अजब–गजब छ बा ! - सुदर्शन सिंह

अब स्वास्नी समेतले पत्याउन छाडिसक्यो.... जसरी भा पनि एउटा ग्यासको आशिष देऊ प्रभु !

२०७१ पौष १३ गते आईतबार

गाँजा फडानी त गरिन्छ मान्छे कहिल्यै पक्राउ पर्दैन

अजय अनुरागी

जनकपुरधाम............

१६ मंसिर २०७१ मा धनुषा ईटहर्वा गाविस वार्ड नं. ८ बैदेही टोल स्थित राम लखन शाहको घरको करेसाबारीमा अवैध गाँजा खेति गरेको भने खबर प्राप्त हुन साथ इलाका प्रहरी कार्यालय औरही र प्रहरी चौकी इटहर्वाबाट खटिएको संयूक्त प्रहरीको टोलीले निज राम लखन शाहले आफ्नो करेसाबारीमा अन्दाजी १ कठ्ठामा जमिनमा लगाएको अवैध लागु औषध गाँजाका बोटहरु काटि जलाइ पुर्णरुपमा नष्ट ग¥यो । 

त्यसैगरी इलाका प्रहरी कार्यालय ढल्केवरबाट प्रहरी निरीक्षक प्रकाश श्रीमल्लको कमाण्डमा गएको प्रहरीको टोलीले ११ मंसिर २०७१ मा लक्ष्मी निवास २ स्थित पुर्णिमान तमाङ्गको ४ कठ्ठा नगदेवाली भित्र २ सय ५० वटा गाँजाको बोट फडानी गरी जलाइयो । सोही टोलीले २९ कार्तिक २०७१ मा ढल्केवर ४ वस्ने बालेश्वर महत्तोको जग्गामा लगाइएको करिब २ सय गाँजाको बोट र २६ कार्तिक २०७१ मा उमाप्रेमपुरको सुरेश प्रसाद यादवको ३ कठ्ठा जग्गामा तरकारी खेती भित्र लगाइएको करिब १ सय ५० वटा गाँजाको बोट फडानी गरी नष्ट गरियो ।

महोत्तरी जिल्लामा खेती गरिएको
अवैध गाँजा फडानी गर्दै महोत्तरी प्रहरी ।
 फडानी गरेपनि खेती गर्ने व्यक्तिलाई
हालसम्म प्रहरीले कारवाही गरेको छैन ।

८पुष २०७१ मा महोत्तरीमा अहिले सम्मकै सबैभन्दा बढी क्षेत्रफलमा गरिएको अवैध गाँजाखेती प्रहरीले नष्ट ग¥यो । महोत्तरीको सीतापुरभंगहा ४ रामनगरविर्तामा स्थानीय शम्भुसाह तेलीको झण्डै १८ कठ्ठा जग्गामा गरिएको गाँजा खेती प्रहरीले फडानी गरेको हो ।  ईलाका प्रहरी कार्यालय लोहारपट्टी महोत्तरीबाट प्रहरी नायव निरीक्षक शैलेन्द्र प्रसाद चौरसिया र प्रहरी चौकी सितापुरबाट प्रहरी नायव निरीक्षक डम्बर बहादुर पराजुलीको संयुक्त कमाण्डमा खटिएको गस्ती टोलीले अबैध रुपमा लगाएको हरियो गाँजाको बोट नष्ट तथा फडानी गरेको थियो ।

चौरको जग्गामा लुकाएर धेरै क्षेत्रफल जग्गामा गरिएको गाँजा खेती अञ्चल प्रहरी कार्यालय जनकपुर र ईलाका प्रहरी कार्यालय सीतापुरको संयुक्त टोलीले मंलबार दिनभर लगाएर फडानी गरेको वरिष्ठ प्रहरी उपरीक्षक सुरेश केसीले जानकारी दिनुभयो । यो गाँजा खेती महोत्तरीमा अहिले सम्मकै सबैभन्दा बढी क्षेत्रफलमा भएको केसीको भनाई छ ।  फडानी गरिएको गाँजा कार्यालयमा ल्याईएको र गाँजाखेती गर्ने निज साह फरार भएकोले उनको खोजी कार्यसमेत जारी रहेको केसीले बताउनुभयो ।  

२ पुष २०७१ मा महोत्तरीको प्रहरी चौकी नैनहीबाट प्रहरी सहायक निरीक्षक बिरेन्द्र सिंहको कमाण्डमा खटिएको ४ जनाको टोलीले महोत्तरी कोल्वा बगैया ८ स्थित को कसको जग्गा भन्ने नखुलेको आँपको बगैचा र रहरी भित्र अन्दाजी ५ कठ्ठामा लगाएको गाँंजाको बोट नष्ट गरिएको थियो । ११ पुष २०७१ मा महोत्तरी हल्खोरी गा.बि.स. २ चकवा भन्ने ठांउमा अबैध गांजा छ भन्ने खवर प्राप्त हुन साथ प्रहरी चौकी नैनहीबाट प्रहरी सहायक निरीक्षक बिरेन्द्र सिंहकै  कमाण्डमा खटिएको गएको टोलीले अन्दाजी ८ र ९ धुर जग्गामा लगाएको गाँजा नष्ट गरेको थियो ।

