जानकी मन्दिर प्रकरण मुद्दाको पुरा विवरण

 

द एक्सक्लुसिभ सम्वाददाता
जनकपुरधाम............
जानकी मन्दिरको भौतिक सम्पति तोडफोड गरी क्षति गरेको अभियोगमा पक्राउ परेका दुई जना प्रतिवादीहरु शिला देवी साह र अशोक परसैलालाई धनुषा जिल्ला अदालतले जनही ७० हजार रुपैयाँ धरौटी लिएर तारेखमा रिहा गरेको छ । २०७२ माघ ६ गते धनुषा जिल्ला अदालतका न्यायाधिश नारायण प्रसाद पराजुलीको इजलासबाट थुनछेक मुद्दाका क्रममा अहिलेको लागि धरौटी लिएर तारेखमा रिहा गरिएको छ ।
अदालती बन्दोवस्त १ सय १८ को देहाए दुई नम्बरको अवस्था विद्यमान रहेको नदेखिएपनि उपरोक्त विमोचित आधार कागज समेतबाट मन्दिरमा नोक्सानी एवम क्षति पुग्न गएको देखिएको तर क्षति र नोक्सानीको एकिन मात्रा स्थलगत प्रतिवेदन समेतबाट नखुली आर्थिक दृष्टिबाट ठुलो क्षति नदेखिएको भनि उल्लेख भएको, उक्त नोक्सानी एवम क्षतिमा यी प्रतिवादीहरुको संलग्नताको मात्रा, स्वरुप, प्रकृति, प्रतिवादी अशोकको उमेर समेतका तत्काल प्राप्त प्रमाणबाट अहिले नै यी प्रतिवादीहरुलाई निर्दोष मान्न नसकिने हुँदा पछि ठहरे बमोजिम हुने नै भन्दै प्रतिवादी दुवै जनालाई जनही नगद रु. ७० हजार धरौट लिई तारेखमा रिहा गर्नु भनि अदालतले आदेश गरेको छ । अदालतको उक्त आदेश पश्चात तत्काललाई ती दुवै जना अहिले रिहा भएका छन् । शिला देवी साह गत पुष ९ गते र अशोक परसैला गत पुष १८ गते पक्राउ परेका थिए ।
विवाह पञ्चमी महोत्सवको अवसरमा जानकी मनिदरमा पुजाअर्चना गर्न आउनु भएकी गणतन्त्र नेपालको पहिलो महिला राष्टूपति विद्या देवी भण्डारी फर्के लगतै मन्दिरमा भएको तोडफोड घटनामा संलग्न १० जनालाई बनाउँदै मुद्दा दायर गरेको छ । घटनामा संलग्नमध्ये दुई जना पक्राउ परेका थिए भने अन्य प्रतिवादीहरु फरार रहेको प्रहरीले दायर गरेको अभियोग पत्रमा उल्लेख गरिएको छ ।
प्रहरीले दायर गरेको अभियोग पत्रमा धनुषा जनकपुर उपमहानगरपालिका वडा नम्बर १० स्थित जानकी मन्दिरको गर्भगृहमा कालो झण्डा, ढुङ्गामुढा बोकेको हुल समूह प्रवेश गरी गर्भगृहको चाँदीको गेट नजिक पूजा गर्ने ठाउँ घेरेर राखेको काठको रेलिङअगाडिको २ वटा पल्ला उपही भाँचेको, बायाँपट्टिको पल्लाको एक खण्डको काठ तोडफोड गरी भाँची लगेको उल्लेख गरिएको छ । त्यस्तै चाँदीको गेटसम्मको रेलिङको दायाँबायाँ दुवैतर्फ १र१ वटा भाँचिएको, पूजा गर्ने गेटको दाहिने साइडको छुट गुठी लेखेको फ्लैक्स ब्यानर च्यातेको पनि अभियोगपत्रमा उल्लेख छ । त्यसैगरी गर्भगृह मन्दिरको पछाडि भागमा २ ठाउँ, संग्रहालयको बीच भागमा पिलरमा २ ठाउँ र उत्तर गेटको बाहिर निस्कनेतर्फ रहेको २ वटा पिलर भित्तामा ढुङ्गा लागी भत्केको जनाएको छ ।
