्बन्धि व्यवस्थ ागर्नको लागि सर्वोच्च अदालतले मुद्दाको रोहमा आफ्नो फैसलामा बोलि सकेको अवस्था रहेको हुँदा उक्त व्यवस्थालाई समेत आधार मानि अवकास सम्बन्धि उपयुक्त नीति अवलम्बन गर्न उपयुक्त रहेको प्रतिवेदनमा सिफारिस गरिएको छ ।
सो सेवा पुनः सुचारु हुन लामो समय लाग्न सक्ने देखिएको र नेपाल सरकारल रेल विभाग गठन गरी सो मार्फत काम भइरहेको वर्तमान अवस्थामा कम्पनीलाई विघटन एवं कर्मचारीलाई अवकास नदिने हो भने एकातिर कर्मचारी जिम्मेवारी विहिन अवस्थामा रहने र अर्को तर्फ निजहरुलाई तलब भत्ता लगायतका सुविधामा राज्यकोष माथि अनावश्यक व्ययभार बढ्न जाने देखिएको हुँदा सञ्चालक समितिमा पेश गरी मन्त्रालय मार्फत अर्थ मन्त्रालयको सहमति समेत लिई माथि उल्लेखित सिफारिस कार्यान्वयने प्रतिवेदन पेश गरिएको छ ।



२०७१ जेष्ठ ११ गते आईतबार

परेवा, फेसबुक र एडीबी - अनुज मिश्र


 
अनुज मिश्र

एक समय थियो बि.सं. १९३४ तिर, प्राय ः खबर  हुलाककै भरमा नेपाल चहाथ्र्यो । त्यो भन्दा पहिला दूत बाहक भएर जान्थे । परेवाको घाटीमा चिठ्ठी बाँधी पठाउने प्रचलन र ‘स्मोक सिग्नल’ संचारका पुराना जुक्ति सिनेमाहरुमा प्रयोग भएको पनि हेर्न मिल्छ । यी पत्र हुलाकबाट नेपालको कुना(काप्चामा पुग्न महिनौ लाग्थ्यो । त्यतिबेला बसगाडीको सुबिधा थिएन, समय बदलिदै संचारले नयाँ मोड लियो र प्रविधिले एकाधिपत्य जमाउन बेर लगाएन । पेजर, मोबाइलएसएमएस हुदै सोशल नेटवकिंर्ग साइटले त्यो समस्यालाई अब क्षणमै लोप गरिदिएका छन् । अहिलेको समयमा घटना घटेको केहि सेकेन्डमै चारैतिर फैलिने गर्छनक्ष् सन् २००४मा फेसबुकले त् नया आयाम नै ल्याईदिएको छ । बि .सं.  २०३२ बाट फोन सेवा र २०४२ मा टिवी सेवा नेपालले प्रदान गर्न थालेको पनि  तीन र चार दशक नाघ्यो ।
नेपालमा लगभग ८० प्रतिशत भन्दा बढी जनसंख्या मोबाइल प्रयोगकर्ता हुन् । स्कुले देखि लिएर बुढापाखा सम्म फेसबुकको  फ्यान छन । प्रविधिकै प्रयोग गरेर लादेन अबोताबाद्मा मारिए । प्रविधिकै सहयोगमा परिक्षण गरेर संजय साहको ध्वनी चिनियो । आज यिनै गूगलमा अमेरिका जस्ता बिकसित राष्टूलाई देखेर अन्यलाई पनि बिकसित हुन मन गर्छ । विदेश गएर पनि आफन्तसंग नाजिक हुने माध्यम समेत यै प्रबिधि हो । आजको युगमा यसबाट टाढा भएर कोहि बिकसित हुन् खोजेपनि अविकसित नै रहनेछन , त्यस ठाउँमा हामीले सोचे भन्दा बढी तिब्र गतिमा बिकास बढेको कारण पनि त्यहि  होला ।
पहिले(पहिले ‘मिस्टर नो अल’ (एकै जना जान्ने)ले ‘वाइफ ’ भनेको कम्बल भनिदिदा पनि बिश्वास गर्नु पर्ने मजबूरी थियो । तर अब कसैले त्यस्तो भन्दा उसलाई सहि अर्थ  स्वास्नी भन्ने पनि धेरै छन । नआउनेले पनि सुटुक्क गूगलमा सर्च गरेर उसको गल्ती समात्ने पनि कम रहेनन । पहिले हुलाक एउटा मात्र साधन थियो र एक दूइ पैसावाल मात्र बाहिर पढलेख गर्ने गर्थे । स्कुल कालेज पनि न्यून थियो २००७ साल अघि २ प्रतिशत साक्षरता थियो, अहिले ६५.९ प्रतिशत छ ।
छोरीहरु पनि शिक्षामा समान पहुच राख्न्न थालेका छन । लगभग सबैको हाथमा मोबाइल पुगेको छ । पहिला(पहिला नेताले जे भन्यो त्यो विश्वास गर्नुपर्ने बाध्यता हुन्थ्यो, भारतको गान्धी परिवार र नेपालको कोइरालालाइ काट्न गूगल थिएन । अपर्याप्त स्रोतसामग्री, सुचना, प्रमाण र ज्ञानको कमीले राजालाई इश्वर मानिन्थ्यो ।
अशिक्षित मानिसले वाइफको मतलव अहिले पनि कम्बल नै ठान्लार मान्ला तर बुझ्नेले  प्रमाणको बिश्लेषण गर्लान, सम्बन्धित कुरा गूगलमा खोज्लान । त्यो अर्थमा गूगलमा मोज्दात डकुमेन्टलाई अध्ययन गरि सहि र गलत छुट्याई परियोजनालाई फेसबुक झैँ आत्मनिर्भर भै  उपयोगमा ल्याउने कर्तब्य सबै बर्गको छ । युवाले त् झन् यी कुरामा  ‘इन्टरनेट’ पहुँच राख्नुपर्छ ।
एडीबी परियोजनाको ड्राफ्ट देखि लिएर त्यसको प्रगति विवरण , सवल पक्ष, दुर्वल पक्ष र गतिरोध बारेको सोधकार्य गूगलमा पनि भेट्न सकिन्छ, बहसमा तानिएकाले नतानियेका(कम्बल ठान्ने) लाई वाइफ भनेको स्वास्नी भनेर बुझाउनुपर्ने अवस्थामा कम्बल भन्दै र सम्झाउँदै  हिड्नु भनेको त् छोरारछोरीलाई मोबाइल किनिद्नु हो तर फेसबुक वा मोबाइलबाट कुरा नगरी चिट्ठी लेखेर नजिकको अर्को कोठामा पोस्ट गर्नु जस्तै हो । परियोजना कार्य संचालन भएपछि भ्रस्टाचार हुन् नदिनुपर्ने खण्डमा सुरुमै रोकथाम गर्नुभनेको बिकसित हुन् चाहिने तिब्रतालाइ रोक्नु, स्वयं भित्रको परनिर्भरतालाई उकास्नु, र नेताजीले डकुमेन्ट डाउनलोड गरिदिएर आफु पायक पर्नेगरी बुझाउनु हो । प्रविधि संग टाढा बसेर विकासको कुरा गर्नु भनेको गफ दिनु हो जुन  ‘स्लो प्वोइज्न’ भन्दा कम होइन । प्रतिद्वन्दी भन्दा चाडैं खबर पाउनेर पठाउने शासकले  पहिले पनि जीत हासिल गर्थे । नेपालको प्राय ः परियोजनामा एडीबीको ४० प्रतिशत देखि ( ८० प्रतिशत लगानी रहदै आएको सत्यतालाई ओझेलमा पार्नु , विकासलाई अन्धकारमा धकेल्नु सरह हुने छ किनकि एडीबीकै लगानीमा शिक्षा र अन्य क्षेत्रमा बिभिन्न परियोजना संचालन भैसकेको र भैरहेको छ । 
‘वेस्ट वाटर मेनेजमेन्ट प्रोजेक्ट’ काठमाण्डौ , काली गण्डकी हाइड्रोइलेक्टिूक प्रोजेक्ट, ‘एसइएसपी’, ‘टिइपी’ आदि परियोजनाहरु एडीबीकै सहयोगमा संचालित भएका हुन् । त्यसैले अबपनि चिट्ठीको भर पहिला परे झैँ नेता ज्यूको भर पर्नु भनेको ‘जंक मेल’ हुनु हो । बिकासको गति संग आफैपनि समानान्तर हिड्न अरुको ‘मेन्ट्स’मा भर पर्नु हुदैन, अनिमात्र जनकपुरको बत्ती बल्नेछ ।   

