कृषि विकास बैंक सेवामुखी नभई मुनाफा मुखी हु“दा किसान मर्कामा

एक्सक्लुसिभ सम्बाददाता
जनकपुरधाम.....................
     विक्रम सम्बत २०६३ मा कृषि विकास बैंक लिमिटेडमा गइसके पछि सेवामुखीबाट मुनाफामुखी हुँदा यस क्षेत्रका किसानहरु मर्कामा परेका छन् । बैंकलाई नाफा होस या नहोस किसानलाई कुनै पनि हालतमा सेवा पु¥याउनु पर्दछ भन्ने मान्यतामा स्थापित कृषि             वकास बैंक अहिले कृषकलाई सेवा होस या नहोस, मुनाफा हुनै पर्दछ भन्ने मान्यतामा अगाडी बढ्दा किसान थप मर्कामा परेका हुन् ।
२०६३ साल भन्दा पूर्व कुषि विकास बैंकले किसानहरुलाई विना दृष्टिबन्धक धितो रोका गरेर मात्र खेती गर्नका निम्ति किसानलाई सजिलै ऋण उपलब्ध गराउँदथ्यो भने अहिले दृष्टिबन्धक नगराई बैंकले ऋण नै दिदैन् ।  दृष्टिबन्धक गराउनकै निम्ति किसानले रु.१५ सयको व्यवस्थापन गर्न थप ऋण काढ्न बाध्य भएका छन् ।
विगतमा धितो मुल्याङ्कन गर्दा बैंकले कुनै पनि शुल्क नलिइरहेको अवस्थामा अहिले स्विकृत गरिने ऋणको मध्ये शुन्य दशमलब पाँच (०.५) प्रतिशत रकम शुल्क समेत लिने गरेका छन् । साना किसानहरुका लागि अविलम्ब लगानी गनै नीति बनाएको कृषि विकास बैंक अहिले लाख, दुई लाख लगानी नै नगर्ने १ सय किसानलाई ऋण दिनु भन्दा एउटा, दुईटा किसानलाई मात्रै प्रोजेक्ट बेशमा लगानी गर्न थाले पछि साना किसानको लािग पूँजीको श्रोत नै सिद्धिएको छ । रु. ५० हजार सम्मको ऋण लगानी गर्दा बैंकले कुनै पनि सेवा शुल्क लिदैनथ्यो र अहिले सेवा शुल्क वापत १ दशमलव ५ प्रतिशत (१.५%) लिएर बैंकले किसानको ढाड़ नै सेक्ने गरेको छ ।
कृषि प्रविधिका रुपमा ट्रयाक्टरलाई कृषि यान्त्रिकिकरण गरेर पहिले अन्य वस्तुको तुलनामा ४ प्रतिशत ब्याजदरको फरकमा सहजै बैंकले ऋणले उपलब्ध गराउँदै आएको भए पनि अहिले आएर बैंकले ट्रयाक्टरलाई व्यवसायीक साधनको रुपमा लिएर अहिले अन्य वस्तुको तुलनामा १० प्रतिशतको व्याजदरको फरकमा मात्र ऋण दिन थाले पछि कृषि प्रविधिको विकासमा समेत अवरोध भएको छ ।
कृषि क्षेत्रको कर्जाको असुली अनुपात अन्य निजि वाणिज्य बैंकहरुको अनुपातमा निकै नै कम हुने गरेको, गाउँमा धान–गहुँ, कोदो, मकै जस्तो क्षेत्रमा लगानी गर्दा असुली अपेक्षा अनुकुल हुन नसकेको, असुली गर्नमा कर्मचारी लागत नै बढन जाने हुनाले कृषि विकास बैंकले अब अन्य क्षेत्रमा लगानी गर्न थालेको जनकपुर स्थित कृषि विकास बैंक क्षेत्रिय कार्यालयले जानकारी दिएको छ । घरायसी, बेचविखन सेवा व्यवसाय, घरेलु उद्योग, पर्यटन उद्योग, होटेल व्यवसाय सहितका क्षेत्रमा लगानी गर्दा कृषि क्षेत्रभन्दा बढी मुनाफा हुने कारणले केन्द्रिय नीति अनुसार नै कृषि विकास बैंकले लगानीको क्षेत्र परिवर्तन गरेको उक्त कार्यालयले जनाएको छ ।
देशै भरी करिब ४० अर्ब रुपियाँ जति लगानी भइसकेको छ, भएका जनशक्तिको क्षमता भन्दा लगानी बढी नै भएकाले कर्जा असुली गर्न पनि गा¥हो भइरहेको छ । देशै भरी कृषि विकास बैंकमा कुल २ हजार ९ सय २८ जना कर्मचारी कार्यरत छन् ।
त्यसलाई बढाउनु आवश्यक रहेको बैंकको क्षेत्रीय कार्यालयका का.मु शाखा प्रमुख अभय कुमार सिंहले बताएका छन् । परम्परागत (ट्रेडिसनल) लगानीमा प्रतिफल न्यून रहेको तथा एक बैंक बाट अर्को बैंकमा (ट्रेजरी) लगानी गर्दा जोखिम न्यून रहेकाले बैंकले त्यस तर्फ लगानी गरेको छ ।





मिति ः २०६8–२–२२