महोत्तरी जिल्लामा खेती गरिएको अवैध
गाँजा फडानी गर्दै महोत्तरी प्रहरी ।

त्यसैगरी महोत्तरी जिल्लाको अवैध गाँजा फडानी गर्ने अभियान अन्तर्गत १९ कार्तिक २०७१ मा प्रहरी चौकी कान्तिबजारबाट खटि गएको टोलीले महोत्तरीको लक्ष्मीनिया गा.बि.स. मा अबैध गांजा खेती छ भन्ने सुराक अनुसार प्रहरी सहायक निरीक्षकको कमाण्डमा टोली खटि गई निम्ना अनुसारको कमाण्डमा टोली खटि गई ठुलो  परिमाणमा गाँजा नष्ट गरेको थियो । उक्त टोलीले लक्ष्मीनिया ८ बस्ने राम बाबु महतोको १० धुर, दशै महतोको १० धुर , सत्यनारायण महतोको ५ धुर र सरोज सहनीको ४ धुर गरी कुल १ कठ्ठा ९ धुर जग्गामा लगाइएको गाँजा फडानी गरी नष्ट गरेको थियो । त्यसैगरी सोही टोलीले १८ कार्तिक २०७१ मा लक्ष्मीनिया गा.बि.स. र भरतपुर गा.बि.स.मा गाँजा खेती रहेको भन्ने सूचनाको आधारमा खोजतलास गर्दै जाँदा विभिन्न व्यक्तिहरुको जग्गामा लगाइएको गाँजा खेती नष्ट गरेको थियो । उक्त टोलीले लक्ष्मीनिया ८ बस्ने शंकर चौकीको १ कठ्ठा, रामबिर चौधरीको १ कठ्ठा, मञ्जय रायको १ धुर,  महेन्द्र रायको २ धुर . नाम थाहा नभएको २ धुर र भरतपुर स्थित नाम थाहा नभएको १ कठ्ठा गरी जम्मा ३ कठ्ठा ५ धुर जग्गामा लगाइएको गाँजा खेती फडानी गरी नष्ट गरिएको थियो ।

त्यसैगरी महोत्तरीको प्रहरी चौकी हातिलेट र सशस्त्र प्रहरी बल बेश क्याम्पबाट टोली खटि हातिलेट ५, खजुरिया ६ र ७ मा गई विभिन्न व्यक्तिहरुको जग्गामा लगाइएको गाँजा फडानी गरेको थियो । संयुक्त टोलीले हातिलेट (१ बस्ने जित बहादुर तामाङ्गको १० धुर, हातिलेट १ बस्ने रामदेब यादवको १५ धुर, शम्भु मण्डलको ५ धुर, भिखारी रायको ५ धुर, शान्ति माया मगरको ३ कठ्ठा,  दिल बहादुर रानाको १ कठ्ठा, राम बहादुर मिङचिङको २ कठ्ठा, चन्द्र बहादुर खपाङेको १० धुर, चन्द्र बहादुर मिङचिङको २कठ्ठा, जगदिश मण्डलको २ कठ्ठा, धन बहादुर मगरको २ कठ्ठा, बल बहादुर रानाको २ कठ्ठा गरी कुल १६ कठ्ठा जग्गामा लगाइएको प्रतिवन्धित गाँजाको बोट फडानी गरी नष्ट गरेको थियो ।

महोत्तरी जिल्लामा खेती गरिएको अवैध
गाँजा फडानी गर्दै महोत्तरी प्रहरी ।

३ कार्तिक २०७१ मा जिल्ला प्रहरी कार्यालय महोत्तरीबाट खटिएको टोलील महोत्तरीको गा.बि.स. भटौलिया वडा नं ९ मा नाम थर थाहा नभएको खेतमा अन्दाजी २ कठ्ठा जग्गामा लगाएको गांजा फडानी गरेको र ५ धुर जग्गामा गांजाको व्याड नष्ट गरेको थियो । 

माथिको तथ्याङ्कहरुलाई मात्र विश्लेषण गर्ने हो भने नेपाल सरकारले प्रतिवन्ध लगाएको गाँजा खेती तराइ(मधेशका केही जिल्लाहरुमा अवैध रुपमा अनवरत रुपले हँदै आएको पुष्टी हुन्छ । पुर्वी तथा मध्य तराईको धनुषा र महोत्तरी जिल्लाहरुमा खासगरी महोत्तरीमा गाँजा खेती लुकाइ(छिपाई नगरी संस्थागत रुपमै गरिँदै आए पनि प्रहरी प्रशासनले त्यसलाई नियन्त्रण गर्न असफल भएको देखिन्छ । १८ कठ्ठा जग्गासम्मामा गाँजा खेती हुनुले के पनि बुझ्न सकिन्छ भने उक्त गाँजा खेतीमा प्रहरी प्रशासनको पनि संगलग्ता हुन सक्छ । 

गाँजा खेती गर्ने जग्गा धनी प्रहरीले पत्ता लगाउन सक्दैन

महत्वपुर्ण प्रश्न के हो भने प्रहरीले गाँजा फडानी गर्न जाँदा गाँजा फडानी गरेर त आउँछ तर, प्रतिवेदन बनाउँदा उक्त जग्गा कसको हो भन्ने नाम थाहा पाउन नसक्नुले प्रहरी संगठनको कार्य दक्षतामाथि प्रश्न खडा गर्न प्रशस्त ठाउँ दिन्छ । के प्रहरीले ती व्यक्तिको नाम पत्ता लगाउन सक्दैन ? गाउँमा यदि कसैको १ इन्च जग्गा कसैले च्याप्यो वा अतिक्रमण ग¥यो भने स्थानीयवासीहरु बीच एक आपसमा विवाद र झैझगडा मात्र हुँदैन, विषय प्रहरी हुँदै अदालतसम्म पुग्छ । तर, गाँजा खेती गरिएको जग्गा प्रहरीले जग्गा धनीको नाम यकिन गर्न सक्दैन । जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रहरी नायव उपरीक्षक कृष्ण प्रसाई भन्छन,“ कतिपय अवस्थामा गाँजा खेती गर्नेहरुले वेवारिसे जग्गा, सार्वजनिक जग्गा र बाटोघाटोमा समेत गाँजा खेती गरेको हुनाले यकिन नाम थाहा हुँदैन । धनुषाको प्रहरी इकाईहरुबाट प्राप्त भएको सूचनालाई विश्लेषण गर्दा धनुषामा छिटफुट रुपमा लुकाई छिपाई खेती गरिने गरिएको भएपनि संस्थागत रुपमा वा एकिकृत रुपमा गाँजा खेती भईरहेको भन्ने सूचना कहिँ कतैबाट नआएको भएपनि अझ थप सूचना संकलन गर्न हामीले मातहतका प्रहरी इकाईहरुमा निर्देशन दिईसकेका छौं ।”