२०७१ जेष्ठ ११ गते आईतबार

Wednesday, May 21, 2014

एमाले धनुषामा विवाद चर्किदै



नेकपा एमाले धनुषाको जिल्ला कमिटिमा दुईवटा समानान्तर कमिटि गठन भएपछि उत्पन्न भएको विवाद अझै सम्म यथावत रहेको छ । एक पक्षले अहिलेको जिल्ला कमिटि विघटन भईसकेको भन्दै निर्वाचित कमिटिलाई मानिराखेका छैनन भने अर्को पक्षले निर्वाचित कमिटि नै बैधानिक रहेको दावी गरिरहेका कारण विवाद झन बढ्दै गएको छ ।
गत माघ ५ गतेको जनकपुर अञ्चल कमिटिको वैठकबाट एमाले विधान नियमावली अनुसार अनुशासनको कारवाही अन्तरगत एक तह माथिको निकायले एक तह तलको निकायलाई कारवाही गर्न सक्ने आधारमा जिल्ला कार्यसमिति धनुषालाई कारवाही स्वरुप विघटन गरेको थियो । जनकपुर अञ्चल कमिटिका इन्चार्ज केशव देवकोटाको अध्यक्षतामा बसेको अञ्चल कमिटिको पुर्ण वैठकले माघ ५ गते धनुषा जिल्ला कमिटि विघटन गरेको थियो ।
जिल्ला कार्यसमिति अत्यन्त अराजक भएको, उदण्ड भएको, पार्टीको नीति निर्देशन नमानेको, जनवादी केन्द्रियता संगठनात्मक सिद्धान्तको विपरित चलेको, अञ्चल कमिटिले पटक पटक सचेत गराउँदा पनि जिल्ला कार्यसमितिले अञ्चल कमिटिको निर्देशनलाई अटेरी गरेको, संविधानसभाको चुनावमा पार्टीका उम्मेदवार विरुद्ध जिल्ला अध्यक्ष हरिनारायण महत्तो खुल्लमखुल्ला लागेको भन्दै जिल्ला कार्यसमितिलाई विघटन  गरिएको थियो ।
 अञ्चल कमिटिले तदर्थ समिति गठन गर्न अञ्चल सचिवालयलाई दिएको अभिभारा अनुसार गत माघ १० गते राजकिशोर यादवको संयोजकत्वमा ८९ सदस्यीय तदर्थ कमिटि गठन गरिएको थियो । अञ्चल सचिवालयले गठन गरेको उक्त तदर्थ समितिलाई एमालेको केन्द्रिय समितिद्वारा अनुमोदन गराई कार्यान्वयनका लागि फागुन ८ गतेको पार्टीको स्थायी कमिटिद्वारा अनुमोदन समेत गराईसकिएको एमालेका बैकल्पिक केन्द्रिय सदस्य श्री प्रसाद साहले बताएका छन् । तर, केन्द्रिय सदस्य रघुवीर महासेठले केन्द्रका केही नेताहरुमाथि आफ्नो प्रभाव जमाई उक्त निर्णयलाई पुनः विचार गर्न अञ्चल कमिटिलाई निर्देशन दिलाएको साहले बताए ।
जिल्ला कमिटिका अध्यक्ष अञ्चल कमिटीमा पदेन सदस्य हुन्छन् तर जिल्ला कमिटि नै विघटन भएपछि महत्तोको पदेन सदस्य समेत खारेजी भएको अवस्थामा गठन गरिएको तदर्थ समितिमा महत्तोलाई पुनः अञ्चल कमिटि सदस्य मनोनयन गरिएको थियो । पार्टी केन्द्रको पुनः विचार गर्न दिइएको निर्देशन पश्चात अञ्चल कमिटिको चैत्र १० गते बसेको दोस्रो वैठकले पनि राजकिशोर यादवकै अध्यक्षतामा गठित तदर्थ समितिलाई बैधानिक बनाई अनुमोदन गराउन केन्द्रमा पठाइएको साहले बताएका छन् । यता ३० बैशाखमा हरिनारायण साहको अध्यक्षतामा जिल्ला समितिले गरेको पत्रकार सम्मेलनमा केन्द्रिय सदस्य रघुवीर महासेठले निर्वाचित कमिटि नै वैधानिक रहेको भन्दै अञ्चल कमिटिलाई निर्वाचित कमिटि विघटन गर्ने अधिकार नै नरहेको भन्दै अञ्चल कमिटिलाई उनले चुनौति दिए । मनोनित कमिटि भएको भए विघटन गर्न पनि सक्थ्यो तर अधिवेशनबाट निर्वाचित कमिटि भएका कारण विघटन गर्ने अधिकार नै अञ्चल कमिटिलाई नरहेको महासेठले बताए ।
यता महासेठले गरेको पत्रकार सम्मेलन आधिकारीक नरहेको बैकल्पिक केन्द्रिय सदस्य साहले दावी गरेका छन् । गत २२ बैशाखमा एमालेको केन्द्रिय कमिटिको बैठकमा समेत केन्द्रिय सदस्यहरु केशव देवकोटा, शत्रुधन महत्तो, योगनारायण यादव र लाल गोइत समेतले महासेठको आलोचना गर्दै संजय साहको संरक्षण गरेकोमा आपत्ति जनाएका थिए । उक्त कुराको जवाफ दिँदै महासेठले जनकपुरमा गरिएको पत्रकार सम्मेलनमा आफुले संजय साहको संरक्षण नगरेको र संजय साहको प्रवृतिको विरोधमा आफु रहेपनि आफ्नो चरित्र हत्या गर्ने प्रयास गरिएको महासेठले बताएका थिए । संजय साह चुनाव जित्ने वित्तिकै धन्यवाद दिन रघुवीर महासेठको घरमा पुगेको जगजाहेर रहेको भन्दै श्री प्रसाद साहले महासेठको पोल खुलिसकेको तथा जनतामा नाङ्गो भईसकेको बताए ।
 संविधानसभाको चुनावमा महासेठले संजय साहलाई जिताउन करोडौं रुपैयाँ ऋणको रुपमा सहयोग गरेको, एलेभेन्थ आवरमा संजय साहको पक्षमा भोट कास्ट गराउनका लागि महासेठले राम चरित्र साहलाई प्रयोग गरेको श्री प्रसाद साहले आरोप लगाएका छन् । क्षेत्रिय चुनाव परिचालन कमिटि यदुवंश झाको अध्यक्षतामा बसेको बैठकद्वारा पार्टीका उम्मेदवार विरुद्ध लागेका रघुवीर महासेठ, जुली महासेठ, राम चरित्र साह र अवधेष पोखरेललाई कारवाही गर्न अनुशासन आयोग समितिमा समेत प्रतिवेदन पठाइ सकिएको र उक्त प्रतिवेदन अहिले पनि विचाराधिन अवस्थामा रहेको साहले बताएका छन् । महासेठको कार्यक्षेत्र लोकतान्त्रिक मधेसी संगठन हो र उनले जनकपुरमा गरेको पत्रकार सम्मेलन बैधानिक नरहेको तथा उनले व्यक्त गरेका विचार पार्टीको नभई व्यक्तिगत रहेको साहले बताएका छन् । जनकपुर अञ्चल कमिटिको इन्चार्ज केशव देवकोटा, धनुषाको इन्चार्ज शत्रुधन महत्तो, महोत्तरीको इन्चार्ज योगनारायण यादव र सर्लाहीको इन्चार्ज श्री प्रसाद साह रहेको हुनाले कार्यक्षेत्र भन्दा बाहिरका व्यक्तिले पार्टीको धारणा राख्नै नसक्ने साहले दावी गरेका छन् ।
जिल्ला अधिवेशनबाट हरिनारायण महत्तोको अध्यक्षतामा गठित भएको कार्यसमितिका जिल्ला सचिव राज किशोर यादव विगतमा रघुविर महासेठकै पक्षमा थिए ।
तर अहिले अञ्चल कमिटिले महासेठकै गुटका राजकिशोर यादवको संयोजकत्वमा नयाँ तदर्थ समिति गठन गरिदिएपछि महासेठ एक्लिएका छन् । रामचन्द्र झा एमालेमा हँुँदा महत्तो र यादव महासेठ गुटमा थिए । तर एमालेबाट झाको वहिरगमन पछि प्रवेश गरेका केन्द्रिय सदस्यहरु रत्नेश्वरलाल गोइत, यदुवंश झा समेत योगनारायण यादव, शत्रुधन महत्तो र श्री प्रसाद साह एउटा गुटमा संगठित भएका छन भने महासेठ एक्लिएका छन् । महासेठ एक्लिएपनि महासेठ पक्षका नेताहरुको जिल्ला कार्यसमितिमा बहुमत रहेको दावी गर्छन् । एमालेमा यो रोग पहिले देखि नै रहँदै आएको छ । यस अघिपनि रघुविर महासेठले समानान्तर कमिटि बनाएको इतिहासलाई महासेठ बेगरका गुटले सोही प्रवृति दोहोर्याएका छन् । केन्द्रले पनि विवाद साम्यपार्नुको सट्टा दुवै गुटलाई आश्वासन बाँटेका छन् । एमालेको आसन्न केन्द्रिय महाधिवेशनलाई दृष्टिगत गर्दै भोटका लागि विवाद साम्यपार्नुको सट्टा अल्झाएर राख्नमै फाइदा देखेकाले विवाद दिन प्रतिदिन वढ्दै गएको एमालेका स्थानिय नेताहरुको भनाई छ ।

Tuesday, May 20, 2014

संजयले चलाउँथे आतंककोे ‘कम्पनी’


साहले संचालन गरेको मिथिला मनी ट्रान्सफर प्रा.लि. मा कम्पनीको कार्यालय थियो ।
 कम्पनीबाट हुने सम्पुर्ण क्रियाकलाप त्यहीबाट संचालित हुन्थ्यो ।
द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............