पक्राउ परेका र फरार रहेका प्रतिवादीमाथि प्राचीन स्मारक संरक्षण ऐन २०१३ को दफा १२ को (क) अनुसार कसुर अपराध गरेको भन्दै कारवाहीको माग गरिएको छ । सो ऐनअनुसार प्राचीन स्मारक भत्काएको, क्षति पुर्याएको अवस्थामा २५ हजारदेखि १ लाखसम्म जरिवाना र ५ वर्षदेखि १५ वर्षसम्म कैद वा दुवै सजायको अवस्था रहेको जनाएको छ । फरार रहेका प्रतिवादीहरु विमला साह, विवेकचन्द्र अधिकारी, सुशील कर्ण, नवीन यादव, रामचन्द्र चौधरी, सरिता देवी, रामजी राय र सीता चौधरीको नाममा अदालतबाटै कानुनबमोजिम म्याद जारी हुन माग गरिएको छ ।
त्यसैगरी फरार रहेका अन्य प्रतिवादीहरु धनुषा गिद्धा(८, बेलापट्टी कि विमला साह, रमदैया भवाडी(४ का विवेक चन्द्र अधिकारी, जनकपुरका सुशिल कर्ण, महदैया तपनपुरका नविन यादव, जनकपुरका राम चन्द्र चौधरी, सरिता देवी, रामजी राय र सिता चौधरीको हकमा अदालतले ३ माघ २०७२ मा म्याद जारी गर्नु भनी गरेको आदेशानुसार अदालतले माघ ६ मा म्याद समेत जारी गरिसकेको छ । उनीहरु अहिले फरार भएका छन् । पुष २९ गते जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रहरी नायव निरीक्षक संतोष कुमार झाले ती प्रतिवादीहरुलाई खोज तलास गर्दा हालसम्म फेला नपरेको जिल्ला प्रहरी कार्यालयलाई पुष २९ गते पत्र मार्फत जानकारी गराएको देखिन्छ ।
फरार रहेका प्रतिवादीहरु मध्ये सरिता देवीको सवालमा जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाले पुष ३० गते जिल्ला शिक्षा कार्यालय धनुषालाई सरिता शर्मा शिक्षक पेशामा रहेको भनि सुनिएको हुँदा सत्य तथ्य के हो भनेर पत्र लेखेको देखिन्छ । जवाफमा पुष ३० गते नै धनुषाका सहायक जिल्ला शिक्षा अधिकारी मेहीलाल यादवले के भनेका छन् भने सरिता शर्मा प्राथमिक शिक्षक पिसिएफ अनुदानको शिक्षक भई श्री प्राथमिक शिक्षक बसहिया ३ मा विगतमा काम गरेको तर हाल कार्यरत नरहेको जानकारी गराइन्छ । शर्मा तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी सम्बद्ध महिला संघको धनुषा सचिव तथा केन्द्रिय सदस्य हुन । उनी सुरु देखि नै मधेस आन्दोलनमा आवद्ध छन् । फरार प्रतिवादीहरु मध्ये सुशिल कर्ण जनकपुरको मधेस आन्दोलनमा सहभागी भएको संस्था मधेस अधिकार संघर्ष समिति मासका पदाधिकारी हुन । उनी मोहन वैद्यले नेतृत्व गरेको माओवादीमा समेत आवद्ध छन् । गत साउन ४ गते संविधानको प्रारम्भिक मस्यौदा लिएर सुझाव संकलन गर्न आएको सभाषदहरुको टोलीलाई जनकपुरमा विरोध गर्ने क्रममा प्रहरीको कुटाईबाट समेत उनी घाइते भएका थिए । त्यसैगरी तत्कालिन प्रधानमन्त्री सुशिल कोइरालाको जनकपुर भ्रमणका क्रममा उनले पनि प्रधानमन्त्री कोइरालालाई कालो झण्डा देखाएका थिए । उनी सुरु देखि नै मधेस आन्दोलनमा सहभागी हुँदै आएका छन् ।