महोत्तरी जिल्लामा खेती गरिएको अवैध
गाँजा फडानी गर्दै महोत्तरी प्रहरी ।

खासगरी महोत्तरीमा संस्थागत रुपमै गाँजाको खेती विभिन्न गाउँहरुमा हुने गरेको छ ।

महोत्तरीमा गाउँका गाउँ गाँजा खेती भइरहेको अवस्थामा खेत कसको हो भनी थाहा नभएकाले कसैलाई पक्राउ गर्न नसकिएको प्रहरीको भनाईले पनि जनताको चित्त बुझाउन सक्दैन् । गाँजा खेतिको रुपमा चिनीएको महोत्तरी जिल्लाको विभिन्न गाउँ विकास समितिमा यस वर्ष पनि अवैध गाँजा र अफिमको खेति गरिएको छ । स्थानिय प्रहरी प्रशासनको मिलोमतोमा जिल्लाको भटौलिया, अंकार, हलखोरी, अजमरपट्टि, सम्सी, खैरवन्नी, नैन्ह्ी, वथनाहा, एकडारा, थरुवाही, खोपी, श्रीपुर, रामगोपालपुर, गौनरपुरा, डाम्हीमडै, कोल्हुवा वगैया लगायत दुई दर्जनभन्दा वढी गाउँ विकास समितिहरुमा अवैध गाँजा र अफिम खेति गरिएको बताइन्छ  । जिल्ला प्रहरी कार्यालय महोत्तरीका प्रहरी नायव उपरीक्षक लोकेन्द्र श्रेष्ठ भन्छन,“ महोत्तरी जिल्लामा कुल ७३ वटा गाविस पर्छ, जसमध्ये ३० वटा मात्र प्रहरीको यूनिट छ । सबै गाउँहरुमा प्रहरी पुग्न नसक्दा यथेष्ट सूचना संकलन गर्न तथा सबै ठाउँमा पहुँच स्थापित गर्न कठिनाई हुने गरेको छ । त्यसैको फाइदा उठाई गाँजा खेती हुने गरेको छ । तर, हामीले अहिले गाँजा फडानीको लागि अभियान नै चलाएका छौं । कतिपय अवस्थामा त बेर्ना नै फडानी गरेका छौं भने कतिपय अवस्थामा गाँजा तयार गरि संकलन गर्ने बेलामा समेत खेतमै गएर गाँजा फडानी गरी नष्ट गर्ने गरेका छौं ।”

फडानी त हुन्छ तर मान्छे पक्राउ पर्दैन

महोत्तरी जिल्लामा खेती गरिएको अवैध
गाँजा फडानी गर्दै महोत्तरी प्रहरी ।

धनुषा र महोत्तरीमा प्रहरीले अहिले अवैध गाँजा खेती फडानी गर्ने अभियान नै चलाएको देखिन्छ । कतिपय अवस्थामा जग्गा धनीको नाम समेत पत्ता लगाई प्रहरीले मुचुल्कामा समेत जग्गा धनीको नाम किटेको हुन्छ । माथिको तथ्याङ्कमा पनि ती व्यक्तिहरुको नाउँ उल्लेख रहेको छ । तर, ती मान्छेहरुलाई प्रहरीले कहिल्यै पक्राउ गरेको छैन । वा भनौं कानुनको दायरा भित्र ल्याएर गाँजा खेत ीगर्ने ती जग्गा धनीहरुलाई कहिल्यै कारवाही गरेको प्रमाण पाइदैन । यसो हुनुमा प्रहरीले गाँजा खेत ीगर्नेहरुबाट पर्याप्त मात्रामा रकम असुली गर्ने र मान्छेलाई उन्मुक्ति दिने गरेको स्थानीयवासीहरु आशंका गर्छन् । जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रहरी नायव उपरीक्षक कृष्ण प्रसाई भन्छन,“ प्रायः जसो गाँजा संकलन गरी विक्री गर्नको लागि तयारी अवस्थामा रहेको फेला परेपछि कानुनी कारवाही हुने गरेको चलन देखिन्छ । अन्यथा गाँजा खेतीको सूचना पाएर प्रहरीले खेतमै गएर फडानी गरी नष्ट गर्ने र जग्गा धनी भेटिएको अवस्थामा सम्झाई बुझाई छाडिने गरेको छ । प्रिभेन्टिभ अर्थात खेतीलाई रोकथाम गर्न प्रहरीले उक्त प्रक्रिया अपनाएको हो । यदि मान्छे खोज्न जाँदा पनि मान्छे फरार हुने गरेको पाइन्छ ।”

अञ्चल प्रहरी कार्यालय जनकपुरका प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक सुरेश कुमार केशी भन्छन,“ खेती गर्ने जग्गा धनीहरु अहिले सम्म पनि पक्राउ पर्न नसक्नुमा केही हदसम्म प्रहरीको पनि कमि कमजोरी छ । फडानी गर्ने र मान्छे भाग्ने फेरी सोही जग्गामा अर्को वर्ष खेत ीगर्ने प्रवृति देखिएको छ । तर, अब म आउँदा मैले मातहतका जिल्ला प्रहरी कार्यालयहरुमा प्रष्ट रुपमा के निर्देशन दिईसकेको छु भने अब उपरान्त जग्गा धनीलाई पनि पक्राउ गरी मुचुल्कामा व्यक्तिको नाम किटेर कानुनको दायरा भित्र ल्याएर कानुनी कारवाही गर्नुस । अञ्चल प्रहरी कार्यालय समेतको टोली खटेर सितापुरमा १८ कठ्ठा गाँजा खेती नष्ट गरेपछि जग्गा धनी शम्भुसाह तेलीलाई पक्राउ गर्न निर्देशन दिईसकेको छु ।”