निलम्बित सभाषद संजय कुमार साहले आफ्नो आपराधिक गतिविधि संचालन गर्नका लागि ‘कम्पनी’ नै संचालन गरेका थिए । उक्त कम्पनीमा मुख्य पाँच जना उनका सहयोगी थिए । साहको कम्पनीलाई टी कम्पनी अर्थात टक्ला कम्पनी भन्ने गरिन्थ्यो । 
भारतका मोस्टवान्टेड सुचिमा रहेका दाउद इवराहिम र छोटा राजनले संचालन गरेको ‘कम्पनी’ जस्तै साहको पनि कम्पनी संचालन हुने गरेको धनुषा प्रहरीले बताएका छन् । धनुषा प्रहरीका अनुसार ती आतंकवादीहरु भुमिगत भएर कम्पनी संचालन गर्ने गरेका छन् तर साहको कम्पनी भने भुमिगत नभईकनै राजनीतिक आवरणमा संचालन हुने गथर््यो । प्रहरी स्रोतका अनुसार भारतको बलिउड फिल्म ‘कम्पनी’बाट प्रभावित भई उनीहरुले कम्पनी फिल्ममा देखाइए जस्तै आपराधिक क्रियाकलापहरु संचालन गर्न कम्पनी गठन गरेका थिए । राम गोपाल बर्माको निर्देशनमा बनेको उक्त फिल्म कम्पनीमा कलाकारहरु अजय देवगन र विवेक ओवरायले गरेको अभिनय अनुसार आफ्ना सहयोगीहरुलाई समेत काम गर्न साहले परिचालन गर्ने गरेको धनुषा प्रहरी स्रोतको दावी छ । प्रहरी स्रोतका अनुसार साहका पाँच सहयोगी मध्ये धनुषाको कनकपट्टीका राम विनोद यादव मास्टरमाइन्डको रुपमा कुनै पनि आपराधिक कृयाकलापलाई अन्जाम दिन योजना डिजाइन गर्ने काम गर्दथे । 
धनुषा वेंगासिवपुरका ओम प्रकाश यादव कम्पनीका सबैभन्दा खतरनाक व्यक्तिको रुपमा चिनिन्थे । यतिसम्म कि साहलाई थर्काउनु पर्दा समेत उनी पछि पर्दैनथे । ‘कम्पनी’लाई नजिकबाट चिन्नेहरुका अनुसार साह पनि यादवबाट डराउँथे, ‘कम्पनी’लाई नजिकबाट चिनेका मानिसहरुको भनाई छ । यादवको एउटा डायलग कम्पनीमा प्रख्यात थियो,‘ओमको मुखबाट निकलेको बोली र बन्दुकबाट निस्केको गोली कहिल्यै फिर्ता हुँदैन ।’ 
यादव कम्पनीमा सबैभन्दा वढी पढेलेखेका कारण कम्पनीको काम कारवाहीलाई समन्वय गर्न तथा सामग्रीहरु बन्दोवस्त तथा म्यानेज गराउने जिम्मा पाएका थिए । यादव साहको अत्यन्तै नजिकका मानिसको रुपमा स्थापित भएका थिए । 
‘कम्पनी’मा धनुषा चक्करका छेदी भनिने राम मिलन राउतको जिम्मेवारी ‘काटमार’को दिइएको थियो । साहको सबैभन्दा वढी विश्वास पात्र मध्ये राउत पनि एक थिए । जनकपुर(१६ कपिलेश्वरका राजकुमार पुर्वे ‘कम्पनी’को आर्थिक कारोबार सम्हाल्ने गर्थे । त्यसैगरी पौडेश्वरका लट्टु भन्ने नरेश यादव ‘कुटपिट’को जिम्मेवारी पाएका थिए । कसैलाई थर्काउनुपर्दा वा सामान्य हातखुट्टा भाँच्नुपर्दा कम्पनीले लट्टुलाई नै अ¥हाउँथे । 
संजय साह सँगै काम गर्नेहरुमा  राजकुमार पुर्वे, छेदी भन्ने राम मिलन राउत, लट्टु भन्ने नरेश यादव र राम विनोद यादव समेत रहेको तथा निर्माण व्यवसायमा संजय साहले लगानी गर्ने र त्यसबाट प्राप्त भएको मुनाफामा ५० प्रतिशत संजय साहले लिने र बाँकी ५० प्रतिशतमा पाँचै जनाले सबैले प्राप्त गर्ने र घर खर्च बापत १५÷२० हजार रुपैयाँ मासिक लिने गरी ठेक्का पट्टाको काम सुरु गरेको ओम प्रकाश यादवले प्रहरी समक्ष बयान नै दिएका छन् । 
‘कम्पनी’को अर्को के पनि नियम थियो भने कम्पनीका कुनै एक व्यक्तिले नियम उल्लंघन ग¥यो भने बाँकी व्यक्तिहरुले मिलेर सामुहिक रुपमै कुटपिट गर्ने र उक्त कुरा बाहिर कुनै पनि हालतमा सार्वजनिक नगर्ने सर्त थियो । यति मात्र होइन ‘कम्पनी’का कुनै पनि व्यक्तिले अन्य व्यवसायमा लगानी गर्न नपाउने, लगानी गरे कडा दण्डको भागिदार हुने सर्त थियो । 
तर लट्टु भन्ने नरेश यादवले जनकपुरका विरेन्द्र इन्सिटच्युट अफ हेल्थमा २५ लाख रुपैयाँ लगानी गरेपछि विवाद चर्किएको थियो । स्रोतका अनुसार लट्टुको जनकपुर पिडरिया माईस्थान स्थित रहेको घर जग्गा पनि संजय साहकै नाउँमा रहेको र लट्टुले नियम तोडेका कारण साहले नामसारी नगरिदिएको स्रोतको भनाई छ ।
खौफको मार्केटिङ गरी गुण्डाराज स्थापित
‘कम्पनी’का कारिन्दाहरुको मुख्य काम भनेको भय त्रासको मार्केटिङ गरी गुण्डाराज स्थापित गर्नु नै थियो । आतंक फैलाउन कम्पनी धेरै हदसम्म सफल पनि भएको थियो । प्रहरीलाई नै कुटपिट गर्नुपरे पछाडि नपर्ने सम्म उनीहरुले आँट गरेर सहरवासीमा आतंक फैलाउन सफल भएको थियो । 
प्रहरी नायव निरीक्षक बाबुराम झालाई बलात्कारको झुठा आरोपमा जेल पठाउने देखि एसपी सम्मलाई कुटपिट गर्न पछाडी नपर्ने साह नगरका जनजनमा आतंक र खौफ पैदा गर्न सफल भएका थिए । उनी सरकारी कार्यालयहरुमा समेत कार्यालय प्रमुखलाई हातपात गर्न लगाई कर्मचारीतन्त्रमा भय पैदा गरी हुकुमत चलाउन सफल भएका थिए । राजनीतिमा लागेका व्यक्तिहरुलाई समेत आफ्नो प्रभाव र पकडमा राखि राख्न आफ्नै कार्यकर्ताहरुलाई समेत निर्घात कुटपिट गरी कार्यकर्ताहरु माझ खौफ पैदा गरेका थिए ।