त्यसैगरी फरार रहेका अन्य प्रतिवादी मध्ये जनकपुर वडा नम्बर ६ बस्ने विन्देश्वर चौधरीका छोरा अन्दाजी ५० बर्षका रामचन्द्र चौधरी आन्दोलनरत मधेसी मोर्चाको एक घटक सदभावना पार्टीको धनुषाका उपाध्यक्ष हुन । उनी पनि सुरु देखिनै आन्दोलनमा सहभागी हुँदै आएका छन् । त्यसैगरी जनकपुर १० बस्ने इश्वर नारायण रायको छोरा अन्दाजी ४२ बर्षका रामजी राय मोर्चाको प्रमुख घटक तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टीका केन्द्रिय सदस्य हुन । उनी पनि मधेस आन्दोलनमा सहभागी हुँदै आएका थिए । त्यसैगरी महोत्तरीको महदैया तपनपुर १ बस्ने राम सुदिष्ट यादवको छोरा अन्दाजी बर्ष ३४ को नविन यादव मधेस आन्दोलनमा सहभागी हुँदै आएको एक संस्था मधेस क्रान्ति संघर्ष समिति धनुषाका संयोजक हुन ।उनको संस्था अहिले मात्रिका प्रसाद यादवले नेतृत्व गरिरहेको संयुक्त मधेसी राष्टिूय आन्दोलन समितिको एउटा घटक हो । उनी पनि सुरु देखि नै मधेस आन्दोलनमा सहभागी हुँदै आईरहेका छन् । अहिले ज्यान मुद्दाको अभियोगमा कारागारमा थुनामा रहेका धनुषा निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ४ का निलम्बित सभाषद संजय कुमार साहको पनि उनी नजिक भई काम गरिरहेका थिए ।
पक्राउ परेका प्रतिवादीहरु सिता देवी र अशोक कुमार परसैला समेतले जानकी मन्दिर भित्र प्रवेश गरी प्राचिन स्मारक तोडफोड गरी क्षति पुर्याई प्राचिन स्मारक संरक्षक ऐन २०१३ को दफा १२ (क) अनुसार कसुर अपराध गरेको देखिँदा निजहरुलाई सोही ऐनको दफा १२ (क) अनुसार सजाय गरी पाउ भनी जानकी मन्दिर छुट गुठीको पत्रलाई बादी मानी ती प्रतिवादीहरु विरुद्ध धनुषा जिल्ला अदालतमा उक्त अभियोग साथ मुद्दा दर्ता गरिएको थियो । उक्त मुद्दामा वादी नेपाल सरकारको तर्फबाट जिल्ला न्यायाधिबक्ता बाबुराम अधिकारी, सहायक न्यायाधिवक्ता राम इश्वर राय यादवले बहस गरेका थिए । त्यसैगरी प्रतिवादीहरुका तर्फबाट क्रमशः चन्द्र कुमार मैनाली शर्मा, सुशिल कुमार मल्लिक, दिपक कुमार परसैला, किशोरी साह, दिपनारायण यादव, देवेन्द्र ठाकुर निराला, भगिरथ लाल कर्ण, अरविन्द कुमार लाल कर्ण, रामनेक साह, प्रदिप यादव, दिबेन्द्र कुमार साह, किरण कुमारी साह, हेम बहादुर कार्की लगायतले बहस गरेका थिए । मुख्य कुरा के हो भने प्रतिवादीहरुका तर्फबाट बहस गरेका ती कानुन व्यवसायीहरुले मधेस आन्दोलनका क्रममा भएको उक्त घटनाका कारण तिनीहरुले शुल्क लिएका थिएनन् ।
जानकी मन्दिरले जिल्ला प्रहरीलाई पठाएको पत्र