गाँजा खेतीमा प्रसस्त आर्थिक लाभ

भारतवाट प्राविधिक झिकाई उन्न्त जातका गाँजा खेति धनुषा र महोत्तरीम ागर्ने गरिएको छ । वर्षेनि बाढी र सुख्खाले पिडित भएका किसानहरु नगदे वालीको रुपमा गाँजा खेतिलाई लिने गरेकोले सो खेति तर्फ यहाँका कृषकहरु आकर्षित भएको हो । यस क्षेत्रमा पानीको व्यवस्था नहुनु, अत्याधिक सुख्खा ठाउँ भएकोले यहाँका जनता गाँजा खेतिमा लागेको बताउँछन् । अरु अन्न राम्रो नहुने र गाजाँमा राम्रो आम्दानी हुने भएको कारण यहाँ अत्याधिक गाजाँ खेति हुने गरेको हो । एक का गाँजा उत्पादनमा १० हजारको हाराहारीमा खर्च हुने गरेको र उत्पादित गाँजा बेचेर १० लाख रुपैयाँ सम्म आम्दानी हुने गरेको किसानहरुको भनाई रहेको छ ।

नेपालमा खेती गरिँदै आएको उक्त गाँजा प्रति किलो रु.१५ हजार सम्ममा भारतीय तश्करले खेतमै किन्ने गरेको पाइन्छ भने भारतीय वजारमा गए पछि उक्त गाँजा को मुल्य दोब्बर(तेब्बर भन्दा वढी हुने गरेकोले किसानहरुले उक्त गाँजा खेती गर्ने गरेको हो । प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक केशी भन्छन,“ नेपाल त्यसैपनि गाँजाको लागि राम्रो सम्भावना भएको देश हो । खास गरी तराईका जिल्लाहरुमा महोत्तरी र धनुषाबाट भारतको खुला बोर्डर भएकाले निकासा गर्न सजिलो हुने भनेर यहाँ गाँजा खेती गर्ने गरेको पाइएको छ । अरु पेशा भन्दा पनि सहज रुपमा ठुलो राशीको आय आउन सक्ने भएकाले पनि मानिसहरु जाखिम लिएर भएपनि यस व्यवसाय तर्फ आकर्षित हुने गरेको छ । तर, प्रहरी पनि ती अवैध गाँजा खेती गर्नेहरुलाई निरुत्साहित गर्न लागि परेको छ ।” अझ मनहरी हेटौडाबाट समेत गाँजा भारत तर्फ धनुषा, महोत्तरी र सर्लाहीको नाका भएर तस्करी हुने गरेको मैले सुनेको छु, त्यसलाई पनि निरुत्साहित गर्न मैले राजमार्गमा प्रहरी परिचालन गरेर सुराक लिने र कारवाहीको दायरामा ल्याउने काम थालिसकेको प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक केशीको भनाई छ ।

कानुनमा के छ ?

नेपालको कानुनमा गाँजाको खेती गर्न, उत्पादन गर्न, तैयारी गर्न, खरीद गर्न, विक्री वितरण गर्न, निकासी वा पैठारी गर्न, ओसार(पसार गर्न, संचय गर्न वा सेवन गर्न निषेध गरिएको छ । गाँजा सेवन गर्ने व्यक्तिलाई १ महिनासम्म कैद वा २ हजार जरिवाना सम्म गरिन सकिने व्यवस्था छ । २५ वटा बोटसम्म गाँजाको खेती गर्ने व्यक्तिलाई ३ महिनासम्म कैद वा ३ हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्न सकिने लागु औषध ऐनमा व्यवस्था गरिएको छ । 

त्यसैगरी २५ वटा बोटभन्दा वढी बोटको गाँजा खेत ीगर्ने व्यक्तिलाई ३ वर्षसम्म कैद, ५ हजार रुपैयाँ देखि २५ हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्न सकिने कानुनी व्यवस्था छ । त्यसैगरी गाँजा उत्पादन, तैयारी, खरीद, विक्री वितरण, निकासी वा पैठारी, ओसार पसार तथा संचय गर्ने व्यक्तिलाई समेत मात्रा हेरी दण्ड, सजाय र जरिवानाको व्यवस्था गरिएको छ ।

२०७१ पौष १३ गते आईतबार

नोबेल ग्यास उद्योगबाट साउन देखि मंसिरसम्म धनुषाका कुन कुन विक्रेताले कति ग्यास सिलिन्डर लिए भन्ने सम्पुर्ण तथ्याङ्क

२०७१ पौष १३ गते आईतबार

नोबेल ग्यासको नालीबेली

द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता

जनकपुरधाम............

जनकपुरमा मात्रै ८० प्रतिशत उपभोक्ता रहेको नोबेल ग्यास कम्पनीले धनुषा जिल्लाका कुल १ सय १८ वटा ग्यास विक्रेताहरुलाई पछिल्लो ५ महिनामा ५७ हजार ४ सय ४३ वटा खाना पकाउने एलपी ग्यास सिलिन्डर आपुर्ति गरेको छ । चालु आर्थिक वर्षको साउन महिनामा ८ हजार ७ सय ७१, भदौमा १२ हजार ७ सय ८३, असोजमा १२ हजार २ सय २८, कार्तिकमा ११ हजार ७२, मंसिरमा १२ हजार ५ सय ८९ वटा ग्यासको सिलिन्डर धनुषामा मात्रै आपुर्ति गरेको नोबेल ग्यास कम्पनीले द एक्सक्लुसिभलाई तथ्याङ्क उपलब्ध गराएको छ । किलोको हिसाबले भन्ने हो भने उक्त कम्पनीले धनुषामा पछिल्लो ५ महिनामा कुल १२ लाख ९३ हजार ४० किलो ग्यास आपुर्ति गरेको छ ।