ठेक्कापट्टा गर्ने क्रममा सामान्य गुन्डागर्दी सुरु गरेका उनी राजनीतिज्ञका रुपमा संसद्सम्म आइपुग्दा अपराधीका रुपमा स्थापित भएको प्रहरी अनुसन्धानले देखाएको छ । ”साहले यो तहमा अपराध गर्छ भनेर कसैले हेक्का राखेको थिएन । 
ऊ अपराधलाई कर्पोरेटकै रुपमा सञ्चालन गर्ने मानिस हो,” मध्यमाञ्चल प्रहरी प्रमुख नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) प्रकाश अर्यालले भने, ”उसको तुलना रुसी माफिया भयात्साभ इभानकोभ, अमेरिकी माफिया अल कपोने, इटालिका शाल्भाटोर टोटो रिना र जापानका शिनोबु टसुकासासँग गर्न सकिन्छ । उनी नेपालको खतरनाकमध्ये एक माफिया हुन् ।”  
अकुत सम्पति आर्जन गर्नुका साथै पावरमा पनि रहने साहको आकांक्षा रहेको धनुषाका एसपी सुवेदीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । सुवेदीका अनुसार विगतका वर्षहरुमा सामान्य आर्थिक अवस्था भएको साहले आफ्नो आपराधिक पृष्ठभुमिलाई इस्टाव्लिस गर्दै गैर कानुनी रुपमा पाँच अर्व भन्दा माथिको सम्पति आर्जन गरेको साह सम्पुर्ण अपराधहरुलाई पद र पावरकै आवरणमा ढाक छोप गर्न सफल भएको देखिन्छ ।
आफ्नो गोपनियता कसैलाई पनि नभन्ने, आपराधिक संजालले गर्ने काम कारवाही बारे राजनीतिक संजाललाई थाहै हुन नदिने, कुनै पनि आपराधिक घटना घट्यो भने आफ्नो विपक्षीलाई जोडिदिने, आफ्नै मान्छेलाई पनि विभिन्न अपराध तथा जवरजस्ती फसाएर जिवनभरका लागि गुलाम बनाएर राख्ने साहको कला रहेको एसपी सुवेदीले बताएका छन् ।
‘कम्पनी’मा फाटो र विभाजन
‘कम्पनी’मा रहेका यी ६ जना समुह बीच पछिल्लो समय देखि फाटो आयो । ओम प्रकाश यादवले पक्राउ पर्नु भन्दा केही महिना अघि बाहिर केही निकटका साथीहरुसँग गरेको कुराकानीका अनुसार साहले कम्पनीको विगत ३ वर्ष देखिको हिसाव किताव सार्वजनिक गरिरहेको थिएनन् । 
हुन त यादवले प्रहरीको बयानमा काम गर्दै जाँदा रासन ठेक्का गर्दै जादा घाटा भएकोमा यादवले धादिङमा दिएको ठेक्कामा संजयले लगानी नगरेको कारण लगानी नभएपछि सरकारले यादवको जग्गा रोक्का गरेपछि संजय साहसँग विवाद उत्पन्न भएको र त्यसपछि  उनीसँग काम गर्न छोड्ेको बयान दिएका छन् । साहले मधेस क्रान्ति फोरमलाई पुनः मधेसी जनअधिकार फोरम नेपाल लोकतान्त्रिकमा  विलय गराउँदा सम्म विवाद चर्किएको थिएन । 
तर जब साह पुनः फोरम लोकतान्त्रिकलाई त्याग गरी सदभावना पार्टीमा प्रवेश गरे, त्यसपछि उमाशंकर अरगरिया र ‘कम्पनी’का बाँकी साझेदारहरुको चित्त दुखेको थियो । कुनै बेला साहका दाहिने हात भई काम गरेका उमाशंकर अरगरियाले साहको खुलेरै विरोध गरे । हुन त साहले अरगरियालाई पनि सदभावनामा प्रवेश गर्न राज्य मन्त्रि बनाइदिने लगायत विभिन्न प्रलोभन दिनुका साथै डर, धाक, धम्कि समेत दिए । उनले हरसम्भव प्रयास गरे , तर उनी विफल भएपछि साहले अरगरियालाई छोडे्र सदभावनामा प्रवेश गरे । यता अरगरियाले पनि साहको सार्वजनिक कार्यक्रममै विरोध र चेतावनी समेत दिन थाले । साहसँग दुश्मनी मोल लिए पछि अरगरियाले जनकपुरका अर्को डन जिवनाथ चौधरी (साहका जानी दुश्मन) को साथ पाएको स्रोतको दावी छ । अरगरिया आफ्नो कार्यकर्तालाई सदभावनामा जानबाट रोक्ने प्रयासमा लागे भने साह अरगरियाका मान्छेलाई सदभावनामा भित्रियाउने प्रयासमा लागे । सोही क्रममा अरगरियाले साहको कम्पनीका विश्वास पात्र ओम प्रकाश यादव, छेदी राउत, राजकुमार पुर्वे र राम विनोद यादव समेतलाई साहबाट अलगियाउने कामको लागि जिवनाथ चौधरीको होटेल सिताप्यालेसमा गोप्य मिटिङहरु हुन थाल्यो । उक्त मिटिङका सुत्रधारले साहका विश्वास पात्रहरुलाई कन्भिन्स गर्न सफल पनि भए । उनीहरु अरगरियाकै पार्टी फोरम लोकतान्त्रिकमा प्रवेश गर्ने निश्चित पनि भईसकेको थियो । 
तर, बीचमा कुनै कारणवश कुरा नमिलेपछि उनीहरु कांग्रेसमा प्रवेश गर्ने कार्यक्रम तय भयो । उक्त कुराको सुँईको साहले प्रवेश कार्यक्रमको दुई दिन अगाडी मात्र थाहा पाए । त्यसपछि साहले राजकुमार पुर्वेलाई कन्भिन्स गर्न हिरोहोन्डा कम्पनीका जनकपुर स्थित मोटरसाइकल विक्रेता विजय साहलाई लिएर उनको घर पनि पुगे । तर, त्यहाँ साहले पार्टी नछोड्न भन्दा भन्दै पनि उनीहरु मानेनन् ।
लगतै ओम, छेदी, राजकुमार पुर्वे, रंजित मण्डल लगायतका कार्यकर्ताहरु साहको साथ छोड्ेर नेपाली कांग्रेसमा प्रवेश गरे ।
कम्पनीका पाँच वटै व्यक्तिहरुको नाउँमा छुट्टा छुट्टै इजाजत प्राप्त हतियार पनि रहेको स्रोतको दावी छ । जनकपुरमा कुनै पनि आपराधिक घटना घट्यो भने कम्पनीका संचालक साहले पाँचै जनालाई फोन गरी कम्पनीको कार्यालय भित्र बस्न भन्थे र राजनीति गर्ने व्यक्तिहरुलाई मैदानमा अगाडी सार्ने गर्थे ।