जानकी मन्दिरमा उक्त घटना भएपछि मन्दिरका महन्थ राम तपेश्वर दास बैष्णवले पुष १४ गते जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषालाई आधिकारिक पत्र सहित तोडफोड भईरहेको तस्विर सहितको फोटो पठाएको देखिन्छ । मन्दिरले पठाएको उक्त पत्रमा पुष १ गते विवाह पञ्चमी महोत्सवका दिन राष्टूपति विद्या देवी भण्डारीको पूजा दर्शन गरी निस्कनासाथ केही आन्दोलनकारीहरुको समुहले हमला स्वरुप मन्दिरमा प्रवेश गरी कुर्सी, सोफा, रेलिङ्गहरु तोडफोड गरी मन्दिरको गर्भगृहमा रहेको चाँदीको ढोकामा समेत हमला गरेको र प्राङ्गनमा बनाइएको कथा प्रवचनको प्रण्डाल मञ्चमा आगो लगाई नष्ट गरेको तथा सो क्रममा उपलब्ध भएका केही फोटोहरु समेत पठाइएको पत्रमा उल्लेख गरिएको छ । त्यसैगरी उक्त जानकी मन्दिरमा विगत ५सय बर्ष देखि पूजा भईरहेको तथा १सय २० बर्ष अघि भारतको टिक्कमगढकी महारानीले मन्दिर निर्माण गरी मन्दिरका महन्थलाई पूजा सेव ागर्न दिएको हुनाले उक्त मन्दिर नेपाल सरकारको सार्वजनिक मन्दिर रहेको महन्थद्वारा लेखिएको पत्रमा उल्लेख छ । मन्दिरको उक्त पत्रकै आधारमा प्रहरीले आफ्नो प्रतिवेदन बनाई प्राचिन स्मारक संरक्षण ऐन अन्तरगत मुद्दा दर्ता गरेको हो ।
पुरातत्व विभागको प्रतिवेदन
जानकी मन्दिरमा भएको उक्त क्षतिको मुल्य खुलाई पठाउन भनी जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषाका प्रहरी निरीक्षक तथा अनुसन्धान अधिकृत वृजकिशोर चौधरीले पुष ३० मा पुरातत्व विभागलाई पत्र लेखेको थियो । उक्त पत्रको जवाफ दिँदै पुरातत्व विभागका पुरातत्व अधिकृत देवेन्द्र भट्टराईले के भनेका छन् भने प्राचिन स्मारक संरक्षण ऐन २०१३ को परिभाषा अनुसार १ सय बर्ष नाघेका स्मारकहरु स्वतः प्राचिन स्मारक हुने एवम ऐनले गरेको व्यवस्था अनुसार गठित प्राचिन स्मारक सर्बेक्षण तथा बर्गिकरण समितिले ‘क’ वर्गको प्राचिन स्मारकको रुपमा सूचिकृत गरी पुरातत्व विभागबाट २०७० सालमा प्रकाशित भएको उल्लेख गरेका छन् । त्यसैगरी विश्व सम्पदा सम्भावित सूचिमा समेत सूचिकृत भईसकेको उल्लेख गरिएको छ । त्यसैगरी जानकी मन्दिरमा भएको तोडफोड तथा क्षति सम्बन्धि पुरातत्व विभागले पुरातत्व विभागका संग्रहालय अधिकृत काजीमान प्याकुरेल र सब इन्जिनियर रमेश कुमार यादवलाई स्थलगत अध्ययन गर्न टोली नै खटाएको थियो ।
टोलीले बुझाएको प्रतिवेदन
पुष २० गते पुरातत्व विभागबाट खटेर आएको स्थलगत टोलीले जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषालाई बुझाएको थियो ।
प्रतिवेदन जस्ताको तस्तै
जनकपुर अञ्चल धनुषा जिल्लाको जनकपुर सहरको केन्द्रमा अवस्थित जानकी मन्दिर देश कै महत्वपुर्ण धार्मिक सम्पदाको रुपमा प्रसिद्ध रहेको छ । रामायण कालिन सभ्यता र संस्कृतिको पृष्ठभुमिमा निर्मित यो स्मारक भव्य एवम आकर्षक वास्तुकलाको रुपमा चिरपरिचित रहेको छ । मुगलशैलीबाट प्रभावित भई निर्माण भएको यो मन्दिर हिन्दु धर्मावलम्बीको पवित्र आस्थाको केन्द्र हो । पौराणिक काल देखि धार्मिक प्रचलन र परम्परा बोकेको यो मन्दिर समय समयमा जिर्णाेधार