जिल्लाका १ सय १६ विक्रेता मध्ये पछिल्लो ५ महिनामा १ हजार भन्दा वढी सिलिन्डर ७ वटा विक्रेताले आपुर्ति गरेको पाइन्छ । जसमध्ये सबैभन्दा वढी हेलो मोवाईल सेन्टरले २ हजार ६ सय ३१, श्रेष्ठ इम्पोरियमले १ हजार ७ सय ३५, न्यू जेके इन्टरप्राइजेजले १ हजार ६ सय ९५, सागर टेूडर्सले १ हजार २ सय ७४, किचेन हाउसले १ हजार १ सय ४०, सत्यम टेूडर्सले १ हजार ७४ र अमिता टेूडर्सले १ हजार १६ वटा नोबेल ग्यासको सिलिन्डर आपुर्ति गरेको छ । पछिल्लो मंसिर महिनामा मात्रै हेलो मोवाईल सेन्टरले ६ सय ४४, श्रेष्ठ इम्पोरियमले ३ सय ९९, सत्यम टेूडर्सले २ सय २२, सागर टेूडर्सले २ सय ७६, राहुल जेनरल स्टोर्सले ३ सय २४, न्यू जेके इन्टरप्राइजेजले २ सय ८६, किरण टेूडर्सले २ सय ७२ र अन्जु टेूडर्सले २ सय २९ थान नोबेल ग्यासको सिलिन्डर पाएको छ । यसका अतिरिक्त कोटाको भन्दा अलि कम सबै ग्यास विक्रेताहरुले कम्पनीबाट ग्यास किनेको तथ्याङ्क छ ।

नोबेल ग्यास उद्योगमा हाइड्रोटेस्ट भएर 

फेल भएको तथा डयामेज भएको सिलिन्डरहरु ।

 उक्त सिलिन्डरलाई केही महिना भित्रै काटेर 

बजारमा कबाडमा विक्री गर्ने कम्पनीले बताएको छ ।

तर, महत्वपुर्ण प्रश्न के हो भने नोबेल ग्यास कम्पनीले धनुषाका सबै ग्यास विक्रेताहरुलाई ग्यास उपलब्ध गराएको भएपनि उपभोक्तालाई किन सहज रुपमा ग्यास आपुर्ति गराउन सकेको छैन । प्रष्ट कुरा के हो भने ग्यास विक्रेताहरुले ग्यासको हाहाकार सिर्जना गराई बढी मुल्यमा ग्यास विक्री गर्न प्रष्ट रुपमा भन्दा ग्यासको कालाबजारी गराउन विक्रेताहरुको एक षड्यन्त्र हो । नोबेल ग्यास उद्योगले डिलरहरुलाई प्रति सिलिन्डर विक्री मुल्य रु. १ हजार ४ सय १८ र कमिशन रु. ३२ गरी रु. १ हजार ४ सय ५० मा उपभोक्तालाई खुद्रा मुल्यमा विक्री गर्न विक्री मुल्य निर्धारण गरेको पाइन्छ । तर, विक्रेताहरुले जनकपुरमा मनमौजी रु. १ हजार ५ सय देखि रु. २ हजार ५ सय सम्म ग्यास विक्री गर्ने गरेको पाइएको छ ।

नोबेल ग्यासको स्थापना तथा कारोबार

रंगाउनको लागि थुपारिएको सिलिन्डर ।

 दुईवर्षमा रंग खुईलिएपछि रंगाउने गरिन्छ ।

 कम्पनीका अनुसार सिलिन्डरको 

आयु भने यथावत राखिन्छ ।

धनुषाको नक्टाझिज(१ सुखजोड स्थित नोबेल ग्यास प्रा.लि. २०५७ सालमा दर्ता गरिएको थियो । ग्यासको रिफिलिङ गर्ने उद्योगको रुपमा स्थापित उक्त उद्योग विधिवत रुपमा २० बैशाख २०५९ देखि बजारमा प्रवेश गरेको हो । स्थापनाकाल देखि १ सय ८ मेटिूक टन ग्यास रिफिलिङ गर्ने कोटा पाएपनि पछि ३ सय ३४ मेटिूक टन सम्म पुग्यो । यति मात्र होइन २६ कार्तिक २०६५ मा ३ सय ३४ मेटिूक टन बाट बढेर ५ सय ३४ मेटिूक टन र ३० चैत्र २०६७ मा ६ सय ३४ मेटिूक टन ग्यास रिफिल गर्ने नेपाल आयल निगमले नोबेल ग्यास कम्पनीले कोटा निर्धारण ग¥यो । तर, २०६७ पछि अर्थात २०६८ सालमा नेपाल आयल निगमले बैज्ञानिक तरिकाले कोटा निर्धारण गरेपछि नोबेल ग्यास ३ सय ५२ मेटिूक टनमा झर्यो । स्वाभाविक रुपले कोटामा कटौती गरिएपछि आपुर्तिमा समेत कटौती आएको नोबेल ग्यास उद्योगका संचालक भैरब भक्त क्षेत्री बताउँछन् ।

नोबेल ग्यासले धनुषामा १ सय १८ डिलर मार्फत ५० हजार ग्यासको सिलिन्डर, महोत्तरीमा १५ डिलर मार्फत ४ हजार, सर्लाहीमा ४ डिलर मार्फत ८ हजार, सिन्धुलीमा ११ डिलर मार्फत १४ हजार, उदयपुरमा २ डिलर मार्फत २५ हजार, सिरहामा २ डिलर मार्फत १ हजार र काठमाण्डौमा १० डिलर मार्फत ५ हजार ग्यासको सिलिन्डर प्रति महिना विक्री वितरण गर्ने गरेको छ । धनुषामा तिनकौरिया, यदुकुहा, माची, खजुरी, परवाहा, धनौजी, सबैला, रधुनाथपुर, विरेन्द्रबजार, धारापानी, ढल्केवर, लालगढ, महेन्द्रनगर, बटेश्वर, कुर्था, तारापट्टी, धनुषाधाम, बेंगासिहपुर, ठेराकचुरी, नगराईन र देवपुरा लगायतको गाउँहरुमा समेत ग्यास विक्री वितरण गर्ने गरेको छ । जनकपुर सहर भित्र मात्र मासिक करिब ४० हजार खाना पकाउने एलपी ग्यासको सिलिन्डर वितरण हुने गरेको कम्पनीको दावी छ । त्यसैगरी महोत्तरीको जलेश्वर, गौशाला, समसी, एकरहिया, वर्दीवास, लोहारपट्टी, बलवा, सरपल्लो, मटिहानी, पिपरा, परकौली र सहोरवामा गरी प्रति महिना ४ हजार सिलिन्डर विक्री वितरण गर्ने गरिएको नोबेलको दावी छ ।