२०७१ जेष्ठ ०४ गते आईतबार

न्यायाधिश सामु रिहाईको लागि गिड्गिडए संजय


द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
“श्रीमान मेरो आमा बुवा विमार छन् । श्रीमति रोइ रहेकी छिन् । मेरो छोरा म विना बाँच्न सक्दैन । त्यसै पनि मेरो इज्जत लुटिसेकिएको छ । मलाई तारेखमा रिहा गरिदिनु भयो भने लुटिएको मेरो इज्जत केही हद सम्म भए पनि फर्किनेथियो कि ?” कानुनको कठघरा भित्र उभिएर रिहाइको लागि न्यायाधिश कहाँ यसरी दशवटै औला जोडेर विन्ति गरिरहेका धनुषा निर्वाचन क्षेत्र नं. ४ का निलम्बित सभाषदको पराजित अनुहार देखेर जो कोई पनि आश्चर्यचकित थिए । विगत एक दशक देखि जनकपुर सहरमा सिक्का जमाएका साहको अनुहारमा हतासा, छटपटाहट, विचलन, भय र त्रास प्रष्ट देखिन्थ्यो ।
शनीको साढे सातीको प्रभावबाट मुक्त हुन तथा न्यायाधिशले मुद्दाको पुर्पक्षका लागि थुनामा नपठाउलान भन्ने उद्देश्य प्राप्तिका लागि शनीको दशावाट बच्न साहले कानुनको कठघरामा उभिएर तीब्र गतिमा (मानौं १ हजार मन्त्र एकै पटक पढ्न चाहन्थे) उनको मुखारकृतिमा प्रष्ट देखिन्थ्यो । कानुन व्यवसायीहरुको वहस सकिएपछि साहका समर्थकहरु इजलासमै ओभर कन्फिडेन्ट देखिन्थे । साह अदालतबाट रिहा हुने र नगरभरी विजय जुलुस निकालिने उनीहरुको एकातर्फ तयारी थियो भने अर्को तर्फ अदालतलाई प्रभावमा लिन दवाव स्वरुप तिनका समर्थकहरु अदालतको मुलद्वार अगाडि धर्ना दिई नारावाजी गरिरहेका थिए । जब साँझ परदै गयो, अन्धयारो हुँदै गयो, साहका समर्थकहरु न्यायाधिश विरुद्ध पनि नारावाजी गर्न थाले । इजलासको साक्षी सदभावना पार्टीका महासचिव मनिष सुमन लगायतका केन्द्रीय नेताहरु पनि थिए । हुन त दिनभरी हजारौंको संख्यामा रहेका समर्थकहरु अन्धयारो हुँदै जाँदा पातलिदै गए । ७ बजेर ४५ मिनेटमा अदालतले आदेश गरे लगत्तै साहलाई प्रहरीले प्रहरी भ्यानमा हथकडी सहित लग्न खोज्दा साहका महिला समर्थकहरु मध्ये केही महिलाले महिला प्रहरीको आँखा र जिऊ भरी खुर्सानीको धुलो छर्केका थिए । प्रहरी निरीक्षक मछिन्द्र केसीका अनुसार महिला प्रहरी हवलदार कल्पना खडका, प्रहरी जवान ओम दुर्गा ढुङ्गेल र प्रमिला मोक्तान घाइते भएका थिए । जवाफमा प्रहरीले पनि समर्थकहरुमाथि सामान्य वल प्रयोग गरी लाठी चार्ज लगत्तै पहिले देखि नै तयार गरिएको मसाल बालेर प्रर्दशन गर्न खोज्दा प्रहरी पनि आक्रामक भई लाठीचार्ज गर्दा केही प्रर्दशनकारीहरु घाइते भएका थिए ।
दबाबमा न्यायाधिश
संजय साहको मुद्दा परेको इजलासका न्यायाधिश कैलास केसी दबाबमा देखिएका थिए । संजय साहलाई बयानका लागि अदालतमा उपस्थित गराउनु अघिसम्म न्यायाधिश केसी प्रत्येक दिन मोरनिङ वाकमा निस्किन्थे तर स्रोतका अनुसार साह अदालतमा उपस्थित भएपछि उनले मोरनिङ वाकपनि छोडेका थिए । यतिमात्र होइन, स्रोतका अनुसार न्यायाधिश केसीले बहालमा लिएको कोठामा बास नवसी जिल्ला अदालतका १ नम्बर इजलासका न्यायाधिश कृष्ण बहादुर थापासँगै बास बसेका थिए । आदेश दिने दिन नै न्यायाधिश केसीले काठमाण्डौ जान प्लेनको टिकट कटाईसकेका थिए । तर, आदेश साँझमा मात्र दिइएको कारण उनी अर्को दिन काठमाण्डौ गए । हालसम्म उनी काठमाण्डौ नै रहेको बताइएको छ । एसपी सुवेदीका अनुसार न्यायाधिश केसीको कोठालाई सुरक्षाकर्मीहरुले बाहिरबाट निगरानीमा राखि सुरक्षा प्रदान गरिरहेको थियो ।
व्यापक सुरक्षा
धनुषा जिल्ला अदालतमा कुनै पनि मुद्दामा यति सुरक्षा अवस्था कडा पारिएको यस अघि देखिएको थिएन । प्रतिवादी संजय साह धनुषाका निर्वाचित सभाषद समेत भएका हुनाले बाहिर उनको समर्थनबाट हुन सक्ने विरोध प्रदर्शन तथा अप्रिय घटनालाई रोक्न तथा संजय साहलाई समेत सुरक्षा प्रदान गर्न तीन घेरामा सुरक्षाकर्मीहरु परिचालन गरिएको थियो । विराटनगरमा अभियुक्तमाथि अदालतमै समेत आक्रमण भएको घटनालाई दृष्टिगत गर्दै कुनैपनि किसिमको थप क्षति नहोस भन्ने कुरालाई ध्यानमा राखि नेपाल प्रहरी, शसस्त्र प्रहरी र सादा पोसाकका प्रहरी कर्मचारीहरु गरी कुल १ सय जना सुरक्षाकर्मीहरु परिचालन गरिएको धनुषाका एसपी उत्तम राज सुवेदीले बताएका छन् । अदालत परिषद भित्र पुग्ने सबै नाकामा प्रहरीले घेरा लगाई चेक जाँच गरी मात्र मानिसलाई प्रवेश गर्न दिइएको थियो । त्यसैगरी अदालत परिसर भित्र सर्वसाधारणलाई प्रवेशमा रोक लगाइएको थियो । अदालतको मुलद्वारमा विशेष चेकजाँचको व्यवस्था गरिएको थियो । पत्रकारहरुलाई पनि विना परिचय पत्र प्रवेश दिइएको थिएन ।  यसका अतिरिक्त टूाफिकलाई व्यवस्थित गर्न समेत व्यापक टूाफिक टोलीहरु परिचालन गरिएको थियो । खबर संकलनका लागि सादा पोसाकमा प्रहरी परिचालन गरिएको थियो भने सम्पुर्ण टोलीहरुलाई सपोर्ट गर्ने गरी स्टूाइकिङ टोली समेत परिचालन गरिएको थियो ।
कसरी पक्राउ परे संजय साह ?
जनकपुर बम काण्डका मुख्य अभियुक्त अर्जुन सिंह भनिने मुकेश चौधरी पक्राउ पर्ने वितिकै संजय साह सार्वजनिक रुपमा कम देखा पर्न थाले । धनुषा प्रहरी प्रमुख उत्तम राज सुवेदीका अनुसार प्रहरीको निगरानी साह माथि थियो । साह आफ्नो घरमा बास नवसी आफन्त कहाँ बस्ने गर्थे । काठमाण्डौ स्थित आफ्नो नीजि निवासमा गएपनि रात त्यहाँ विताउँदैनथे । तर जुन दिन ओम प्रकाश यादव पक्राउ प¥यो, पक्राउ परेकै २० मिनेट पछि उनलाई खबर भयो र उनी आफ्नो गाडीबाट विरगञ्ज नाका हुँदै पटना पुगे । पटनाबाट प्लेन मार्फत उनी दिल्ली पुगे । हुन त साहलाई पक्राउ गर्न उनको नीजि निवासमा छापामारी पनि गरिएको थियो, देशैभरीका प्रहरी उनलाई पक्राउ गर्न खटिसकेका थिए । संविधानसभाका सभाध्यक्ष सुभाष चन्द्र नेम्वाङलाई पनि जानकारी गराईसकिएको थियो । पक्राउका लागि कानुनी प्रक्रिया पुरा गरिसकिएको थियो । तर, प्रहरीको सानो चुकले उनी फरार हुन सफल भएको प्रहरी उपरीक्षक सुवेदीले द एक्सक्लुसिभलाई बताएका छन् । साहले आफ्नो मोवाइल काठमाण्डौमै छोड््ेका थिए । कल जाँदा रिसिभ गरिदैन्थयो । प्रहरीलाई झुक्याउनका लागि नै उनले त्यो चाल चलेको प्रहरी उपरीक्षक सुवेदीले बताए । साह दिल्लीमा हुँदा भारतीय नम्बरबाट आफ्ना निकटका आफन्तहरुलाई फोन गरेर सुचना संकलन गर्थे । धनुषा प्रहरीले पनि उनका आफन्तहरुको मोवाइल टूेस गरिरहेको थियो । केन्द्रिय अनुसन्धान व्यूरो सिआइवीले प्रदान गरेको प्राविधिक सहयोग मार्फत धनुषा प्रहरी संजय साहलाई पक्राउ गर्न टोली दिल्ली सम्म परिचालन गरिसकेको थियो । स्रोतका अनुसार साह आफ्नो आफन्त रहेको विहारको बासोपट्टीमा आई चार दिन बसेका थिए । मुकेश चौधरी र ओम प्रकाश यादवले प्रहरी र अदालत समक्ष गरेको बयान र अदालतले गरेको आदेशको प्रतिलिपि संकलन गरी उनी फेरी दिल्ली फर्केका थिए । दिल्लीमा आफ्नो आफन्तका सहयोगले साहले एउटा फ्लयाट नै भाडामा लिएका थिए । मोवाइल कल टूेस गर्दै प्रहरीले उनीहरुको ठेगाना समेत पत्ता लगाईसकेको थियो । भारतको विहार र यूपिमा लोकसभाको चुनावको अन्तिम चरण रहेको र नाका समेत सिल हुने भएकाले भारतीय प्रहरीले चुनाव पछि मात्र पक्राउ गरेर लग्न दिने संकेत गरेपछि नेपाल प्रहरीको टोली चुनावसम्म पर्खेका थिए । स्रोतका अनुसार साह साई मन्दिरमा पुजा गर्न जाँदा साहका आफन्तले प्रहरीले आफुहरुलाई पछियाईरहेको सुचना पनि दिएका थिए । तर, साहले हुनै सक्दैन भनेर टारेका थिए । अन्ततः साह र साहसँगै बसेका उनका आफन्त निरज साहलाई प्रहरीले पक्राउ गरी सुनौली बोर्डर हुँदै धनुषामा ल्याएका थिए । भोली पल्ट साहलाई अदालतमा बयानका लागि प्रहरीले उपस्थित गरायो र उनका आफन्तलाई रिहा ग¥यो ।