एवम निर्माण भएपनि हालको स्वरुप वृषभानु कुमार नामक रानीले बिक्रम सम्बत १९६७ माघ ८ गते प्रतिष्ठा गरी निर्माण गरिएको उल्लेख पाइन्छ । गुम्बज एवम शिखर शैलीको मिश्रित ठुलो क्षेत्रफल ओगटेको यो मन्दिर प्रस्तर कला एवम बास्तुकलाको उत्कृष्ट नमुनाको रुपमा रहेको छ । ठुला ठुला बुर्जा र छत्रीहरुले मन्दिरलाई आकर्षण तुल्याएको छ । मुल मन्दिरलाई वरिपरीका भव्य र कलात्मक ढंगले आकर्षण बनाउनुका साथै सुरक्षा प्रदान गरेका छन् ।
क्षतिको विवरण
मिथिला क्षेत्रको प्रसिद्ध पर्व विवाह पञ्चमी देशकै महत्वपुर्ण पर्व उत्सव हो । उक्त अवसरमा यही मिति २०७२ पौष १ गते सम्माननीय राष्टूपति विद्यादेवी भण्डारी प्रमुख अतिथिको रुपमा जनकपुर स्थित जानकी मन्दिरको भ्रमण गरी पूजा अर्चना गर्नुभएको थियो । जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषा र मन्दिरका पुजारीहरुको भनाई अनुसार उहाँ पूजा सम्पन्न गरी फर्किनासाथ तत्काल एक समुह मन्दिर परिसर प्रवेश गरी मुल जानकी मन्दिरमा जथाभावी तोडफोड गरेर अप्रिय घटना भएको थियो । उक्त विषयलाई पुष्टि हुने गरी राष्टिूय र स्थानीय स्तरका मिडियाहरुले प्रमुख समाचारको रुपमा तत्कालै प्रसारण गर्नुका साथै दैनिक पत्र पत्रिकाहरुमा छापेका थिए । उक्त तोडफोडमा भएको क्षतिको विवरण निम्न उल्लेखित रहेको छ ।
१) मुल जानकी मन्दिरको गर्भगृह अगाडी दर्शनार्थीहरुले दर्शन गर्ने परिसरमा सबैभन्दा धेरै क्षति भएको छ । बरण्डा जस्तो पितलको कलात्मक बुट्टेदार तिन खण्ड भएको रेलिङवार मध्ये बिचको ९० सेन्टिमिटर उचाई र १ मिटर ८० सेन्टिमिटर लम्बाई भएको खण्ड भत्किएको छ । हाल भत्किएका भागहरुलाई कपडाले बाँधेर अड्याइएको अवस्थामा छन् । साथै दाँया खण्डको बाँया पट्टीको कुनाको वारको ५०÷५० सेन्टिमिटर कलात्मक भाग भत्किएर खुस्किएको अवस्थामा परिणत भएको छ, जसलाई हाल मन्दिरमा नै राखिएको पुजारीको भनाई छ । मन्दिरको गर्भगृह प्रवेश गर्न जाने काठको रेलिङ वार मध्ये बाँया पट्टी एउटा बुट्टेदार काठ भाँचिएको छ । उक्त तिन खण्ड भएको रेलिङ भत्किनुका साथै खुम्चिएको छ ।
२) मन्दिरको पश्चिम र दक्षिण पट्टीको केही भागको बाहिरी पलास्टर भत्किएको छ । साथै हनुमान मन्दिरको अगाडीको खम्बा चर्किने गरी भत्किएको छ । देशकै महत्वपुर्ण धार्मिक, ऐतिहासिक र पुरातात्विक महत्वभएको जानकी मन्दिरमा सम्माननीय राष्टूपति ज्यूको भ्रमणले थप महत्व बढ्नुको सट्टा तोडफोड जस्तो कार्यले मर्माहत बनाएको छ । जुनसुकै प्रकृतिको तोडफोड हुनु दुखदायी एवम सम्बेदनशिल कार्य हो । यस घटनाले मिथिला संस्कृति र सभ्यता माथि गम्भीर चोट पुर्याएको छ । मन्दिरमा आर्थिक दृष्टिकोणबाट ठुलो क्षति नदेखिएतापनि धार्मिक आस्थाको दृष्टिकोणले सम्बेदनशिल एवम अपुर्णिय क्षति पुगेको छ । यहाँ तोडफोडबाट क्षति भएका भागहरुको मर्मत गरी संरक्षण गर्न सकिने अवस्थामा रहेका छन्, सो कार्य गर्न सकेमा ठुलो आर्थिक भाग नपर्ने सम्भावना रहेको छ । यद्यपि भत्किएका भागहरुलाई फेर्नु परेमा केही वढी लागत लाग्न सक्दछ ।