अपलोडिङ्ग प्वाइन्ट ।

 ट्याङ्करबाट आएको ग्यासलाई 

स्टोरेज ट्याङ्करमा खन्याउने ठाउँ ।

त्यसैगरी सर्लाहीको बरहथवा, नयाँरोड, हरिवन, लालवन्दी, उदयपुरको गाईघाट र कटारी, सिरहाको गोलबजार र मिर्चैया तथा सिन्धुली बजारमा ग्यासको विक्री वितरण गरेको हो । नोबेल कम्पनीका अनुसार डेढ वर्ष अघिसम्म काठमाण्डौमा मात्रै ८ देखि १० हजार सिलिन्डर पठाइन्थ्यो जुन कि अब ५ हजारमा झरेको भएपनि यस वर्ष भित्रै १ हजारमा सिमित गर्ने योजना छ । नोबेलका संचालक क्षेत्रीका अनुसार यहाँ मात्रै हामीले ग्यासको सिलिन्डर आपुर्ति गर्न नसकिरहेको अवस्थामा काठमाण्डौको कोटा कम गर्नुको विकल्प छैन ।

यसका अतिरिक्त उक्त कम्पनीले सिधा कम्पनी मार्फत लालगढ अस्पताललाई ३० देखि ४० सिलिन्डर प्रति महिना र एभरेष्ट पेपर मिल महेन्द्रनगरलाई १० देखि १५ सिलिन्डर प्रति महिना उपलब्ध गराउने गरेको भएपनि कुनै पनि होटेलहरुमा कम्पनीले सिधा ग्यास आपुर्ति नगरी डिलर मार्फत वितरण हुने गरेको नोबेलका संचालक क्षेत्रीको भनाई छ ।

३ सय ५२ मेटिूक टन कोटा रहेको मध्ये बरौनी प्वाइन्टबाट २ सय १८ मेटिूक टन र हल्दीया प्वाइन्टबाट १ सय ३४ मेटिूक टन ग्यास आपुर्ति हुने व्यवस्था छ । तर, बरौनी प्वाइन्टमा २ मेटिूक टन र हल्दीयामा ८ मेटिूक टन गरी कुल १० मेटिूक टन कहिल्यै उठाउन नसकिएकोले प्राप्त कोटामा पनि प्राविधिक लस हुने गरेको हुनाले उपभोक्तालाई समेत आपुर्ति गर्न नसकिएको क्षेत्रीको भनाई छ ।

नोबेल ग्यासको स्थापनाकालमा काठमाण्डौका भैरव भक्त क्षेत्री, काजीभक्त क्षेत्री, रविभक्त क्षेत्री र अरुण क्षेत्री चार दाजु भाई संचालक थिए । पछि उनीहरुले रंजित सिंह, नरेश राज पौडेल, गिता कर्माचार्य, प्रकाश नेपालको नाउँमा कम्पनीको हक हस्तान्तरण गरेका थिए । उनीहरुले पनि पछि आएर १९ जनालाई कारखाना विक्री गरेको भएपनि ती १९ मध्ये स्थापनाकालका भैरवभक्त क्षेत्री अहिले पनि संचालक छन् ।

स्टोरेज ट्याङ्करबाट सिलिन्डरमा ग्यास रिफिल गरिँदै ।

जनकपुरको बजारमा कोशी ग्यास, नारायणी नेपाल, अम्बर ग्यास, प्रिमा ग्यास, जगदम्बा ग्यास, लियो बारा ग्यास, सुपर ग्यास, एन एल ग्यास, रिजाल, कामाख्या र मनोज ग्यासको कम्पनीहरुले पनि आ आफ्नो सिलिन्डर फिजाएको छ । सुरुमा जनकपुरको बजारमा लुम्बनी ग्यासले प्रवेश गरेको थियो । नेपाल र कोशी ग्यासले प्रवेश गरेपछि एकातर्फ लुम्बनी ग्यास जनकपुर बजारबाट बाहिरियो भने नोबेल ग्यासको प्रवेश भयो । नक्टाझिजमै उद्योग भएका कारण जनकपुरको करिब ८० प्रतिशत बजार नोबेलले ओगटेको छ । जनकपुर अञ्चल ग्यास व्यवसायी संघका महासचिव रामचन्द्र झा भन्छन,“ जनकपुर बजारमा करिब १३ वटा ग्यास कम्पनीहरु रहेपनि नोबेल ग्यास यदि बजारमा छ भने उपभोक्ताले ग्यास पाउने हो नत्र भने ग्यास पाइन्न । कारण के हो भने अरु ग्यास कम्पनीहरुको उपभोक्ता १ हजार देखि ३ हजारको बीचमा मात्र छ ।”

ग्यास आपूर्ति बढाउन सरकारलाई व्यवसायीको १० दिने अल्टिमेटम

ग्यास विक्रेता महासंघले बजारको माग अनुसार एपी ग्यास आपूर्ति गर्न सरकारलाई १० दिने अल्टिमेटम दिएको छ । महासंघले शुक्रबार पत्रकार सम्मेलन गरेर सहज आपूर्ति नहुँदा व्यवसायीहरु कुटिन थालेको भन्दै सरकारलाई अल्टिमेटम दिएको हो । १० दिनभित्र सहज आपूर्ति नभए डिलरको तालाचाबी सरकारलाई बुझाउने महासंघले चेतावनी दिएको छ ।

जाडो बढेसँगै बजारमा ग्यासको माग बढेको छ । तर, सअज आपूर्ति नभएकाले अभाव रहेको व्यवसायीहरुले बताएका छन् । तराईका जिल्लाहरुमा ग्यासको अभाव निकै बढी छ भने उपत्यकामा ४० प्रतिशत अपुग छ । ग्यास नपाउँदा जनकपुरमा सन्तोकुमार झा कुटिएको महासंघले जनाएको छ । ग्यास अभावले नयाँ सिलिण्डर बेच्ने चलखेल पनि बढेको ग्यास व्यवसायीहरुले बताएका छन् ।