२०७१ जेष्ठ ०४ गते आईतबार

संजय साहको बचाउमा के भन्छिन् उनकी श्रीमतीले ?


द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
भन्छन् सत्ययुगमा मृत्युको मुखबाट श्रीमतीले आफ्ना श्रीमान्लाई बचाएका थिए रे । पतिव्रता नारी त्यो शक्ति हुन्छ जसले भगवानलाई पनि विवश पार्छ रे तर अहिले कलयुगमा त्यो सम्भव छ त ? तर यहाँ आफ्ना श्रीमानको बचाउका लागि एक नारी जागेकी छिन् । उनी हुन् जनकपुर बम काण्डका मुख्य आरोपी संजय साहका श्रीमती रंगिला साह । आफ्नो श्रीमानलाई थुनामा जवर्जस्ती साजिस गरी राखेको प्रति आक्रोशित हुँदै उनले आफ्ना श्रीमानको बचाउ गरेकी छिन् । 
मध्यमाञ्चलका डिआईजी प्रकाश आर्यालप्रति उनी निकै आक्रोशित देखिएकी छिन् । राज्य सत्ता खास गरी प्रहरी प्रशासनले पूर्वाग्रही र योजनवद्ध तरिकाले अनुसन्धानलाई अगाडि बढाई रहेको आरोप लगाउँदै आफ्ना श्रीमानमाथि लागेको हरेक आरोपलाई खण्डित गरेकी छिन् । उनले आफ्ना श्रीमानको बचाउमा के भनेकी छिन् यहाँ पढ्नुस् ।
(रंगीला साह (संजय साहकी श्रीमती)
मेरो श्रीमानको ‘छवि’ लाई बलजफ्ती खतरनाक अपराधीका रुपमा स्थापित गर्ने र यसका लागि विभिन्न घटनाक्रमहरुलाई सतही, मनोगत र अतिरञ्जित तरिकाले प्रस्तुत गर्ने गरी मध्यमाञ्चलका प्रहरी प्रमुख डीआइजी प्रकाश अर्यालको भनाइ सार्वजनिक भएको छ । अपराध अनुसन्धानलाई गम्भीरतापूर्वक एवं अत्यन्त संवेदनशील भएर अघि बढाउने राजकीय तथा वैधानिक दायित्व भएका प्रहरी अधिकारीको यस्तो गलत, भ्रामक र अनर्गल टिप्पणीले नै राज्यसत्ता र खासगरी प्रहरीप्रशासन मेरो श्रीमानविरुद्ध योजनाबद्ध र पूर्वाग्रही भएर अनुसन्धान प्रक्रियालाई अघि बढाइरहेको छर्लङग हुन्छ । सत्ता तथा शतिmको दुरुपयोग गर्ने राजनीतिक शतिm, आफ्नो अनुकूलता र सुविधाअनुसार खास आग्रहबाट प्रेरित भएर अनुसन्धान अघि बढाउने प्रहरीको परम्परागत चरित्र र निर्दोषलाई फसाउँदै अहंकार तुष्टी गर्ने एउटा वर्गको चासोका रुपमा डीआइजी अर्यालको अभिव्यतिm आएका हुन् । अमर्यादित, सीमाहीन र राजनीतिक शैलीमा आएको उहाँको अभिव्यतिmले मलगायत हाम्रो सिङगो परिवारको सम्मान र गरिमालाई आघात पुगेको छ । यद्यपी हामी यस्ता निराधार र कपोलकल्पित कथा श्रृंखलाको प्रतिस्थापनले हामीप्रति रहेको अविचलित जनविश्वास र स्थिर सामाजिक शतिm प्रभावित हुने कुरामा सन्देह गर्दैनौं ।
प्रहरीको दृष्टिकोण, सोचाइ र व्यवहार सुरुदेखि नै मेरो श्रीमानप्रति असहिष्णु र उपेक्षात्मक रहँदैआएको उहाँ स्वयंले पटकपटक चेतनशील जनतालाई भन्दै आउनुभएको छ । प्रहरीको कार्यशैलीलाई विवेकपूर्ण, न्यायपक्षधर र लोकतान्त्रिक बनाएर सुधारात्मक बनाउनुपर्ने दिशामा एउटा जिम्मेवार जनप्रतिनिधिको हैसियतले उहाँले विगतमा कुनै कसर बाँकी राख्नु भएन । जसको प्रतिशोधको रुपमा अहिले झूठा मुद्दामा कसुरवार ठह¥याई मेरो श्रीमानविरुद्ध अभियोजन गरिएको छ । सामाजिक र राजनीतिक सम्बन्धलाई अनुचित साँठगाँठ वा प्रभावका रुपमा हेर्नु प्रहरीका डीआइजीको दृष्टिदोष मात्र हुन सक्दैन, प्रहरीको जवाफदेहिता र विश्वसनीयतालाई समाप्त गर्ने नागरिकद्रोही काम हो भन्नुपर्ने हुन्छ । अहिले मेरो श्रीमान पुर्पक्षका लागि थुनामा हुनुहुन्छ । यस्तो बेला ‘सनसनीपूर्ण खुलासा’ को नाउँमा जुन कुराहरुलाई प्रहरीले अघि ल्याएको छ । त्यसमा षड्यन्त्र छ र प्रपञ्च पनि । एउटा समाजविरोधी भ्रष्टाचारीहरुको सञ्जालबाट प्रहरी अनुसन्धान प्रभावित भइरहेको तथ्यलाई नकार्न सकिँदैन । मेरो श्रीमानको राजनीतिक यात्रामा कहिल्यै कुनै आरोप नलाग्नु तर जिल्ला विकास समिति धनुषाको भ्रष्टाचार प्रकरणलाई उठाएपछि सबै भ्रष्टाचारी र भ्रष्ट सञ्जालमा संलग्न व्यतिmहरु गोलबन्द भएर उहाँविरुद्ध प्रचारयुद्ध थाल्नुले पनि प्रष्ट हुन्छ उहाँविरुद्धका पछिल्लो अभिव्यतिm पनि केही समयअघिदेखि गरिँदैआएको दुषप्रचारकै निरन्तरता हो ।
डीआइजी अर्यालका आरोपहरुलाई हेर्दा
 १) हाम्रा सम्पूर्ण व्यवसायहरु मेरो ससुराको नाउँमा छ र तिनमा अधिकांश व्यवसाय हाम्रा पारिवारिक र परम्परागत हुन् । ती व्यवसायहरु कानूनीतवरमा सञ्चालित छन्, सरकारलाई कर बुझाइएको छ । व्यवसाय नाफामूलक हुनु अपराध होइन । र, मेरो लोग्नेसँग भएको सम्पती पैतृक हो । काठमाडौंमा एउटा घर किनिएको यथार्थ हो तर बैंकबाट ऋणपान गरेर घर जोडिएको छ । बानेश्वरमा एउटा रेष्टुरेन्ट रहेको कुरा थप हास्यास्पद छ ।
    २) जिविस भ्रष्टाचार प्रकरणमा कुरा उठाएपछि भ्रष्ट कर्मचारी र तिनलाई संरक्षण दिने राजनीतिकर्मी र प्रशासनिक संयन्त्र मेरो लोग्नेविरुद्ध रहँदैआएको सबैलाई थाहा छ । रामानन्द चोकको बम कान्डपछि मेरो लोग्नेलाई फसाउँने प्रयत्न भइरहेको कुरा नौलो पनि थिएन । केही समयअघि जिविसका निलम्बित कर्मचारी जीवनाथ चौधरीले ‘छ महिनाभित्र संजयलाई जेल पठाउँछु ’ भनेर सार्वजनिक घोषणा गरेका थिए । उनको आत्मविश्वास वा अहंकारले पनि मेरो लोग्नेविरुद्ध गम्भीर षड्यन्त्र भइरहेको प्रष्ट भएको थियो । अहिले चौधरीको त्यस सार्वजनिक अभिव्यतिmलाई अदालतमा प्रस्तुत गरिएको छ । कसैले आरोपित गरेको भरमा मेरो लोग्नेविरुद्ध त्यस घटनामा संलग्नता भएको भन्दै मुद्दा चलाइएको छ । सयजना अपराधी छुटुन तर एकजना निर्दोषी नपरुन भन्ने फौजदारी अभियोगको आधारभूत मान्यताविपरित मेरो लोग्नेलाई पुर्पक्षका लागि थुनामा राखिएको छ । यो पुर्पक्षका लागि अभियुतmलाई थुनेर इमानदार छवि प्रस्तुत गर्ने न्यायिक प्रबृत्तिको पुनराबृत्ति हो ।
३) मेरो लोग्नेलाई सार्वजनिक अपराधअन्तर्गत मुद्दा लगाइँदा उहाँ किशोरावस्थामा हुनुहुन्थ्यो । सार्वजनिक अपराध मुद्दाको अभियोजनका आधार मूलतः बलियोबाङगोले हेप्न र दपेट्न प्रयोग गर्दैआएको विषयमा धेरै भन्न पर्दैन ।
    ४) महोत्तरी धीरापुर गाविसका तत्कालिन अध्यक्ष हेमचन्द्र यादवका छोरा पप्पुलाई अपहरण गरी दश लाख फिरौति लिएर छोडेको घटनामा अपहरणकारीहरु सिरहामा पक्राउ परेका थिए । गाउँलेहरु बीचकै द्वन्दले घटना भएको सुनिएको थियो । सो घटनामा धनुषा प्रहरीका तत्कालिन प्रमुख एसपी मनोज शाहले जबर्जस्ती रकम असुल्न कीर्ते काग खडा गरी उहाँविरुद्ध मुद्दा दायर गरेको थियो । अपहरित बच्चासँग अपहरणकारीहरु सिरहा पक्राउ पर्नु तर तत्कालिन एसपी शाहले सीमावती भारतीय गाउँ देउधाबाट बच्चालाई अपहरणमुतm गराइएको कीर्ते कागज गरी दायर गरेको मुद्दालाई अदालतले सोही समयमा खारेज गर्दै प्रहरीलाई गलत नगर्न चेतावनीसमेत दिएको थियो ।
    ५) मेरो लोग्नेबाट हतियार बरामद भएको सन्दर्भमा त्यत्तिबेलाका पहुँचवाला र सेनाको चासोमा उहाँलाई जबर्जस्ती मुद्दा लगाइएको थियो । शाहीकालमा लगाइएको यस मुद्दामा पनि प्रहरी र अन्यसम्बद्ध पक्षले इन्कारी बयान दिइसकेको छ । जसबाट उहाँको संलग्नता नरहेको पुष्टि भएको छ ।
    ६) नन्दु राउत हामीकहाँ चालकका रुपमा कार्यरत थिए । अत्याधिक मद्यपान गर्ने उनको मृत्यु टूयाकियामा अन्नको गेडो अड्केर भएको पोष्टमार्टम रिपोर्टले प्रष्ट गरिसकेको छ । यस्तो अवस्था इश्वरीय कारण वा संयोगले मात्र हुने गर्दछ ।
    ७) सञ्चारउद्यमी अरुण सिंघानियाको हत्यामा संलग्नहरु भनेर केही व्यतिmहरु पक्राउ परिसकेका छन् । यसमा मेरो लोग्नेको संलग्नताको कथाबारे अनुसन्धान हुनुपथ्र्यो । उहाँलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा राखेकै बेला त्यसमा संलग्न भनेर केही व्यतिmहरु पक्राउ परेका छन् , तर प्रहरीले उहाँसँग जोडेर अनुसन्धान गरेनन । अचानक यस्तो कुरा गर्नु जबर्जस्ती कुनै कुरामा घचेटनु हो ।
    ८) माथवर मुखियाको हत्यामा संलग्न एकजना अभियुतm घटनास्थलमै समातिएका थिए । अर्का व्यतिm पक्राउ परेपछि पृथ्वी सिंह भन्ने श्याम यादवसम्म घटनामा तानिएका थिए । आज जम्मै अभियुतm पक्राउ परिसकेका छन् । र, उनीहरुमाथि मुद्दा चलाइएको छ । यसमा कहीँकतै मेरो लोग्नेको संलग्नता भनेर आएको छैन ।
    अर्थात् यी सम्पूर्ण घटनाक्रमहरुले प्रहरीले जसरी भए पनि विभिन्न अपराधिक घटनामा मेरो लोग्नेको संलग्नता भएको तथ्यलाई जबर्जस्ती स्थापित गर्न खोज्दैछ । जसका लागि पक्राउ परेका अभियुतmहरुको बलजफ्ती बयान लिने काम गरिरहेको छ । केही दिनअघि जीउँदै व्यतिmको हत्या अभियोगमा अदालतबाट सजाय भएको प्रसंगले पनि प्रहरी अनुसन्धानमा यातनाको प्रयोगलाई पुष्टि गरेको थियो । पार्टी कब्जा गर्ने उहाँको मनसायलाई लिएर डीआइजीको टिप्पणी पार्टीपंतिmमा विग्रह र विद्वेष फैलाउने कुत्सित मानसिक्ताबाट आएको हो । यसमा रत्तिभर सत्यता छैन । 
( समाचार स्रोत रातोपाटी डट कम)

२०७१ जेष्ठ ०४ गते आईतबार

संस्थागत आपराधिक सञ्जाल चलाउँथे साह


द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............