शिला देवीले प्रहरी समक्ष गरेको बयान कागज
पुष १ गतेका दिन सम्माननीय राष्टूपति ज्यू विवाह पञ्चमीको अवसरमा जानकी मन्दिरमा
दिनको समयमा आउने कार्यक्रम छ भन्ने कुरा मैले पत्र पत्रिका तथा टिभीबाट थाहा पाएको
थिएँ । मैले पनि खाना खाई अन्दाजी ११ बजेको समयमा पूजा  गर्न जानकी मन्दिर गएको
हुँ । अन्दाजी साढे ११ बजेको समयमा मन्दिर अगाडी पुग्दा राष्टूपतिको दर्शन कार्यक्रम छ, उक्त कार्यक्रम पछि मात्र दर्शन गर्न पाइन्छ भनेर प्रहरीले मलाई लभली मोडमा नै रोकिराख्यो । मलाई जान दिएन । राष्टूपति ज्यू जानकी मन्दिरको दर्शन गरी फर्किसकेपछि म र मेरो साथी बिमला साह दौडदै मन्दिरमा पूज ागर्न गएका हौं । हामी मन्दिरमा दर्शन गर्न खोज्दा भित्रबाट एक जना सेतो कपडा लगाएको मानिसले गर्भगृहको चाँदीको ढोका बन्द गर्यो र मैले ढोका खोल्न अनुरोध गरी धकेल्दा मेरो खुट्टा चिप्लिएर चाँदीको ढोकामा लाग्न पुगेको हो । मैले ढोका धकेल्दै गर्दा एउटा महिलाले दर्शन गर्न पाइँदैन भन्दै ढोका धकेल्दै आएकी थिइन र मैले हामी किन दर्शन गर्न नपाउने भनि बाद विवाद गरेकी हुँ । त्यसैबेला अन्दाजी २०÷२५ जनाको समुहमा मानिसहरु मन्दिरको गर्भगृहमा प्रवेश गरी रेलिङ लगायतमा तोडफोड गर्न थालेपछि म एक्लै बाहिर  निस्कि घर तर्फ गएकी हुँ ।
को हुन शिला देवी ?
भारत विहारको मधुवनी जिल्ला अन्तरगत बेनीपट्टीका सियाकान्त मिश्रकी छोरी हुन शिला देवी झा । २० बर्ष अघि जातिय संस्कार अनुसार जनकपुर ४ का शिवनाथ साहको छोरा कृष्णा साह सँग उनले विवाह गरेको बताएकी छिन् । एसएलसी पास उनी १० बर्ष अघि जिल्ला प्रशासन कार्यालय धनुषाबाट नागरिकता प्राप्त गरेकी छन् । उनको एक छोरा र एक छोरी सहित चार जनाको परिवार रहेको बताएकी छिन । नेपाल परिवार दलको महिलाको केन्द्रिय अध्यक्ष रहेकी उनी जनकपुर ९ स्थित थापा चौकमा मेघा लेडिज टेलर्स संचालन गरेकी छिन । जागु महिला नामक गैर सरकारी संस्था संचालन गर्दै आएकी उनी महिला अधिकारकर्मी रक्षक संजाल धनुषाका उपाध्यक्ष समेत हुन । उनी अहिलेको सत्ता साझेदार नेपाल परिवार दलमा आवद्ध रहेपनि मधेस आन्दोलनमा सुरु देखि नै सहभागी हुँदै आएकी छन् । उनको श्रीमान कृष्णा साह जनकपुरमै एउटा कस्मेटिक पसल संचालन गरिरहेका छन् । जनकपुर वडा नम्बर ४ मा उनको घर छ ।
अशोक परशैलाले प्रहरी समक्ष गरेको बयान कागज