अंचल ग्यास व्यवसायी संघलाई कारवाहीको माग

ग्यास व्यवसायी संघ धनुषाले जनकपुर अंचल ग्यास व्यवसायी संघलाई खारिज गर्न माग गरेको छ । अंचल ग्यास व्यवसायी संघले जनकपुरमा ग्यास आपुर्ति ठप्प गरी कालोबजारी गरेको आरोप लगाउदै अंचल ग्यास व्यवसायिक संघलाई खारिज गर्न माग गरेको हो ।

विहिवार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा संघ धनुषाका सचिव अजय साहले अंचल ग्यास व्यवसायी संघले केही दिन अघि मात्र ग्यास आपुर्ति ठप्पको नाममा लाखौ मूल्य बराबरको कालोबजारी गरेको आरोप लगाए ।ग्यास आपुर्ति ठप्प गरेपनि भित्री रुपमा नोवेल, प्रिमा लगायत कम्पनीको ग्यास चारेर आपुर्ति गरेर १५ सय देखि १७ सयसम्ममा विक्रि गरेको उनको आरोप छ । ग्यास आपुर्ति ठप्पमा आफूहरुले असहमति जनाएपछि अंचल ग्यास व्यवसायी संघमा आवद्ध पदाधिकारीहरुले धाक धम्की पनि दिएको उनले आरोप लगाए । न्यायको लागि पहल गरिदिन प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्ण प्रसाद ढुङगानालाई जानकारी गराएपनि कुनै प्रकारको सुनुवाई नभएको पनि उनले गुनासो गरे । ग्यासको मूल्य १४ सय ५० रहेपनि केही व्यवसायीहरु १५ सय देखि २ हजारसम्ममा विक्रि गरि कालोबजारी गर्ने गरेको उल्लेख गर्दै उनले निर्धारित मू्ल्य भन्दा बढी नतिर्न पनि सबैमा आग्रह गरे । उनले ग्यास खरिद गरेको बिल पनि लिन उपभोक्ताहरुमा उनको आग्रह थियो । यता अंचल ग्यास व्यवसायी संघले कुनै प्रकारको कालोबजारी  नगरेको दावी गरेको छ ।

२०७१ पौष १३ गते आईतबार

धनुषाको लक्ष्मीनिवास खुल्ला दिसामुक्त घोषणा

द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता

जनकपुरधाम............

धनुषाको लक्ष्मीनिवास गाविस शुक्रवार खुल्ला दिसामुक्त घोषणा गरिएको छ । एक भव्य समारोहकाबीच लक्ष्मीनिवास गाविसलाई औपचारिक रुपमा खुल्ला दिसामुक्त घोषणा गरिएको हो ।

गाविस सचिव तथा भिवाससिसिका अध्यक्ष रामलखन यादवको सभापतित्व तथा स्थानीय विकास अधिकारी झलकराम अधिकारीको प्रमुख आतिथ्यमा घोषणा सभा भएको छ । सो सभामा जिल्लाका विभिन्न विशिष्ट व्यक्ति तथा राजनीतिक दलका जिम्मेवार व्यक्तिहरुको सहभागिता रहेको थियो । सो अवसरमा हजारौंको संख्यामा गाउँबासीको सहभागिता रहेको थियो । कार्यक्रममा रंगदर्पण जनकपुरका कलाकारहरुले सांस्कृतिक कार्यक्रम प्रदर्शन गरी सहभागीहरुलाई झुमाएका थिए । 

यता गाविसलाई खुल्ला दिसामुक्त गर्ने प्रक्रिया र नियम पुरा नगरीकनै घोषणा गरिएको पाइएपछि घोषणासभामा सबै चकित भएका थिए । खुल्ला दिसामुक्त गर्नु भनेको तोकिएको क्षेत्र, बस्ती, टोल वा गाउँमा कुनै पनि समयमा बाहिर अर्थात खुल्ला ठाउँमा मानिसको दिसा नदेखिनु हो । तर लक्ष्मीनिवास गाविस खुदिमु घोषणासभाकै दिन विभिन्न ठाउँ र सडकमा दिसा पाइएपछि यसको व्यापक चर्चा सुरु भएको छ । अधिकांश घरमा चर्पी बनेपनि केही घरमा अहिलेपनि चर्पी निर्माणाधिन अवस्थामा नै पाइएको छ । निर्माणाधिन अवस्थामा रहेको चर्पी तयार हुन अझै दुई हप्ता लाग्ने सक्ने स्थानीयबासीले बताएका छन् ।

त्यस्तै घरमा अधिकांशले चर्पी बनाएपनि चर्पीमा मात्र दिसा गर्ने बानी व्यवहारमा उर्तान नसकेको र बाहिर खुल्ला ठाउँमा नै दिसा गर्ने गरेको प्रत्यक्ष प्रमाणहरु फेला परेको छ । एकातिर भव्य समारोहकाबीच गाविस खुदिमु घोषणासभा भइरहँदा अर्कोतिर पत्रकारहरुको एक टोली गाउँ अनुगमन गर्दा बाटोघाटोमै दिसा भेटिएको र कतिपय घरमा शौचालय बन्दै गरेको पाएको पत्रकार दिपक मिश्रले बताएका छन् । पत्रकार मिश्रका अनुसार स्थानीयहरुलाई दिसा कहाँ गर्ने गरेको प्रश्न गर्दा बाहिरै दिसा गर्ने गरेको जवाव आएको थियो । स्रोतका अनुसार गाविसका नेता र अगुवाहरुको दवावमा दोस्रो खुदिमु गाविसको दर्जा र नगद पुरस्कार पाउन प्रक्रिया पुरा नगरी घोषणा गरेको हो । गाविस खुदिमु घोषणा गर्नु पूर्व पटक(पटक जिल्ला खानेपानी र विभिन्न अनुगमन समितिहरुले अनुगमन गरेका थिए । अनुगमन पश्चात जिल्ला बैठकबाट घोषणाको मिति पौष ११ गते तय गरिएको जानकारी आएपछि अहोरात्र घोषणाको तयारी गरेर घोषणा गरिएको गाविस सचिव तथा भिवाससिसिका अध्यक्ष रामलखन यादव बताउँछन् ।