जनकपुरको रामानन्द चोकमा भएको बम विस्फोट काण्डमा पुर्पक्षका लागि थुनामा रहेका निलम्बित सभासद सञ्जय साह ”टकला” नेपालका खतरनाकमध्ये एक अपराधी रहेको प्रहरीले जनाएको छ । ठेक्कापट्टा गर्ने क्रममा सामान्य गुन्डागर्दी सुरु गरेका उनी राजनीतिज्ञका रुपमा संसद्सम्म आइपुग्दा अपराधीका रुपमा स्थापित भएको प्रहरी अनुसन्धानले देखाएको छ । ”साहले यो तहमा अपराध गर्छ भनेर कसैले हेक्का राखेको थिएन । ऊ अपराधलाई कर्पोरेटकै रुपमा सञ्चालन गर्ने मानिस हो,” मध्यमाञ्चल प्रहरी प्रमुख नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) प्रकाश अर्यालले भने, ”उसको तुलना रुसी माफिया भयात्साभ इभानकोभ, अमेरिकी माफिया अल कपोने, इटालिका शाल्भाटोर टोटो रिना र जापानका शिनोबु टसुकासासँग गर्न सकिन्छ । उनी नेपालको खतरनाकमध्ये एक माफिया हुन् ।”  
विस्फोटका मुख्य योजनाकारका रुपमा पक्राउ परेपछि साहको आपराधिक सञ्जालबारे थप खुलासा भएको हो । राजनीतिक वृत्त, प्रशासन, प्रहरीमा समेत राम्रै पहुँच बनाएकाले साह कहिल्यै पक्राउ पर्दैनन् भन्ने मानसिकताका कारण पीडित र उनकै गिरोहका सदस्यले यसअघि मुख खोल्न नसकेको अर्यालले बताए । ”अहिले पुर्पक्षमा गएपछि उनका आपराधिक गतिविधिबारे उजुरी र बयान दिने क्रम बढ्दो छ,” उनले भने । 
जनकपुर(८ रामानन्द चोकमा २०६९ वैशाख १८ मा मिथिला राज्य माग्दै भएको सभामा बिहान १० बजे बम विस्फोट हुँदा ५ जनाको मृत्यु हुनुका साथै ३२ घाइते भएका थिए । प्रहरीले घटनाका दोषी पत्ता लगाउन अपरेसन ”रामा” नै सञ्चालन गरेको थियो । ओम यादवमार्फत मुकेश चौधरीलाई रकम दिई विस्फोटका लागि अह्राएका साह उनीसँग निरन्तरको सम्पर्कमा थिए । सशस्त्र समूह तराई मधेस विद्यार्थी लिबरेसन फ्रन्टका मुकेशले सुरेश कर्ण, जितेन्द्र कर्णलगायतकालाई घटनामा खटाएका थिए । गत फागुन १९ मा मुकेश पक्राउ परेपछि साहको संलग्नता प्रस्ट भई गिरफ्तारीको बाटो खुलेको थियो । 
मध्यमाञ्चल प्रहरीका अनुसार २०६६ फागुन १७ गते जनकपुर(२ स्थित शिव चोकमा जनकपुर टुडे सञ्चार समूहका सञ्चालक ४८ वर्षीय अरुण सिंघानियालाई गोली हानी हत्या गरेको घटनामा समेत साह संलग्न रहेको आशंका गरिएको छ । साहले २०६५ भदौ १८ मा टुडेको कार्यालयमा तोडफोड गरी ज्यान मार्ने धम्की दिएकाले पनि सिंघानिया हत्यामा उनको संलग्नताको आशंका प्रहरीले गरेको छ । प्रहरी, प्रशासनसँगसमेत राम्रै पहुँच भएकाले कतिपय घटनामा साह कारबाहीबिनै छुटेको प्रहरीले जनाएको छ । उनले मुद्दा कमजोर पारेर अदालतमा प्रस्तुत गर्न लगाएको र न्यायालयमा समेत प्रभाव बढाउने र धम्क्याउने गरेको अनुसन्धानका क्रममा खुलेको छ । 
“साहले एक समय प्रहरी र प्रशासनको स्थानीय निकायदेखि केन्द्रसम्मै आफ्नो पहुँच बढाएको देखिन्छ,” डीआईजी अर्यालले भने, ”राजनीतिक वृत्तमा पनि विभिन्न पार्टीका नेतासम्म उनको पहुँच भएको भेटिएको छ ।” २०६४ सालमा उनले प्रहरी हवल्दार जयलाल यादवको अपहरण प्रयास गरेका थिए । तर प्रमुख जिल्ला अधिकारीसमक्ष माफी मागेकै भरमा छुटकारा पाए । 
त्यसैगरी २०६६ चैत ६ गते प्रहरी नायब निरीक्षक (असई) बाबुराम झालाई घेरा हाली ढुंगा प्रहार गरी गुन्डागर्दी गरेकामा मुद्दा कमजोर भएकै कारण अदालतबाट सफाइ पाएका थिए । शारीरिक रुपमा कमजोर भए पनि साह सानैदेखि झगडालु स्वभावका थिए । पहिले हेलाको पात्र भए पनि कर्मचारी र प्रहरी अधिकृतको संगतपछि उनी गुन्डा नाइके बनेको प्रहरी अनुसन्धानले देखाएको छ । गुन्डागर्दीकै भरमा ठेक्कापट्टाबाट उनले पैसा कमाउन थाले । त्यससँगै जानकी मन्दिर र जनकपुरका विभिन्न गुठीको जग्गा कर्मचारी र महन्तसँगको मिलोमतोमा कब्जा गर्दै सम्पत्ति जम्मा पार्न थाले । जिल्ला विकास र अन्य सरकारी कर्मचारीको मिलोमतोमा राजमार्गमा अनधिकृत कवाडीको ठेक्का लिए । गुन्डाको भरमा तगारो राखी राजमार्गमा गुड्ने कबाडीलगायत सबै सवारी साधनबाट अनधिकृत रकम असुल्न थाले । 
चितवनदेखि सिरहासम्मका राजमार्गका गुन्डाहरु साहको पकडमा रहेको मध्यमाञ्चल प्रहरीले जनाएको छ । तर विभिन्न तह बनाएर काम गर्ने भएकाले अपराध गर्ने मानिस पक्राउ परे पनि साहसँगको सम्बन्ध स्थापित गर्न अप्ठ्यारो हुने गरेको डीआईजी अर्यालले बताए । ”कम्तीमा पनि चार र पाँच तहको सञ्जाल बनाएर काम गर्ने रहेछ,” उनले भने, ”त्यसैले अपराधी पक्राउ परे पनि उसलाई आफ्नो असली बोस थाहा नहुने, बढीमा एक वा दुई तहसम्मको संलग्नता मात्र खुल्ने समस्या थियो ।”  समयक्रमसँगै साहले गुन्डाहरु र ठेक्काको संख्या बढाउँदै लगे । ”प्रहरी अधिकृतहरुको सामीप्यको फाइदा उठाउँदै रासनको ठेक्काबाट पनि पैसा बटुले,” प्रहरी अनुसन्धान टिपोटमा छ, ”त्यसबेलासम्म उनले सबै निकायका कर्मचारी न्यायालय, जिल्ला विकास, जिल्ला प्रशासन र प्रहरीमा आफ्नो प्रभाव बनाइसकेका थिए ।” रासन ठेक्का लिएपछि प्राप्त हुने १३ प्रतिशत भ्याटमध्ये १० प्रतिशत कर कार्यालयमा जम्मा गर्नुपर्नेमा त्यसो नगरी कर्मचारीसँग मिलेमतो गरी रेकर्डमा मात्र मिलाएर करोडौं अनियमितता गरेको प्रहरीले जनाएको छ । उच्च ब्याज दरमा ऋण लगाउने व्यवसायीले पैसा असुलीका लागि साहको प्रयोग गर्थे । यसरी व्यापारिक वृत्तमा पनि उनको दह्रो सम्बन्ध स्थापित भयो । 
राजनीतिक संक्रमण उच्च रहेका बेला तत्कालीन भूमिगत समूहका नाईके पृथ्वी सिंह, आकाश त्यागीलगायत थुप्रैसँग उनले सम्पर्क गरी आपराधिक गतिविधि सञ्चालन गरेको प्रहरीले जनाएको छ । लोकतन्त्र स्थापनासँगै भूमिगत समूहमार्फत नै खुला दलसँग सम्पर्क राखी उनले राजनीतिको केन्द्रमा पकड बनाएको प्रहरीको भनाइ छ । सद्भावना पार्टीका वरिष्ठ उपाध्यक्षसमेत रहेका साहले प्रहरीबाट आफ्नो खोजी हुनुअघि अध्यक्ष राजेन्द्र महतोलाई विस्थापित गरी पार्टी कब्जा गर्ने योजना बनाएको अनुसन्धानमा देखिएको छ । साहले आपराधिक गतिविधिबाटै ३ अर्बभन्दा बढीको सम्पत्ति जोडेको प्रहरीले जनाएको छ । 
विभिन्न बैंकमा लाखौं रुपैयाँ राखेका उनको ललितपुरको नख्खीपोटमा विभिन्न व्यक्तिका नाममा घर र अपार्टमेन्ट रहेको खुलेको छ । 
उनले आफ्नो र आफन्तका नाममा सवारी साधनहरु, जनकपुर र आसपास थुप्रै जग्गाजमिन र घडेरी जोडेको प्रहरीले जनाएको छ । बानेश्वरमा उनले एक रेस्टुरेन्टसमेत सञ्चालन गरेका छन् । 
(समाचार स्रोत कान्तिपुर दैनिक)


२०७१ जेष्ठ ०४ गते आईतबार

प्रतिष्ठाको समाजशास्त्र- धर्मेन्द्र कुमार झा ‘घीरु’

धर्मेन्द्र कुमार झा ‘घीरु’