राष्टूपति विद्या देवी भण्डारी विवाह पञ्चमीको अवसरमा जानकी मन्दिर दर्शन गर्न आउने कार्यक्रम छ भन्ने कुरा मलाई थाहा थियो । सो दिन ल्याव असिस्टेन्टको अन्तिम परीक्षा नेपाल टेक्निकल कलेज रामानन्द चौकमा थियो । र, विहान ७ बजे देखि १० बजे सम्मको परीक्षा सकेर हतार हतार राष्टूपतिको विरोध कार्यक्रममा सहभागी हुन जानकी मन्दिरमा आएँ । त्यहाँ आईपुग्दा प्रहरीले हामीलाई भित्र प्रवेश गर्न दिएन ।उक्त विरोध कार्यक्रममा मैले चिनेका र नचिनेका अन्दाजी दुई सय जना मानिसहरु थिए । राष्टूपति ज्यू पुजा दर्शन गरी फिर्ता सवारी पश्चात हामी हो हल्ला तथा नारा जुलुस गर्दै जवरजस्ती मन्दिरमा पस्यौं । मन्दिरमा प्रवेश गर्ने बेलामा अगाडी अगाडी शिला देवी लगायतका महिलाहरु प्रवेश गरेका थिए र किन राष्टूपतिलाई जनकपुरमा बोलाएको भन्दै विरोध जनाई हो हल्ला गर्दै मन्दिरको गर्भगृहमा प्रवेश गरी महन्थलाई कुटपिट गर्ने सोच बनाएको थिएँ । तथा अन्य मानिसहरुको सोचाई पनि त्यहीँ नै थियो । गर्भगृहको चाँदीको ढोकामा प्रवेश गर्न नदिएपछि हामीले गर्भगृहको रेलिङ, ढोका, व्यानर, राष्टूपति बसेको कुर्सी समेत तोडफोड गरेका हौं । मैले रेलिङ तोडफोड गरेको हुँ । अन्दाजी २ मिनेट जति तोडफोड भएको हो । त्यस पश्चात हामीलाई बाहिर निकालिएको हो । र, भागेर कोठा तर्फ गएको हुँ । बारदात पश्चात म लुकिछिपी बसिरहेको अवस्थामा पुष १८ गते ओजेटीको लागि जनकपुर अञ्चल अस्पतालमा जाने क्रममा मलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको हो ।

नविन यादवको मात्रिकाद्वारा बचाव
संयुक्त मधेसी राष्टिूय आन्दोलन समितिका संयोजक तथा नेकपा माओवाीका अध्यक्ष मात्रिका प्रसाद यादवले फरार प्रतिवादी नविन यादवको बचाऊ      गरेका छन् । जानकी मन्दिर घटना प्रकरणमा स्थानीय प्रशासनले जथाभावि धरपकड गरी मुद्दा चलाएको उनले दाबी गरे । समितिले आयोजना गरेको पत्रकार सम्मलेनमा संयोजक यादवले मधेसी जनताको चाहनाविपरीत जनकपुर आएकी राष्टूपति विद्यादेवी भण्डारीको विरोध हुनु स्वभाविक भएको बताए ।
व्यापक विरोधका बाबजुद पनि गत पुस १ गते विवाह पञ्चमीका दिन जानकी मन्दिर दर्शन गर्न आएकी राष्टूपति भण्डारीलाई मधेसी जनताले विरोध गरेका थिए । उनले भने, ‘जानकी मन्दिर घटना प्रकरणमा आफूसँगै काठमाडौंमा रहेका मधेस क्रान्ति संघर्ष समितिका संयोजक नवीन यादवमाथि मुद्दा चलाउनु गैरन्यायिक कार्य हो ।’‘पुस १ गतेको सो घटनामा मधेस क्रान्ति संघर्ष समितिका संयोजक यादवलगायत १० जनाविरुद्ध स्थानीय प्रशासनले मुद्दा चलाउनु पूर्वाग्रह मानसिकता र आन्दोलन कमजोर पार्ने षडयन्त्र हो, उनले भने, ‘उनीहरुविरुद्ध लगाइएको मुद्दा झुठा भएकाले अबिलम्ब खारेज गर्नुपर्छ ।’उनीहरुमाथि लगाइएको झुठा मुद्दा खारेज नभए कडा संघर्षमा उत्रने उनले चेतावनी दिए ।

२०७२ माघ १० गते आईतबार