तर जम्मा ६ सय ५२ घरधुरी रहेको सो गाविसमा सबै घरमा वाटरसिल प्यानसहितको सुरक्षित चर्पी गाविसले जनाएको छ । एक घर एक चर्पी बनाइएपछि बाहिर अर्थात खुल्ला ठाउँमा दिसा गर्ने प्रवृत्ति पूर्ण रुपमा बन्द भएको गाविस स्तरीय खानेपानी, सरसफाइ तथा स्वच्छता समन्वय समिति लक्ष्मीनिवासले जनाएको छ । गाविसमा खुल्ला दिसामुक्त अभियानलाई पूर्णत दिन जिल्ला विकास समिति, खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन कार्यालय तथा भिवाससिसिले सहकार्य गरेको थियो ।

गाविसको प्रत्येक घरमा चर्पी बनाउन गाविसले रिंग र जिल्ला खानेपानीले प्यानसिट उपलब्ध गराएको स्थानीयबासिन्दाले बताएका छन् । गाविसमा अभियान चलाउनु पूर्व १ सय ७८ घरमा मात्र चर्पीको पहुँच रहेको समितिले जनाएको छ । लक्ष्मीनिवास गाविस खुदिमु घोषणा सँगै जिल्लामा अब दुई वटा गाविस खुदिमु भएको छ । यसअघि जिल्लाको उत्तरी भेगमा पर्ने तुलसी गाविस ०७१ जेष्ठ ९ गते खुदिमु घोषणा भईसकेको छ ।

२०७१ पौष १३ गते आईतबार

पत्रकार महासंघ धनुषाद्वारा जिल्ला प्रसाशनमा धर्ना

द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता

जनकपुरधाम............

तोकिएको समय सीमा भित्र संविधान निर्माण गर्न दवाव दिने उद्देश्य स्वारुप नेपाल पत्रकार महासंघ धनुषा शाखाले जिल्ला प्रसाशन कार्यालय धनुषामा एक घण्टा धर्ना दिएको छ । महासंघ धनुषाका अध्यक्ष अिनल मिश्रको अध्यक्षतामा धनुषाका सम्पूर्ण सञ्चारकर्मीहरुले बुधबार एक घण्टा धर्ना दिएका हुन ।

ूनेपाली जनतासंग गरेको वाचा नतोड । माघ ८ गते भित्रै संविधान निर्माण गर ।ू मुख्य माग सहित महासंघले धर्ना दिएको हो । समयमै संविधान गर्न दवाव दिने उद्देश्य स्वरुप नेपाल पत्रकार महासंघ केन्द्रिय कार्यालयको पूर्व घोषित विभिन्न आन्दोलनमुलक कार्यक्रम अनुसार महासंघ धनुषाले विभिन्न चरणको कार्यक्रम गर्दै आएको छ ।

धर्ना कार्यक्रममा बोल्दै महासंघका केन्द्रिय सदस्य अजय अनुरागीले समयमै संविधान निर्माण नभए देशभरका पत्रकारहरुले शसक्त संघर्षको कार्यक्रम गर्ने बताएका छन । पटक पटक जनतासंग वाचा गरि संविधान नबनाएर कमाईखाने भाडो बनाएको भन्दै उनले आक्रोस पोखेका छन । सभासदहरुले जनतासंग गरेको वाचा पुरा नगरेर पटक पटक ढाटी रहे जनताले तह लगाउने समेत अनुरागीले चेतावनी दिए ।

यस्तै कार्यक्रममा महासंघका धनुषा अध्यक्ष अनिल मिश्रले देशको चौथो रुपमा रहेको पत्रकारहरुको हरेक आन्दोलनमा सक्रिय भूमिकाबाट प्राप्त उपलब्धी संविधान सभाबाट यस पटक पनि देशले संविधान नपाए पत्रकारहरु कडा संघर्ष गर्ने बताए । हालै सम्पन्न सार्कशिखर सम्मेलनमा देशभरका विभिन्न मन्दिरहरुको तस्वीर राखिएपनि प्रसिद्ध जानकी मन्दिरको तस्वीर राख्न संविधानसभामा धनुषाबाट निर्वाचित भएर गएका जम्मा २८ जनासभासदले कुनै पहल नगरको भन्दै सबै संविधानसभामा भात्त खान मात्र गएका बताए । चुनावको बेलामा जनताको खुट्टा ढोग्ने नेताहरु जितेर गएपछि जनमतको कदर नगर्ने रवैयाले आफै पत्तन हुने मिश्रको भनाई थियो ।

कार्यक्रममा उद्योग बाणिज्यसंघ जनकपुरका अध्यक्ष शिवशंकर प्रसाद साह हिराले समयमै संविधान निर्माण गर्न दवावदिने बताबरण बनाउन उद्योगी व्यवासायी समेत पछि नपर्ने बताए । धर्ना कार्यक्रममा क्रान्तिकारी पत्रकार संघ धनुषाका अध्यक्ष दिपेन्द्र प्रसाद सिंह, प्रेश यूनियन धनुषाका पूर्व अध्यक्ष रामभरत साह, क्रान्तिकारी पत्रकार महासंघ धनुषाका अध्यक्ष किरणकुमार कर्ण , मधेशी पत्रकार समाज धनुषाका अध्यक्ष सुभाष कर्ण , प्रेसचौतारीका प्रतिनिधी अवधेश कामत लगायतले आ आफ्ना धारना राखेका थिए । कार्यक्रममा धनुषाका दर्जनौ पत्रकारहरुको सहभागिता थियो ।

२०७१ पौष १३ गते आईतबार