एक समयमा भनिन्थ्यो धन गए कमाउन सकिन्छ, ज्यान गए परिवारका अर्का सदस्यले भार उठाउन सकिन्छ, चोट पटक लागे निको हुन सक्छ तर, प्रतिष्ठा गए त्यसको कुनै विकल्पले परिपुर्ति गर्न सक्दैन । भन्नुको तात्पर्य प्रतिष्ठालाई समाजका अह्म पार्टका रुपमा लिने गरिन्थ्यो । प्रतिष्ठाको आधार विभिन्न समाजको विभिन्न कालखण्ड अनुसार भिन्ना भिन्नै रहेको पाइन्छ । कुनै एउटै घटना कुनै समाजका लागि प्रतिष्ठाको कुरा हुन्छ भने कुनै समाजमा हिनताको कुरा । समाजशास्त्रीय दृष्टिकोणबाट प्रतिष्ठालाई विश्लेषण गर्ने हो भने ‘प्रतिष्ठा’को अर्थ समाज र समय परिवेशको गति सँगै परिवर्तन भइरहेको कुरालाई आत्मसाथ गर्नुपर्ने हुन्छ । प्रतिष्ठा प्रतिको अवधारणा समाज र व्यक्ति पिच्छे पनि फरक रहेको पाइन्छ । मार्कसवादका प्रणेता कार्ल मार्कस अनुसार असभ्य वा प्राचिन समयमा प्रतिष्ठाको कुनै स्थान थिएन किनभने मानव जाति पनि जनावर सरह नै जीवन विताउँथे । दासत्व समाजमा धेरै नोकर चाकर हुने मालिकको प्रतिष्ठा समाजमा बढी हुन्थ्यो । सामन्ती समाजमा बढी जग्गा हुने व्यक्तिको प्रतिष्ठा बढी हुन्थ्यो । त्यसैगरी पुँजीवादी समाजमा पुँजी (सम्पति) बढी हुने पुँजीपतिको प्रतिष्ठा समाजमा बढी हुन्छ । तर उनले साम्यवाद समाजको परिकल्पना गरेको छ जहाँ सबैको प्रतिष्ठा समान हुनेछ । यसरी प्रतिष्ठा पनि समय परिवेश उत्पादन प्रणालीसँगै परिवर्तन हुँदै आइरहेको देखिन्छ । जिवन्ततासँगै प्रतिष्ठा र मान सम्मानका लागि पनि काम गर्छन ।
प्रतिष्ठा आफैमा कुनै मुर्त कुरा होइन यो त एउटा सामाजिक सोच हो । प्रतिष्ठालाई धेरै कुराले निर्धारण गर्दछ । विश्व परिवेशमै प्रतिष्ठालाई निर्धारण गर्ने विचित्र विचित्र उदाहरणहरु छन् । एउटा समाजमा कक फाइटिङ हुन्छ । जहाँ जसको कुखुरा जित्छ उसको समाजिक प्रतिष्ठा उच्च हुन्छ भने जसको कुखुरा हार्छ उसलाई जित्नेले चाहे अनुसार आदेश वा प्रयोग गर्न पाउँछ । कहिं साँँदे जुधाई त कहिं पहलवान जुधाई त कहिं विभिन्न खेलले समाजिक र राष्टिूय प्रतिष्ठा बढाउने र घटाउने गरेको मान्यता छ । अहिले समाजमा क्रिकेट, फुटबल, टेनिस लगायतका खेलहरुले पनि देशको प्रतिष्ठालाई बढाउने र घटाउने भएको छ । यसरी ऐतिहासिक रुपमा समाजको विश्लेषण गर्ने हो भने कहिले बलवानको प्रतिष्ठा  थियो भने कहिले दानीको त कहिले  ज्ञानीको , त कहिले साहासीको, कहिले राजाको, कहिले नेताको, कहिले शिक्षकको, त कहिले डाक्टर, इन्जिनियरको, कहिले धनीको आदि(आदि । सामाजिक आवश्यकता सँगै सामाजिक स्तर र प्रतिष्ठाको सोचमा परिवर्तन भइरहेको हुन्छ । कहिले काहीं समाजको चाहदा नचाहदा गलत प्रवृतिलाई प्रतिष्ठा र सम्मान दिनपुग्छ जुन कुरा सामाजिक संरचनाका लागि चुनौती बन्नपुग्छ ।
अहिले समाजमा दुईटा आधारमा प्रतिष्ठा दिने गरेको एउटा सानो अनुसन्धानले देखाएको छ । पहिलो बाध्यात्मक अर्थात स्वार्थयूक्त प्रतिष्ठा र अर्को सम्मानजनक अर्थात आत्मीय प्रतिष्ठा । पहिलो खाले प्रतिष्ठित व्यक्तिलाई सबैले व्यक्तिगतरुपले घृणा गर्छ तर सबैलाई त्यहि बन्ने सोच हुन्छ । दोस्रो खाले प्रतिष्ठित व्यक्तिलाई सबैले सार्वजनिक ठाउँमा प्रशंसा गर्छ तर कोही बन्न चाहँदैन । बरु त्यस्ता व्यक्तिहरुलाई निकम्मा र बेबकुफको उपाधि दिन्छ । कतिले त ‘दे आर इन्टेलेक्चुअल डल्ल’ पनि भन्ने गर्छन । भन्नुको तात्पर्य प्रतिष्ठित व्यक्तिहरु बेबकुफ हुन्छन । एक्काइसौं शताब्दीमा प्रायः समाजले धन आर्जनको आधारमा मानिसलाई प्रतिष्ठा दिने गरेको छ । चाहे धनआर्जनको माध्यम जे सुकै होस । एउटा कुनै नेता वा कर्मचारी वा ठेकेदार वा व्यापारीले अकल्पनीय रुपले राता रात रोडपतिबाट करोडपति हुन्छ । त्यसप्रति समाजिक इष्र्या पाइन्छ तर घृणा पाइदैन सबै आफुलाई त्यही ठाउँमा राख्ने दाउमा हुन्छ । जसको फाल्यो धेरै राम्रो जसको फापेन त्यसका लागि कुकर्म । भनिन्छ ‘ग्रेपस आर सावर’ । त्यो कुकर्म तब हुन्थ्यो जब गलत तरिकाबाट अर्थोपार्जन गर्नेलाई समाजले सामाजिक बहिष्कार वा घृणा गथर््यो र त्यसता कोही बन्न उचाउँदैन्थ्यो । अहिलेको अवस्थामा मान्छेहरु धनका आधारमा पक्ष÷विपक्ष हुन्छन । ठुलो भन्दा ठुलो अपराध गरेपनि धनी मान्छेका पक्षमा जन धनले सहयोग गर्ने ठुलो जमात हुन्छन भने निर्दोष र इमान्दार भएको व्यक्तिको पक्षमा सहानुभुति बाहेक अगाडी बढेर सहयोग गर्ने एकदम कम हुन्छ । जसले गर्दा ठिकलाई ठिक र गलतलाई गलत भन्ने साहस समाजले गरेको छैन । बरु केही व्यक्तिले गरेको पाइन्छ ।
समाजमा प्रतिष्ठाका लागि काम गर्ने बेवकुफ, भलादमीलाई मुर्ख, साहासीलाई करपोक, सज्जनलाई कमजोर, साधु वा त्यागीलार्य कामचोर, क्षमादिने वा बर्दास्त गर्नेलाई कायर आदि इत्यादि भन्ने गरिन्छ । जसका धेरै उदाहरण छन् । भुतपुर्व सिडिओ नारायण झा, साहित्यकार डा.राजेन्द्र विमल, भुतपुर्व राजदुत डा.सुर्यनाथ मिश्र नेता ललन चौधरी, डा.लक्ष्मीनारायण झा, दाता रामस्वरुप तथा रामसागर साह लगायतकालाई समाजले सार्वजनिक कार्यक्रममा स्यावसी दिए पनि आफु र आफ्नो सन्तानलाई त्यस्तो बनाउन चाँहदैन । किनभने उनीहरु ठाउँ परिवेश अनुसार पैसा कमाउन सकेन । अब प्रश्न उठ्छ समाजले कस्तो प्रतिष्ठालाई समाजमा स्थापित गर्न खोज्दैछ । गरिव भए पनि इमान्दार सहितको समाज की बेइमान भएपनि धनी सहितको समाज ? समाजमा गैंग पावरलाई पुजा गरिदैछ । जुन पैसा र मसल पावरका आधारमा तयारी भइरहेको छ । जसले इमान्दारिता र स्वतन्त्रता जस्तो सोचमा क्यान्सररुपी भाइरसको रुपमा लागिरहेको छ । जुन समाजका लागि एकदम डरलाग्दा स्थिति सिर्जन ागर्न सक्छ । समाजमा गलत टूेन्डको बाढावा हुनजान्छ । जसको प्रभाव समाजमा पर्न थालेको छ । पहिला पहिला पढेलेखेका व्यक्तिलाई र शैक्षिक पेशामा लागेका व्यक्तिलाई समाजमा उच्च सम्मान गरिन्थ्यो तर आजकाल जसरी भएपनि अर्थ उपार्जन गरेका व्यक्तिलाई सम्मान गरिन्छ । त्यसैले होला अहिलेको यूवा पढाई भन्दा वैदेशिक रोजगार र ठेक्का पट्टा लगायतका अन्य क्रियाकलापमा बढी ध्यान दिन थालेको छ । सैद्धान्तिक रुपमा इमान्दारीको कुरा गर्ने बहुसंख्यक व्यक्तिहरु बेइमानी गरेर भए पनि आफ्नो टुनो सुल्झाउनमा लागिपरेका छन् । किनभने उसको प्रतिष्ठामा कुनै आँच आउँदैन ।
निष्कर्षमा भन्ने हो भने जो साँच्चिकै प्रतिष्ठित व्यक्ति छ त्यसलाई समाजले गन्न छोडिसकेको छ । र समाजले बहिष्कार गर्नुपर्ने व्यक्तिहरुलाई प्रतिष्ठित व्यक्तिको रुपमा सम्मान गरिदै छ । हामी सबैलाई थाहा छ कि प्रतिष्ठित व्यक्तिलाई सम्मान गरिन्छ, तर त्यसतो सम्मान होइन जुन एउटा कुनै कार्यक्रममा गरिन्छ । म त्यो सम्मानको कुरा गर्दै छु । जुन आत्माबाट गरिन्छ र त्यस्ता व्यक्तिको जीवनशैली वा सिद्धान्तलाई आत्मसात गरी त्यसलाई समाजले आफ्ना आदर्श बनाउँछ । अचेल यसको कमी छ भन्ने कुरामा कोही असहमत छैन होला । महात्मा गान्धी, नेलसन मण्डेला, मदर टेरेसा, अब्दुल कलाम, अटल विहारी, अब्राहम लिङ्कन, मार्टिन लुथर किंग, लक्ष्मी प्रसाद देवकोटा जस्ता महान व्यक्तित्वहरुको सिद्धान्तमा चल्ने व्यक्तिहरुको खडेरी परेको छ । समाजको त्यस्ता व्यक्तित्वहरुलाई गैरजिम्मेवार र कार्यको रुपमा चित्रण गर्न थालिसकेका छन् । मान्छे आफ्नो परिवार, आफ्नो बच्चा, आफ्नो बंश जस्ता स्वार्थमा लिन हुन थालेका छन् । 
जसले मान्छेलाई ठुलो भन्दा ठुलो पाप गर्न प्रेरित गरिरहेको छ । प्रतिष्ठा पदीय स्तर वा कुनै खास काम विशेषका आधारमा हुने कुरा होइन । त्यो कुनै पनि काम किन न होस त्यो काम गराईमा इमान्दारीताको आधारमा प्रतिष्ठा दिनुपर्ने हो । भन्नुको तात्पर्य, नेता वा कर्मचारी किसान वा शिक्षक वा मजदुर भएकै कारण कसैलाई प्रतिष्ठित कसैलाई अप्रतिष्ठित भन्न मिल्दैन । आफ्नो जुन सुकै पेशालाई पेशाको धर्म अनुसार काम गर्ने इमान्दार व्यक्तिलाई प्रतिष्ठित व्यक्ति भन्न सकिन्छ । समाजशास्त्रीय दृष्टिकोणले प्रतिष्ठा एउटा आपैmमा अमूर्त सोच भएकोले यसै हतियारलाई सहि तरिकाले प्रयोग गरी समाजलाई नियन्त्रण गर्नुपर्छ । सम्मान र आदर गर्ने व्यक्तिलाई प्रतिष्ठा दिनुपर्छ दमन वा अपमान गर्नु हुँदैन । समाजमा ‘प्रेस्टीजियस आर डल्ल’ भन्ने उक्तिलाई बदल्नु पर्छ । र समाजमा प्रतिष्ठालाई जिब्रोको स्वाद मात्रै बनाउने होइन जीवनको आदर्श बनाउनु पर्छ । कुनै पनि बाहानामा इमान्दारिता र स्वाभिमानलाई अपहरण  हुन दिनु हुँदैन ।


२०७१ जेष्ठ ०४ गते आईतबार